مرور ورزش جهان در سال ۲۰۲۴

با پایان فصل پاییز در تقویم میلادی و رسیدن به اول ژانویه سال ۲۰۲۵، سال پرماجرا و پراتفاق ۲۰۲۴ در دنیای ورزش پایان یافت و ما در ایران ورزشی به بهانه پایان این سال پر از رویداد بزرگ ورزشی که حوادث جذابی را به همراه داشت، اتفاقات جالب توجه و چهره‌های ویژه این سال را در رشته‌های فوتبالی و غیرفوتبالی بررسی می‌کنیم.
 
رکوردشکن سال: میخایین لوپز کوبایی
رقابت‌های المپیک ۲۰۲۴ پاریس بی‌شک بزرگ‌ترین رویداد ورزشی در سال گذشته میلادی بود که صحنه‌های جذاب و خاطره‌انگیزی را برای علاقه‌مندان به ورزش در کشورهای مختلف جهان رقم زد. از میان تمام رکوردشکنان المپیک پاریس، شاید میخایین لوپز کشتی‌گیر اسطوره‌ای کوبا خاص‌ترین چهره این رقابت‌ها باشد. او در ۴۲سالگی مانند یک کشتی‌گیر جوان و جویای نام در آوردگاه المپیک ۲۰۲۴ پاریس خوش درخشید تا با کسب مدال طلا در پنجمین دهه زندگی خود، به تنها ورزشکار تاریخ المپیک با ۵ مدال طلا در ۵ دوره مختلف مسابقات تبدیل شود.
 
غافلگیری سال: قهرمانی بدون شکست لورکوزن
کمتر کسی فکر می‌کرد روند ۱۱ سال قهرمانی متوالی بایرن مونیخ در بوندس‌لیگا به دست یکی از بازیکنان سابق این تیم و با بایرلورکوزن رقم بخورد؛ تیمی که در تاریخ طولانی خود همواره به بازنده بودن و کم آوردن در آخرین قدم معروف بود اما سرانجام با ژابی آلونسو به این روند طولانی و تلخ پایان داد و به قهرمانی بوندس‌لیگا و جام حذفی آلمان رسید، آن هم بدون حتی یک شکست! تنها شکست فصل لورکوزن، در فینال لیگ اروپا مقابل آتالانتای حیرت‌انگیز جیان پیرو گاسپرینی رقم خورد تا لورکوزن در کنار رئال مادرید، یکی از دو تیم باشگاهی برتر فوتبال اروپا در سال ۲۰۲۴ باشد.
 
بازگشت سال: تاج و تخت برای بوستون
قهرمانی بوستون سلتیکس در فصل ۲۰۲۳-۲۰۲۴ بسکتبال NBA، این باشگاه قدیمی و پرافتخار را بالاتر از لس‌آنجلس لیکرز به عنوان پرافتخارترین تیم این مسابقات مطرح کرد. بوستون که هواداران قدیمی زیادی در امریکا دارد، از سال ۲۰۰۸ در قهرمانی لیگ ملی بسکتبال امریکا ناکام بود و با این قهرمانی ارزشمند و مقتدرانه، بار دیگر خاطرات روزهای خوش سابق را زنده کرد. بوستون پیش از صعود به فینال و شکست دادن دالاس، تیم‌های میامی‌هیت، کلیولندکاوالیرز ‌و ایندیانا پیسرز را شکست داده بود و در ۱۹ بازی دور پلی‌آف تنها سه بار شکست خورد تا یکی از قاطعانه‌ترین قهرمانی‌های سال‌های اخیر لیگ بسکتبال ملی امریکا را به نام خود ثبت کند.
 
پدیده سال: لامین یامال
چهره درخشان فوتبالی سال ۲۰۲۴ بی‌تردید کسی جز لامین یامال نیست؛ چهره‌ای که در ۱۶سالگی به یک بازیکن کلیدی در ترکیب بارسلونا و تیم ملی اسپانیا تبدیل شد و خیلی زود مسیر تکامل به عنوان یک فوتبالیست حرفه‌ای و همه‌کاره در تیم‌های خود را طی کرد. یامال با وجود توجه رسانه‌ای شدید، روزبه‌روز در مسیر پیشرفت قرار گرفت و چهره ویژه تیم ملی اسپانیا در قهرمانی یورو ۲۰۲۴ بود‌. کسب جایزه کوپا به عنوان بهترین بازیکن جوان سال ۲۰۲۴ در مراسم توپ طلای فرانس فوتبال و کسب جایزه پدیده سال گلوب‌ساکر، پایان شیرینی بر سال رؤیایی یامال بود. بازیکنی که بارسلونا در ۱۷سالگی به او وابسته شده و حالا هانسی فلیک، از هیچ فرصتی برای بازی دادن به او دریغ نمی‌کند!

