واقع گرایی ایران و آمریکا منجر به مذاکرات غیرمستقیم شد

بهزاد احمدی/استاد  مطالعات آمریکا در دانشگاه تهران: از طرف ایران نیز برخورداری از این دیدگاه واقع گرایانه که در محیطی که اسرائیل این مجوز را دارد که بی‌پروا دست به هرگونه ماجراجویی بزند، دیپلماسی کم‌هزینه‌ترین گزینه برای تأمین منافع ملی است و سبب شد تا از ظرفیت مذاکره استفاده شود.
واقعگرایی طرفین پیش از این در صف‌آرایی نظامی در منطقه به عینیت رسید، جایی که جمهوری اسلامی ایران در برابر اقدامات تحریک‌آمیز آمریکا برای افزایش نیروی نظامی در منطقه، آمادگی نیروهای مسلح خود را نشان داد. در ادامه این روند و در فرآیند بعد از تنش، اقدام دو طرف برای ورود به مذاکره در مرحله اول در بالاترین سطح حاکی از جدیت طرفین برای حل‌وفصل مسائل است. به عبارت دیگر مجموع رفتار دو طرف حاکی از برآورد منطقی از شرایط و قدرت بازدارندگی است که طرفین هم برای جنگ و هم مذاکره به شکل جدی آمادگی دارند.
در این بین ابتکار ایران در مجاب کردن طرف مقابل به برگزاری مذاکرات به صورت غیرمستقیم را می‌توان به منزله کارت بازی ایران و فرصت‌سازی تهران درنظر گرفت که واشنگتن نیز با پذیرفتن آن نشان داد که از این فرصت ارزشمند استفاده خواهد کرد. با اینکه این امر باعث شده تا تیم ایرانی با موضع بهتری وارد مذاکره شود.
علاوه بر این، نگرش درست ایران به فرآیند مذاکرات از زمان آغاز ریاست جمهوری ترامپ هم نشان داد راهبرد ایران موفقیت‌آمیز بوده است. چرا که تیپ شخصیتی ترامپ مذاکره با طرف قدرتمند را محترم می‌شمارد و تجربه دنیا نشان داده که او در برابر کشورهایی که مقابل آمریکا اعلام ضعف کنند، هر اقدامی برای خرد کردن آن به کار خواهد بست.
در کنار این موارد، تمرکز بر موضوع هسته‌ای در مذاکره از جمله پارامترهایی است که فرصت رسیدن به نتیجه را بالا می‌برد. این امر نشان‌دهنده عملگرایی آمریکا در برابر خواست ایران است. به عبارت دیگر توجه آمریکا به موضع ایران سبب شد تا آنها ایده مذاکره جامع و بحث پیرامون موارد فراهسته‌ای را مطرح نکنند.
در مجموع چنانچه آمریکایی‌ها در عمل به وعده‌هایشان جدی باشند، به نظر این فرصت فراهم می‌شود که مذاکرات به نتیجه برسد. طبعاً در طرف ایرانی هم این آمادگی وجود دارد که در چهارچوب منافع ملی، به مذاکرات ادامه دهد.