موضع احساسی برخی مسئولین تخاصم را تقویت می‌کند
مصاحبه با محمد کرمی، استاندار سیستان و بلوچستان
جناب استاندار، خیلی ممنونیم که فرصتی در اختیار ما قرار دادید. اگر می‌شود از سفرتان بفرمایید. از اینکه چطور به این سفر تشریف بردید، چگونه این کار هماهنگ شد و چه اقداماتی شکل گرفت؟
عرض سلام و ادب خدمت مردم عزیزم. از زحمات شما هم تشکر می‌کنم. بیست سالی می‌شود که این منطقه درگیر خشکسالی است که چند سالی تشدید شده‌است. باید اقداماتی در حوزۀ اشتغال برای مردم شکل می‌گرفت، چراکه اشتغال مردم این منطقه وابسته به رودخانۀ هیرمند است. در این سال‌ها باید شغل‌های جایگزین به جای کشاورزی و دامداری برنامه‌ریزی می‌شد که به هر دلیلی انجام نشده‌است. از آن‌طرف باید منبع آب منطقه را جایگزین می‌کردیم. وقتی می‌بینیم که رودخانۀ هیرمند به این وضع درآمده، باید جایگزینی برای آن پیدا می‌کردیم که مردم در حوزۀ آب به پایداری برسند.
ما در حال حاضر چند موضوع همزمان را با هم پیگیری می‌کنیم؛ هم بحث طرح‌های اضطراری و طرح‌های پایدار کردن آبِ منطقه و هم بحث حقابه که اهمیت زیادی دارد. بحث حقابه توسط دولت با جدیت در حال پیگیری است. وزیر امور خارجه، وزیر محترم نیرو و من مجموعهای را تشکیل دادیم. ارتباطاتی که مجموعۀ ما با طالبان داشت، ارتباطات خوبی بود و نشست‌های مختلفی برگزار شد.
قبلاً که سد کمال‌خان طراحی شده بود، اشکالاتی در بند کمال‌خان بود؛ سیلابی که برابر سال‌های قبل جاری می‌شد، به‌سمت ما نمی‌آمد؛ چراکه طراحی شده بود تا برود به‌سمت منطقۀ گودزره که با پیگیری‌هایی که انجام شد، مسدود شدن آب توسط طالبان شکل گرفت؛ حتی بعد از آن، کانالی طراحی شد که اگر آب از آنجا عبور کند، مجدداً به هیرمند برگردد.
یعنی در بند کمال‌خان اصلاحاتی ایجاد شد؟
بله، در بند کمال‌خان اصلاحاتی انجام شده و قول طالبان هم این است که اگر بارندگی‌ها مثل سال‌های گذشته بشود و سیلابی بیاید، به‌سمت ایران هدایت شود و دیگر به‌سمت گودزره نرود. قبلاً هم سفری به آنجا داشتیم که آنها قول داده بودند و حال مجدداً توسط مجموعه‌های مختلف پیگیری شد. کار توسط آقای قمی نمایندۀ محترم رئیس‌جمهور در امور افغانستان و مجموعه‌های دیگر پیگیری شد تا این برنامه شکل گرفت. هیئتی که ترکیبی از مردم و مجموعۀ دولت باشد -مردمی که در هر دو طرف شناخت دارند- تشکیل شد. روز اول ما به منطقۀ نیمروز رفتیم، آنجا جلساتی برگزار شد و از مجموعه‌های مختلفی هم بازدید کردیم. روستاهای افغانستان هم دچار تنش آبی شدید بود. بعضی از روستاهای آنجا کشاورزی دارند، آب پایداری هم در روستاهایشان نیست و از چاه استفاده می‌کنند.
ما دوباره به نیمروز برگشتیم و آنجا جلساتی برگزار کردیم. هیئت مشغول بررسی‌کردن بود که آنجا توضیحاتی داده شد. آنچه آنجا مطرح شد، بحث‌های تخصصی بود که برادران، آن را بررسی کردند. از طرفی هم مردم، یعنی معتمدین آمدند تا همه چیز واضح، شفاف و روشن باشد.
نگاه طالبان این بود که مخالفتی با دادن حقابه به ایران نداشتند. آنها معتقدند که این حقابه باید داده شود و سازوکارهایش هم فراهم است. امید به عنایات الهی داریم که ان‌شاءالله خداوند متعال کمک کند و بارندگی‌های خوبی در منطقه اتفاق بیفتد تا این مشکل هم حل بشود. به فضل الهی ان‌شاءالله حل خواهد شد. آنها هم تمام تلاششان این است که به تعهدشان عمل کنند. آن تعهد، حقابه است که پیگیری‌ها باجدیت انجام می‌شود. ارتباط ما با افغانستان خوب است، فقط باید کمک و همراهی کنیم. بنده اعتقادم این است اقتصاد و امنیت افغانستان و پاکستان یعنی امنیت ما. وقتی اقتصاد و امنیت آنجا کامل نباشد، سرریز آنها می‌آید داخل کشور ما.