 
رسوایی سال: خطای هند کوکوریا مقابل آلمان
شاید تنها مسابقه یورو ۲۰۲۴ که اسپانیا در آن به دردسر زیادی افتاد، رقابت یک‌چهارم نهایی مقابل آلمان میزبان و آماده بود. در اوقات اضافه بازی و دقایقی که آلمان عملکرد بهتری نسبت به اسپانیا داشت، ضربه جمال موسیالا به دست مارک کوکوریا مدافع اسپانیا برخورد کرد اما تیم داوری انگلیسی این بازی، تصمیم به ادامه بازی گرفت و در نهایت اسپانیا با شکست آلمان، راهی نیمه‌نهایی شد. با گذشت چند ماه، یوفا به طور رسمی اشتباه داوران خود در این صحنه را تأیید و از هواداران فوتبال عذرخواهی کرد اما آلمانی‌ها معتقدند که این عذرخواهی، دردی از مانشافت دوا نمی‌کند.
 
خداحافظی غیرفوتبالی سال: رافائل نادال
۲۲ قهرمانی در گرنداسلم‌ها، کسب مدال طلای المپیک، سال‌ها حضور در صدر جدول رده‌بندی جهانی و ۱۴ قهرمانی در مسابقات گرنداسلم رولان گاروس به عنوان سلطان خاک رس. این تنها بخشی از دوران حرفه‌ای پرافتخار و فوق‌العاده رافائل نادال اسپانیایی بود که تصمیم گرفت پس از حضور در المپیک و جام دیویس ۲۰۲۴، از دنیای تنیس خداحافظی کند. حالا و با توجه به خداحافظی نادال و پایان راه فدرر در سال ۲۰۲۲، نواک جوکوویچ صرب تنها بازیکن فعال از مثلث طلایی و تکرارنشدنی تاریخ تنیس جهان محسوب می‌شود.

 
خداحافظی فوتبالی سال: تونی کروس
اعلام خبر ناگهانی خداحافظی تونی کروس در اوج، به شکل عجیبی تمام هواداران فوتبال بویژه دوستداران رئال مادرید و تیم ملی آلمان را شوکه کرد. مهندس آلمانی در انتخاب زمان خداحافظی خود هم مثل همیشه دقیق عمل کرد و با خداحافظی در روزهای اوج آمادگی، با خاطره‌ای خوش و کسب عنوان قهرمانی در لالیگا و لیگ قهرمانان اروپا کفش‌هایش را آویخت. افتخاراتی که می‌توانست با قهرمانی یورو در خاک آلمان نیز تکمیل شود اما شکست مقابل اسپانیا، اجازه تکمیل سال رؤیایی ۲۰۲۴ را به کروس نداد. بجز کروس، فوتبال جهان در سال گذشته با چهره‌های مطرح دیگری چون آندرس اینیستا، تیاگو آلکانتارا، پپه، لئوناردو بونوچی و رافائل واران نیز خداحافظی کرد.
 
رویداد خاص سال: افتتاحیه روی آب
یکی از اتفاقات جالب توجه و خاص المپیک پاریس، افتتاحیه این مسابقه خارج از ورزشگاه محل برگزاری رقابت‌های دومیدانی و برگزاری افتتاحیه روی رود تاریخی سن بود. رژه کشورهای حاضر در المپیک، روی کشتی صورت گرفت و در نیمه دوم مراسم افتتاحیه، نورپردازی خاص شهر و استفاده از بناهای تاریخی شهر پاریس از جمله برج ایفل، توجهات زیادی را به خود جلب کرد تا یکی از خاص‌ترین افتتاحیه‌های تاریخ المپیک در پاریس ۲۰۲۴ رقم بخورد.
 
انتقال فوتبالی سال: کیلیان امباپه به رئال مادرید
شاید در تاریخ فوتبال جهان کمتر مراسم معارفه‌ای به اندازه دو مراسم معارفه کریستیانو رونالدو و کیلیان امباپه در رئال‌مادرید هیاهوی رسانه‌ای به پا کرده باشد. پس از حدود پنج سال گمانه‌زنی و شایعه، سرانجام رؤیای جواهر فرانسوی پاری‌سن‌ژرمن برای پیوستن به تیم مورد علاقه دوران کودکی خود به حقیقت پیوست و کیلیان امباپه، به عنوان بازیکن آزاد راهی رئال مادرید شد. انتقالی که در روزهای ابتدایی آن، با فشار زیاد از سوی رسانه‌ها و حضور در پست غیرتخصصی، با چالش‌های زیادی همراه بود اما به نظر می‌رسد در هفته‌های اخیر و پس از پایان مصدومیت، امباپه به شرایط آرمانی خود برگشته و این مهاجم، عطش کسب موفقیت‌های بیشتر با رئال مادرید را دارد. البته که امباپه حتی در فصل نه‌چندان موفق خود نیز تا اینجا، موفق به گلزنی در دو فینال و کسب دو عنوان قهرمانی با رئال مادرید شده است.
 
