مطالعات انجام شده در سالهای اخیر نشان میدهد که استانهای مازندران با ۳۲.۶ درصد، اردبیل ۲۹.۸ درصد و سمنان با ۲۹.۴ درصد بالاترین شیوع چاقی در کشور را دارند.
کمترین میزان شیوع چاقی در استانهای سیستان و بلوچستان ۱۱.۷ درصد، هرمزگان ۱۲.۴ درصد و ایلام ۱۳.۱ درصد مشاهده میشود.
به گفته معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی اردبیل اضافه وزن و چاقی در بزرگسالان استان اردبیل حدود ۷۲ درصد است و ۴۸ درصد جمعیت استان دارای فعالیت فیزیکی ناکافی هستند.
محمد جعفرزاده گفت: مصرف ناکافی میوه و سبزی و لبنیات، مصرف بیش از حد نمک و عادات غلط در استفاده از نمک مانند استفاده از نمکدان سر سفره و پاشیدن نمک قبل از چشیدن غذا، مصرف زیاد روغن، مصرف بیش از حد قند و شکر، شیرینی و شکلات، نوشابههای گازدار و سایر نوشیدنیهای شیرین، مصرف بیش از حد فست فودها، فاصله گرفتن از غذاهای سنتی و مصرف زیاد غذاهای پر انرژی با ارزش غذایی پایین، نیازمند اصلاح در جامعه امروز است.
معاون بهداشتی دانشگاه تصریح کرد: ۲۵ درصد جمعیت استان دارای الگوی نامطلوب مصرف لبنیات بوده و ۲۳ درصد جمعیت استان دارای الگوی نامطلوب مصرف نمک در سفره هستند.
شیوع چاقی
در آذربایجانشرقی
رئیس گروه بهبود تغذیه مرکز بهداشت آذربایجان شرقی گفت: این استان جزو استانهایی است که شیوع معضل چاقی در آن روند رو به افزایش به خود گرفته طوری که این مسأله در برخی از شهرها سرعت بیشتری دارد و نیازمند توجه خاص خانوادهها و البته رعایت مسائل تغذیهای است.
فتحالله پورعلی، با اعلام اینکه زنگ هشدار چاقی در آذربایجان شرقی و به خصوص در بین کودکان و نوجوانان به صدا درآمده است، افزود: طبق آمارهای رسمی موجود اکنون ۵۰ درصد از جمعیت چهار میلیون و ۲۰۰ هزار نفری آذربایجان شرقی با معضل چاقی مواجه هستند.
وی با بیان اینکه آمارهای فوق تمام گروههای سنی را شامل میشود، اعلام کرد: شهرستانهای آذرشهر، تبریز، اسکو، بناب و ملکان به ترتیب بیشترین میزان اضافه وزن و چاقی جمعیت را دارند و آمارهای آنها بالاتر از ۵۰ درصد است.
پورعلی ادامه داد: چاقی مشکل سلامت همه گروههای سنی است، اما در افراد میانسال در رده گروه سنی ۳۰ تا ۵۹ ساله بیشتر از سایر گروهها نمود و بروز دارد که یکی از راهکارهای پیشگیری از آن توجه در سنین نوجوانی و کودکی به مسأله چاقی است.
وی از ابتلای حدود ۶۷ درصد افراد میانسال آذربایجان شرقی به چاقی خبر داد و اظهار کرد: این آمار در رده سنی جوانان معادل ۳۸ درصد و برای رده سنی نوجوانان نیز ۲۱ درصد است که طبق معیارهای جهانی آمارهای بالایی به شمار میرود.
پورعلی، چاقی را معضلی چند علتی برشمرد و گفت: چاقی با شیوه زندگی، محیط و ژنها ارتباط دارد و علت اصلی و عمده بروز اضافه وزن و چاقی عدم تعادل بین انرژی و کالری ورودی و خروجی بدن است.
وی پرخوری را مهمترین علت چاقی بیان کرد و ادامه داد: زیادهروی در مصرف غذاهای پرچرب و سرخ شده مانند فستفودها، مصرف زیاد تنقلات کم ارزش، شیرینی و شکلات، سسهای چرب، نوشابههای گازدار، آب میوههای صنعتی که حاوی قند زیادی هستند، مصرف کم میوه، سبزی، لبنیات، بیتحرکی و کم تحرکی، استفاده زیاد از کامپیوتر، تلفن همراه و تماشای تلویزیون، زندگی ماشینی، شهرنشینی و استرس از عوامل مهم بروز و شیوع چاقی است.
۱۲ درصد نوجوانان خراسان جنوبی اضافه وزن دارند
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی بیرجند گفت: بیش از ۱۲ درصد نوجوانان خراسان جنوبی در گروه سنی 5 تا ۱۸ سال دارای اضافه وزن و چاقی هستند.
مجید شایسته افزود: اضافه وزن و چاقی در سنین کودکی و نوجوانی میتواند زنگ خطری برای بروز بیماریهای غیرواگیر در بزرگسالی باشد.
وی با اشاره به اینکه تغذیه ناسالم، کم تحرکی، سرگرم شدن کودکان و نوجوانان با بازیهای رایانهای و استفاده از غذاهای آماده از عوامل اصلی چاقی و اضافه وزن است ادامه داد: اضافه وزن در کودکی زمینهساز چاقی در بزرگسالی است و این مشکل باید از سنین کودکی و نوجوانی در افراد اصلاح شود.
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی بیرجند تأکید کرد: مهمترین پیامدهای نامطلوب اضافه وزن و چاقی در سلامت کودکان و نوجوانان شامل افزایش خطر بروز چاقی، دیابت، بیماریهای قلبی عروقی و انواع سرطانها در دوران بزرگسالی است.
وی با اشاره به اجرای طرح رایگان توقف چاقی و اضافه وزن در کودکان و نوجوانان (ایران اکو) از سال ۹۸ در کشور و استان افزود: در این طرح، کودکان و نوجوانانی که دچار اضافه وزن و چاقی هستند شناسایی شده و به کارشناسان تغذیه در مراکز بهداشتی و درمانی یا مراکز جامع خدمات سلامت شهری و روستایی ارجاع میشوند.
شایسته اظهار کرد: با آغاز سال تحصیلی این طرح برای نوجوانان در مدارس سطح استان شروع شده و دانشآموزانی که اضافه وزن و چاقی دارند توسط کارشناسان تغذیه مشاوره میشوند تا برنامه غذایی رایگان به آنها ارائه و پیگیریهای لازم به منظور بهبود وضعیت انجام شود.
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی بیرجند افزود: بر اساس آخرین آمار موجود بیش از ۳۷ درصد جمعیت بالای ۱۸ سال استان مبتلا به چاقی و یا اضافه وزن هستند که هشدار دهنده است.