هر دو کشور، اسلامی هستیم؛ انقلاب اسلامی اهدافش کاملاً مشخص است. انقلاب اسلامی می‌خواهد یک امت واحد اسلامی را کنار هم بیاورد و این عنایت الهی است. ما برای پیاده‌کردن اسلامِ عزیز آمده‌ایم. این مجموعۀ ملت‌ها باید کنار هم باشند و در همۀ حوزه‌ها به همدیگر کمک کنند تا بتوانیم ان‌شاءالله روزبه‌روز شاهد انسجام و وحدت بیشتری باشیم و این مشکلات هم برطرف شود.
جناب استاندار، اگر می‌شود در مورد ترکیب هیئت هم بفرمایید که چه کسانی بودند.
در مرحلۀ اولی که ورود پیدا کردیم، بنده در خدمت اعضای هیئت بودم. اعضای هیئت دو نفر از متخصصین مجموعۀ آب و وزارت نیرو بودند که در مذاکرات قبلی شرکت داشتند و کاملاً به موضوع و جلسات مسلط بودند. ما در خدمت مسئول آب منطقه‌ای، معاون امنیتی، امام جمعۀ محترم شهرستان زابل و سه نفر از معتمدین عزیز بودیم. آنجا به اتفاق هم به کابل رفتیم و هیئت کارش را ادامه داد. هیئت به سرپرستی معاون امنیتی استانداری و همان مجموعه، مسیر را ادامه داد و تا زیر سد و بعد بالای سد هم پیش رفت که توضیحات را خودشان ارائه خواهند داد. در واقع تلاش ما این است که ان‌شاءالله بتوانیم آن توافقی را که بر سر حقابه انجام شده‌است با پیگیری‌های خود عملی کنیم.
جناب استاندار، از روزی که هیئت به سفر رفت، ما شاهد هجمه‌های رسانه‌ای بودیم. از دروغی که منتشر شد با عنوان اینکه طالبان برای ندادن حقابۀ ایران انتحاری می‌فرستد تا موضع‌گیری‌های منفی بسیار زیاد. تقریباً در این ۱۰ روز، اخبار منفی بود. این‌ها در روابط ما و گرفتن حقابه چه تأثیری داشت؟
ببینید، ما در جنگ شناختی با دشمن قرار داریم؛ ابزارش هم رسانه و فضای مجازی است. مردم عزیزمان باید دقت کنند که مرعوب رسانه‌ها و فضای مجازی دشمن نشوند. آنها رسانه را طراحی می‌کنند و هدفشان هم اشغال و هدایت ذهن‌هاست. اصلاً این خبر که طالبان انتحاری فرستاده‌اند درست نیست؛ متأسفانه این‌ها تحریکات و فضاسازی‌هایی است که دشمن انجام می‌دهد. مردم عزیزمان باید مراقب باشند. بالأخره کشور افغانستان همسایۀ ما، هم‌زبان ما و هم‌دین ما هستند. ما باید در کنار هم باشیم و توطئه‌های دشمن را خنثی کنیم؛ چراکه راهبرد آمریکایی‌ها و صهیونیست این است که دائم می‌خواهند اختلاف ایجاد کنند. بارها قرآن به مسلمانان تذکر داده که مراقب باشید که دشمن اصلی شما یهود یا همان صهیونیست است. مراقب این باشیم که دشمن نتواند اهدافش را پیاده کند. بعضی‌ها هم متأسفانه اطلاعاتی ندارند. من از همۀ عزیزانی که می‌خواهند در رسانه مطلبی را درمورد حقابه بیان کنند، می‌خواهم که حداقل اطلاعات را داشته باشند. ما چیز پنهانی نداریم و همه چیز شفاف است؛ بیایند داخل جلسات. حتی آن کسانی که خیلی مدعی هستند، در جلسات ما با برادران طالبان شرکت کنند و با هم حرف بزنیم. ما باید مراقب دشمن باشیم، هدف آنها فقط حقابه نیست.
جناب استاندار، یکی از چیزهایی که افکار عمومی را مشوش می‌کند، موضع‌گیری‌های متناقض در تهران است. حتی در وزارت نیرو یک نفر در یک روز، دو مدل مطالبه و تیتر را اعلام کرد: «نگذاشتند ما کجکی را ببینیم». یک روز هم گفتند: «دهراوود را دیدیم». به نظرم این اظهارات باعث تشویش اذهان می‌شود. چرا ما یک بیانیۀ واحد صادر نکردیم و چرا شفاف صحبت نمی‌کنیم؟
ببینید، این ممکن است سؤالاتی در ذهن افراد باشد. همۀ این سؤالات پاسخ دارد، هیچ ابهامی هم منع نشده‌است. هر فردی که ابهام دارد، پیگیری کند تا به جواب برسد. برادر عزیزمان جناب آقای قمی نمایندۀ محترم رئیس‌جمهور در امور افغانستان، دائم پیگیر این موضوع هستند. پس اگر ابهامی وجود دارد، همۀ این‌ها قابل برطرف کردن است. همه چیز که رسانه نیست، روش میدانی شفاف و پذیرا است.