انتقال غیرفوتبالی سال: لوئیس همیلتون به فراری
در روزهایی که هواداران فرمول یک و موتوراسپورت به قهرمانی‌های قاطعانه مکس فرشتاپن هلندی در این رقابت‌ها عادت کرده‌اند، انتشار خبر حضور اسطوره یک دهه اخیر این عرصه یعنی لوئیس انگلیسی به فراری هیجان ویژه‌ای را در این ورزش ایجاد کرد. راننده پرافتخار مرسدس، پس از ۱۱ سال به فراری پیوسته و از ابتدای فصل ۲۰۲۵، با کسب درآمد ۸۵میلیون پوندی در سال، کار خود را به عنوان راننده فراری آغاز می‌کند. لوئیس همیلتونی که در همین سال، نشان شوالیه را هم دریافت کرد و از این پس باید او را «سر لوئیس همیلتون» صدا بزنیم.
 
تصمیم بزرگ سال: خداحافظی کلوپ و استخدام اشلوت
پایان مسیر پرپیچ‌وخم و شیرین ۹ساله یورگن کلوپ در لیورپول با سابقه قهرمانی در تمام رقابت‌های ممکن، خبر غیرمنتظره‌ای بود که هواداران لیورپول را در روزهای ابتدایی سال ۲۰۲۴ شوکه کرد. پس از انتشار این خبر، قرمزها رؤیای کسب قهرمانی لیگ در آخرین فصل کلوپ را در سر می‌پروراندند اما در نهایت، کار کلوپ با کسب جام اتحادیه به پایان رسید و مدیران لیورپول با تصمیمی جسورانه، آرنه اشلوت را به عنوان جانشین او انتخاب کردند. جانشینی که تا این لحظه، لیورپول را تبدیل به آماده‌ترین باشگاه فوتبال اروپا کرده و اگر اتفاق خاصی رخ ندهد، باید شاهد بیستمین قهرمانی قرمزهای آنفیلد در سطح اول فوتبال انگلیس زیر نظر این سرمربی هلندی باشیم.
 
تابوشکنی سال: یک آلمانی روی نیمکت انگلیس
با وجود اینکه گرت ساوت‌گیت توانست انگلیس را برای دومین دوره متوالی به فینال یورو برساند و نشان شوالیه را از آن خود کند، اما تداوم روند بدون قهرمانی انگلیس در رقابت‌های مختلف باعث شد تا مدیران اتحادیه فوتبال انگلیس، دست به یک اقدام غیرمنتظره بزنند. استخدام یک سرمربی آلمانی برای هدایت تیم ملی فوتبال انگلیس. توماس توخل پس از ناکامی روی نیمکت بایرن، مذاکراتی را با منچستریونایتد برای جانشینی اریک تن‌هاخ داشت اما در نهایت با این تیم به توافق نرسید تا پس از مذاکره با اتحادیه فوتبال انگلیس، هدایت سه‌شیرها را برای حضور در جام جهانی ۲۰۲۶ برعهده بگیرد. تصمیمی که با اعتراض فوتبالدوستان سنتی در انگلیس همراه بود.
 
چهره رسانه‌ای سال: یوسف دیکچ از ترکیه
یوسف دیکچ تیرانداز اهل ترکیه در المپیک ۲۰۲۴ یکی از خاص‌ترین ورزشکاران این رقابت‌ها بود. تصویر حضور او در تیراندازی المپیک بدون عینک، دستکش و لباس مخصوص تیراندازی و کسب مدال نقره با همین شمایل، فضای مجازی را در روزهای برگزاری المپیک پاریس منفجر کرد و شوخی‌های زیادی با شمایل این ورزشکار در رسانه‌ها شد. همچنین بسیاری از ورزشکاران جهان از جمله ستارگان حاضر در المپیک مانند موندو دوپلانتیس ورزشکار پرش با نیزه اهل سوئد، از ژست خاص دیکچ برای خوشحالی‌های خود استفاده کردند تا او ورزشکار شماره یک المپیک ۲۰۲۴ پاریس باشد.
 
