سراب جوانگرایی با چاشنی سقوط

به گزارش ایران ورزشی، اولین مسابقه ایران پس از قطعی شدن صعود به جام جهانی ۲۰۲۶ مقابل قطر در شهر دوحه، نه تنها انتقام تیم ملی ایران در کشور قطر پس از شکست تلخ مقابل عنابی‌ها در نیمه‌نهایی جام ملت‌های ۲۰۲۳ را رقم نزد، که موجب نخستین شکست ایران از آن مسابقه تاکنون نیز شد تا دومین باخت امیر قلعه‌نویی روی نیمکت تیم ملی نیز مقابل قطر رقم بخورد.

شاگردان امیر قلعه‌نویی بعد از شکست سخت در نیمه‌نهایی جام ملت‌های آسیا ۲۰۲۳ مقابل قطر تحت هدایت مارکز توانسته بودند با ۱۱ برد و ۳ تساوی در ۱۴ بازی روند شکست‌ناپذیری خود را حفظ کنند که با باخت مقابل لوپتگی و یاران، نوار شکست‌ناپذیری‌شان قطع شد. ضمن اینکه این تیم برای نخستین‌بار از مقدماتی جام جهانی ۲۰۱۴ و تساوی بدون گل در دیدار رفت به این سمت که در سال ۱۳۹۱ رقم خورد، موفق به ثبت کلین‌شیت مقابل تیم ملی ایران شد. با این حال نکته اینجاست که در پایان مسابقه، امیر قلعه‌نویی ضمن تأکید روی نکات درست در خصوص شرایط داوری مسابقه و تأثیر ۱۰ نفره شدن ایران روی شرایط فنی بازی، از تاوان جوانگرایی در چنین مسابقاتی گفت که متأسفانه با واقعیت‌های تیم ملی در این روزها در تعارض است. امیر قلعه‌نویی در روز مصدومیت ستارگان کلیدی چون سردار آزمون، مهدی قایدی، علیرضا جهانبخش، محمد محبی، علی قلی‌زاده و محمدحسین کنعانی‌زادگان مجبور به استفاده از یک ترکیب متفاوت شد و بازیکنانی چون آقاسی، محمدمهدی محبی، حسین‌زاده و علیپور پس از مدت‌ها حضور در ترکیب ثابت تیم ملی را تجربه کردند اما استفاده از بازیکنان کم‌تجربه، لزوماً به معنای جوانگرایی نیست. امیرحسین حسین‌زاده با ۲۴ و محمدمهدی محبی با ۲۵ سال سن، جوان‌ترین بازیکنان ترکیب ایران در جدال با قطر محسوب می‌شدند در حالی که در فوتبال مدرن امروز، بازیکنان زیر ۲۰ سال و گاه ستارگان زیر ۱۸ سال به عنوان بازیکن جوان مطرح هستند و بازیکنان تا این سن، به پختگی لازم برای حضور در رقابت‌های معتبر و بازی‌های بزرگ رسیده‌اند.

میانگین سنی تیم ملی ایران و مقایسه ایران با سایر کشورهای آسیایی حاضر در مرحله سوم مقدماتی جام جهانی نیز ادعای سرمربی تیم ملی در خصوص جوانگرایی برای این رقابت را رد می‌کند. ایران با ۲۹ سال و هشت ماه میانگین سنی در رقابتی که از لحاظ صعود به جام جهانی چندان اهمیتی برای ما نداشت، سومین تیم مسن دیدارهای روز پنجشنبه مقدماتی جام جهانی آسیا پس از عمان و بحرین بود. یعنی ۱۵ تیم دیگر حاضر در این مرحله، با ترکیبی جوان‌تر از ایران پا به این مسابقات گذاشته بودند و این مسأله، به خوبی شرایط نگران‌کننده‌ای که تیم ملی ایران در آن قرار گرفته را نشان می‌دهد. البته که شکست در این مسابقات و دیدارهای تدارکاتی پیش از جام جهانی در صورت فرصت دادن به بازیکنان کم‌تجربه برای آمادگی هرچه بهتر پیش از جام جهانی ۲۰۲۶، لزوماً نکته‌ای منفی نیست اما جوانگرایی فعلی ترکیب تیم ملی با جوانگرایی اصولی رایج در فوتبال سطح اول دنیا تفاوتی چشمگیر دارد که حاصل کار زیربنایی و برنامه‌ریزی فدراسیون فوتبال در سال‌های اخیر را نشان می‌دهد.

جدال با قطر پس از صعود به جام جهانی، به طور جدی مشکلات تیم ملی در فاز تدافعی، بازیسازی و کنترل رقابت از لحاظ روانی را بار دیگر آشکار ساخت و رفع این مشکلات تا تابستان آینده، چالش بزرگی خواهد بود که امیر قلعه‌نویی و کادرفنی ایرانی تیم ملی در پیش دارند؛ مشکلاتی که به نظر می‌رسد با پا به سن گذاشتن نسل سال ۲۰۱۸ و ۲۰۱۹ تیم ملی، افزایش نیز پیدا کند و گویی که چالش اصلی تیم ملی ایران، نه در یک سال پیش رو، بلکه در روزهای پس از جام جهانی ۲۰۲۶ آغاز خواهد شد؛ بحرانی که خیلی زود، باید چاره‌ای برای آن اندیشیده شود.
 

سقوط آزاد در رده‌بندی فیفا
دو دیدار باقی‌مانده از رقابت‌های مقدماتی جام جهانی نه از بعد صعود به این رقابت‌ها، بلکه از بعد تأثیر آن روی رده‌بندی فیفا و قرار گرفتن تیم ملی در شرایطی مناسب برای قرعه‌کشی جام جهانی ۲۰۲۶ اهمیت داشت؛ نکته‌ای که بارها توسط امیر قلعه‌نویی نیز در مصاحبه‌ها به آن تأکید شد و این دلیلی بر استفاده از ترکیب اصلی و باتجربه در جدال با قطر محسوب می‌شد. رقم خوردن اولین شکست ژاپن در این مرحله مقابل استرالیا، فرصت فوق‌العاده‌ای را برای ایران فراهم کرد تا با استفاده از لغزش سامورایی‌ها، به صدر جدول رده‌بندی آسیایی فیفا صعود کنند. با این حال شکست مقابل قطر، فرصت صعود به صدر رده‌بندی آسیا را از شاگردان قلعه‌نویی گرفت. حالا و به صورت تخمینی، ایران با دو پله سقوط و پایین‌تر از سنگال و سوئیس، در رده بیستم رده‌بندی جهانی فیفا قرار گرفته است و همچنان، در منطقه حضور در سید ۲ مقدماتی جام جهانی قرار دارد.

در همین حال، تیم ملی آرژانتین همچنان صدرنشین رنکینگ جهانی فیفا باقی مانده و ژاپن، با وجود شکست اخیر مقابل استرالیا و سقوط دو پله‌ای، به عنوان بهترین تیم آسیایی در این رده‌بندی شناخته می‌شود. ایران در ادامه رقابت‌های انتخابی، در دیدار بعدی خود میزبان کره شمالی خواهد بود که می‌تواند فرصت جبران این شکست را فراهم کند. ژاپن نیز به مصاف اندونزی خواهد رفت.