نقش فعال بانک مرکزی در بازار ارز
به دلیل تغییر رویه ارز با کارت ملی، تقاضای سفته بازانه در بازار به شدت کاهش یافته است و همین امر موجب خروج بخشی از فعالین بازار غیررسمی ارز شده است. ایجاد حساب ارزی برای متقاضیان دریافت ارز با کارت ملی موجب شد تا دلالان نتوانند از طریق اجاره کارت ملی افراد، بازار را ملتهب کنند. از سوی دیگر بهبود وضعیت تجاری و الزام عرضه ارز توسط صادرکنندگان در مرکز مبادله نیز سمت عرضه ارز را تقویت کرده و موجب شده تا محدودیتی برای تأمین ارز وجود نداشته باشد. به نظر میرسد بازیگری فعال بانک مرکزی برای تنظیمگری معاملات بازار ارز و ایجاد یک سازکار رسمی برای کشف قیمت مرجع انواع ارز و طلا موجب شد بتدریج تمامی مبادلات ارزی به سامانه مرکز مبادله بازار منتقل و تقاضا از سایر بازارها خارج شود.
تخلیه انتظارات تورمی بازار ارز
دیگر در بازار ارز خبری از صفهای خرید نیست و صرافیها خلوت شدهاند. در گذشته، افراد زیادی سعی میکردند از صرافیها ارز مورد نیاز خود را با دردسر کم تهیه کنند اما در شرایط کنونی، تهیه ارز سهمیهای برای معاملهگران بسیار سخت شده است به طوری که در دو هفته گذشته دیگر افرادی در صف تهیه ارز در خیابان فردوسی مشاهده نشده و خریداران کد ملی نیز دیگر در سبزهمیدان و میدان فردوسی حضور ندارند. البته نباید از سیاست جدید بانک مرکزی درباره خرید ارز سهمیهای از طریق بازگشایی حساب ارزی در فروکش کردن خرید ارز با کد ملی بهراحتی عبور کرد.
گشایشهای ارزی چندماه اخیر
علاوه بر آزادسازی بخشی از منابع بلوکه شده کشور در ماههای اخیر ایران از ظرفیت منابع مالی خود در صندوق بینالمللی پول نیز برای افزایش ذخایر ارزی خود استفاده کرد. یکی از ظرفیتهای مشارکت کشورها در صندوق بینالمللی پول، استفاده از فرصت حق برداشت مخصوص (SDR) در شرایط خاص است؛ رؤسای بانک مرکزی کشورمان هم در سالهای گذشته بویژه در زمان تنگنای ارزی تحریم که با بحران کرونا همزمان شده بود تلاشهایی برای دسترسی به سهمیه ایران داشتند که موفقیتی در این زمینه حاصل نشد؛ اما چندی پیش خبرهای متفاوتی از آنسوی اقیانوس اطلس مخابره شد. فرزین پس از دیدارهای خود با مقامات صندوق بینالمللی پول در واشنگتن خبر داد که در حال حاضر ایران دارای ۴.۸ میلیارد SDR حق برداشت ویژه (معادل ۶.۷ میلیارد دلار) است که از این منابع بهمنظور کمک به وضعیت اقتصادی موجود میتواند با کمترین تشریفات اداری و بهسرعت از این قابلیت استفاده کند.