سال پرماجرای یورو و المپیک
شاید هیچ حسی برای یک سرمربی تلخ‌تر از اخراج از باشگاهی که عاشق آن است نباشد. ژاوی پس از کسب قهرمانی لالیگا در سال ۲۰۲۳، فصل کابوس‌وار و پرماجرایی را در بارسلونا پشت سر گذاشت و پس از قبول نشدن استعفایش، از سوی مدیریت باشگاه برای استخدام هانسی فلیک کنار گذاشته شد. او تنها اخراجی بزرگ سال ۲۰۲۴ نبود و باید نام اریک تن‌هاخ را هم در کنار ژاوی به این لیست اضافه کرد. سرمربی هلندی که در سومین فصل پروژه خود، منچستریونایتد را در رده سیزدهم و با سبک بازی نامشخص و ضعیف، به سرمربی بعدی تیم تحویل داد. البته بازنده سال ۲۰۲۴ نه شخص تن‌هاخ که باشگاه منچستریونایتد است که برای اولین بار از سال ۱۹۸۹، سال را در نیمه دوم جدول لیگ انگلیس به اتمام می‌رساند و تنها هفت امتیاز با منطقه سقوط فاصله دارد. نخستین سال حضور گروه اینئوس به عنوان مالک فوتبالی باشگاه، تا اینجا با تصمیماتی عجیب و ناموفق همراه بوده و هواداران منچستریونایتد امیدوارند که اوضاع در سال جدید میلادی تغییر کند.
 
به‌جز منچستریونایتد، آرسنال بازنده بزرگ دیگر سال ۲۰۲۴ در فوتبال انگلیس است. شاگردان آرتتا در این سال رکورد بیشترین پیروزی و بیشترین گل زده در یک سال تقویمی لیگ برتر انگلیس را شکستند اما باز هم به موفقیتی بزرگ نرسیدند و حالا مأموریتی غیرممکن برای به دست آوردن عنوان قهرمانی لیگ برتر با توجه به اوضاع فوق‌العاده لیورپول در پیش دارند.

 
بحران بزرگ سال: فوتبال از یاد منچسترسیتی رفت
تمدید قرارداد پپ گواردیولا پس از کسب چهار عنوان قهرمانی متوالی در لیگ برتر انگلیس، هواداران سیتی را به تداوم فرمانروایی در فوتبال انگلیس امیدوار کرد اما این تیم با توجه به بحران مصدومیت‌ها، بویژه مصدومیت طولانی‌مدت رودری، در شرایطی اسفناک و بحرانی قرار گرفت و با کسب تنها یک برد از ۱۳ مسابقه، بدترین دوران خود در قرن ۲۱ را رقم زد. اتفاقی که در دوران مربیگری پپ گواردیولا بی‌سابقه بود و حالا منچسترسیتی را از کورس قهرمانی در لیگ برتر دور کرده است. سیتی سال میلادی را با پیروزی مقابل لستر به پایان رساند اما این برد، به معنای پایان روزهای سخت سیتی نیست؛ روزهایی که با برنامه سخت برای بقا در جدول لیگ قهرمانان اروپا و لیگ برتر انگلیس در سال جدید همراه می‌شود.
 
سرمایه‌گذاری سال: عربستان میزبان جام جهانی
عربستان سعودی با هزینه‌های هنگفت و به خدمت گرفتن ستارگان در سال ۲۰۲۳ موضوع ویژه سال گذشته میلادی بود و در سال ۲۰۲۴ نیز با کسب میزبانی جام جهانی ۲۰۳۴، به یک دستاورد مدیریتی بزرگ دیگر رسیده است. عربستان، اولین کشور تاریخ خواهد بود که به تنهایی از ۴۷ کشور دیگر در مسابقات جام جهانی فوتبال میزبانی می‌کند و در مدت زمان ۱۰ساله تا آغاز جام جهانی ۲۰۳۴، ۱۱ ورزشگاه را تأسیس و چهار ورزشگاه را بازسازی خواهد کرد.
 
مباحثه بزرگ سال: رودری یا وینیسیوس؟
انتخاب برترین بازیکن سال فوتبال جهان همواره از بزرگ‌ترین اتفاقات حاشیه‌ای بوده و انتخاب برترین بازیکن سال ۲۰۲۴ نیز کم حاشیه نداشت. در حالی که انتظار می‌رفت وینیسوس جونیور برنده توپ طلای فرانس فوتبال شود، او و بازیکنان رئال مادرید به دلیل آگاهی از برنده شدن رودری این مراسم را تحریم کردند و هافبک منچسترسیتی به اولین اسپانیایی قرن ۲۱ و اولین بازیکن تاریخ منچسترسیتی تبدیل شد که پس از قهرمانی لیگ برتر انگلیس و یورو، این جایزه را تصاحب می‌کند. رسیدن توپ طلا به رودری، واکنش‌های منفی زیادی را از سوی بازیکنان فوتبال و هواداران رئال مادرید به همراه داشت. البته که وینیسوس در روزهای پایانی سال، جایزه بهترین بازیکن سال از نگاه فیفا با رأی کاپیتان‌ها، سرمربیان، هواداران و رسانه‌ها به وینیسوس جونیور رسید اما این بحث که وینیسیوس بهترین بازیکن سال ۲۰۲۴ بود یا رودری، شاید تا ابد ادامه داشته باشد‌.