شماره دو - ۰۷ آبان ۱۴۰۲
باور - شماره دو - ۰۷ آبان ۱۴۰۲ - صفحه ۲۵۷

حقوق بشر از دیدگاه اندیشمندان اسلامی

ادعا شده اعلامیۀ جهانی حقوق بشر، آخرین دستاورد خرد جمعی روز بشر است. هر چند تا تحقق تمام آرمان‌های آن فاصله زیادی داشته باشیم. همچنین بخشی از متفکران اسلامی عقید دارند که برخی آرمان‌های حقوق بشر همان آرمان‌های انبیای توحیدی در طول تاریخ بوده است. نویسندۀ این اثر، محمد محمدی‌ از اساتید نام‌آشنای حقوق اساسی، حقوق بشر و حقوق عمومی ایران است که دهه‌ها در دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبایی تهران به تدریس و پژوهش مشغول بوده است و سال‌هاست اعلامیۀ جهانی حقوق بشر را با عنوان درسی حقوق بشر در اسلام تدریس می‌کند. ایدۀ او برای بررسی حقوق بشر از منظر متفکرین اسلامی با بیان سه کاف یعنی اسلام کِی، اسلام کجا و اسلام کی آغاز می‌شود. اول) متفکران مسلمان در مورد حقوق بشر برداشت‌های متفاوتی دارند. دوم) همین متفکران طی زمان، اندیشه‌های‌شان تحول و تغییر پیدا کرده و سوم اینکه محیط زندگی آنان در برداشت‌های‌شان تاثیر گذاشته است. محمدی پس از بیان این تقسیم‌بندی، با معیار قرار دادن قرآن، سنت، علم و عقل، اندیشمندان مسلمان را به سنت‌گرایان، تجددگران، نوگرایان و وحدت‌گرایان تقسیم کرده و سپس به صورت تفصیلی آراء هر یک از آن‌ها را بررسی می‌کند. از نظر نویسنده، دین‌داری، دارای اصول و ارزش‌هایی است که فراتاریخی‌اند اما احکام دین بر اساس شرایط تاریخیِ زمان پیامبر نازل شده است و باید در هر دورۀ تاریخی، احکام جدید و متناسب با همان دوره را استنباط نمود. در این کتاب اعلامیۀ حقوق بشر قاهره نیز مفصلا مورد بررسی قرار گرفته است. این اعلامیه بر اساس نظرات اندیشمندان مسلمانی مانند آیت الله جوادی آملی و مرحوم علامه محمد تقی جعفری نگاشته شده است. 
جستجو
آرشیو تاریخی