سفر هیأت ایرانی به استان نیمروز افغانستان در پی بالا گرفتن اختلافات ایران و افغانستان بر سر موضوع حقابه هیرمند صورت گرفته است؛ اختلافی که بویژه زمانی حادتر شد که افتتاح فاز دوم سد کجکی که سدی انحرافی با گنجایش آبگیری ۲٫۸ میلیارد مترمکعب روی رود هیرمند بود، تعهدات افغانستان در توافق سال 1351 را زیر پا میگذاشت. این امر باعث شد سید ابراهیم رئیسی، رئیسجمهور، نهادهای مرتبط را مأمور پیگیری حلوفصل این تنش آبی کند. رئیسی اما چند ماه پیش وقتی مسئولان طالبان اجازه ندادند حجمی بیشتر از ۲۷ میلیون مترمکعب آب در چند نوبت رهاسازی آبی که صورت گرفت وارد ایران شود، هشداری جدی به کابل داد و توجه طالبان را معطوف به عواقب این کارشکنی کرد. این در حالی بود که طرف افغانستانی ادعا کرد کمبود بارندگی باعث عدم امکان تحویل آب شده است و در صورت رهاسازی آب به دلیل بعد مسافت، این آب احتمالاً به مرزهای ایران نخواهد رسید. پس از آن بود که ایران درخواست اعزام هیأت بررسی را مطرح کرد و کاظمیقمی با اعلام رسوب شدن 60 درصد آب سد کجکی تصریح کرد که طالبان با سفر هیأت فنی ایران به منطقه برای سنجش سطح آب رودخانه هیرمند موافقت کرده است.
پاسخی به شائبهها
حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه هم روز گذشته به سفر هیأت فنی ایران به افغانستان اشاره کرد و در این رابطه توضیح داد:«تیم فنی ما توانستند با همکاری هیأت حاکمه در افغانستان برای اولین مرتبه در هفته گذشته از وضعیت آب در سد کجکی بازدید کنند. ما منتظر هستیم گزارش فنی این تیم را دریافت کنیم و به فعالیت خودمان برای پیگیری حقابه ایران ادامه میدهیم.» وی ادامه داد:« به صراحت به افغانستان گفتهایم تا زمانی که تیم ما از سرچشمه سد بازدید نکند، برای ما ملاکی نیست که خشکسالی وجود دارد.»
امیرعبداللهیان با این تأکید که ما به هیچ طرفی اجازه نمیدهیم ذرهای از خاک ایران محروم شویم، افزود:«وقتی منطقه بهعنوان منطقه مرزی قلمداد میشود، میله مرزی سر جای خودش است. بر مبنای حقوق بینالملل فنسی که کشیده شده باید یک فاصله چند متری رعایت شود. اگر کسی مدعی است که نمیگذارند از زمین کشاورزی استفاده کنند باید این قضیه پیگیری شود.»