آخرین سؤال... سال گذشته که آب به گودزره منحرف شد، خیلی نگرانمان کرد؛ حالا دوستان اظهار می‌کنند که ان‌شاءالله در پاییز بارندگی‌هایی است که احتمال آمدن آب وجود دارد. با توجه به اینکه ما بازدیدی از کمال‌خان نداشتیم، ممکن است نیروهای بدنه‌ای که از دورۀ سابق حکومت افغانستان حضور دارند، باز هم در دقیقۀ آخر مثل پارسال بگویند که جک خراب است، فلان اتفاق افتاده‌است و این بار را کماکان نمی‌تواند تحمل کند و آب منحرف بشود؛ چطور می‌شود پیگیری کرد که این بار آب منحرف نشود؟
الان خودشان هم قبول دارند، اتفاقی که رخ داد، درست نبود و نباید می‌افتاد. دولت قبلی مسئول افتتاح این بند بوده؛ در واقع طراحش همان انگلیسی‌ها و آمریکایی‌ها بودند؛ ولی الان به صراحت می‌گویند که این کار را انجام دادند. ما موضوع را پیگیری می‌کنیم و یقین داریم به فضل الهی اگر این بارندگی‌ها انجام بشود، اتفاقات خوبی می‌افتد. ما به آینده و عنایات الهی امید داریم؛ اما تمام تلاش خودمان را می‌کنیم. الان هم کارهای مختلفی انجام می‌شود که حالا وقتش نیست و قبلاً توضیحاتی دادم.
سؤال آخر! هر کسی که از تهران یا استان‌های دیگر می‌آید، تحلیلی می‌کند که فضا را به‌سمت تخاصم پیش می‌برد. اگر قرار است به آب برسیم، به نظر شما و هیئتی که تشریف بردید، باید در چه فضایی این قضیه پیگیری شود؟
ببینید، ما دو کشور همسایه هستیم. سال‌ها این دو ملت کنار هم بوده‌اند و خواهند ماند. با تصمیمات و حرف‌های احساسی به جایی نخواهیم رسید. نمی‌شود هرکس که احساساتی شد، هر حرفی بزند. کار شفاف و روشن است. من از افرادی که اطلاعاتی در اختیارشان قرار می‌گیرد، خواهشمندم تا بررسی بیشتری انجام بدهند. بالأخره این بررسی باعث بیشتر شدن علممان خواهد شد و در حرف‌زدن و اظهارنظرمان تأثیر خواهد گذاشت. این اظهارنظر و حرف‌زدن خیلی مهم است؛ گاهی یک نفر حرفی می‌زند که بین دو ملت مشکلاتی پیش می‌آید. او باید نزد درگاه خدای متعال پاسخگو باشد. ما امروز نمی‌توانیم برای خوشحال‌کردن دیگران حرف دروغی بزنیم؛ آنچه واقعیت است باید بگوییم. حالا چرا فردی این حرف‌های اشتباه را می‌زند؟ می‌خواهد بگوید من خیلی کار بلدم یا اینکه مثلاً خیلی به فکر حل‌شدن مشکل مردم هستم؟ وظیفۀ امروز ما این است که همۀ ما کنار هم باشیم و مشکل مردم را حل کنیم. این اهداف نظام است؛ این توصیۀ حضرت آقا به ماست. ما به‌عنوان سرباز باید در کف میدان، دقت عمل داشته باشیم؛ نه اینکه خدای نکرده با احساسات عمل کنیم. سرباز وظیفه‌اش این است که کاملاً هشیار باشد، همه چیز را با هم ببیند و بادقت عمل کند. ان‌شاءالله مراقب باشیم که کسی موجب ایجاد اختلاف نشود. الحمدلله انسجام خوبی در استان است. خواهشی هم دارم از افرادی که از بیرون استان می‌آیند؛ لطفاً بیایند و اطلاعاتشان را قوی کنند، بعد اظهارنظر کنند. اگر نیت همۀ ما خیر باشد و هدفمان کمک به همدیگر باشد -حتی کمک به آن برادر افغانی‌مان که مشکل دارد- یقیناً خدا به ما برکت می‌دهد. آب هم دست خداست و باید همه چیز را از خدا بخواهیم، نه از انسان‌ها. همه چیز در ید قدرت الهی است؛ اما شرطش این است که ما با یقین از خدا چیزی بخواهیم، نه با شک. اگر با یقین خواستیم، به‌یقین می‌گویم که خدای متعال همیشه آنقدر مهربان و بخشنده است که لطفش شامل حال همۀ مردم می‌شود. او خالق همۀ انسان‌هاست؛ ما باید همیشه متکی به خدای متعال باشیم و بر او توکل کنیم. یقیناً خداوند کمکمان می‌کند؛ هیچ نگرانی هم نداریم.