رشید وطن‌دوست، خواننده موسیقی کلاسیک از خاطرات اجرایش در جبهه‌های جنگ می‌گوید
سرودهایی برای جنگ
استاد رشید وطن‌دوست از خوانندگان پیشکسوت موسیقی ایران است و در دوران هشت سال دفاع مقدس، همراه با ارکستر سمفونیک تهران در جبهه‌ها حضور یافت و به اجرای قطعات حماسی برای رزمندگان پرداخت.
از اپرا تا اجرا برای رزمندگان
او درگفت‌و‌گو با «ایران» درباره آن سال‌ها گفت: سال 1348 و پیش از انقلاب اسلامی در تالار رودکی و در حوزه اپرا و خوانندگی موسیقی کلاسیک فعالیت خود را آغاز و البته سال‌ها قبل از آن به توصیه منوچهر بیگلری در آزمونی شرکت کردم و پس از پذیرفته شدن در هنرستان آواز رودکی و گذراندن دوره سلفژ، به مدت سه سال زیر نظر «میکل کازاتو» از خوانندگان مشهور اپرای ایتالیا، در کنسرواتوار آواز که جنب تالار رودکی و در خیابان خارک قرار داشت، آواز کلاسیک را گذراندم و از آن زمان به بعد روی صحنه تالار رودکی رفتم و حدود 36 اپرا در نقش‌های متعدد بازی کردم.
این خواننده پیشکسوت افزود: بعد از انقلاب و با انحلال اپرا، فعالیت هنری‌ام وارد مرحله جدیدی شد. در آن دوران به عنوان سولیست (تک‌خوان) ارکستر سمفونیک تهران به رهبری آقای حشمت سنجری به مدت 20 سال با این ارکسترهمکاری داشتم و اجراهای متعددی برگزار شد که بخشی از آن برنامه‌ها به اجرای رپرتوارهای حماسی و انقلابی اختصاص داشت. 10 سال بعد از آن در ارکستر ملی ایران که رهبری آن را فرهاد فخرالدینی برعهده داشت به عنوان سولیست ارکستر ملی ایران انتخاب شدم. در آن زمان دوستان مسئول بخش موسیقی در وزارت فرهنگ و هنر، بر این نظر بودند که تن صدای من رزمی است، بنابراین بهتر است در زمینه سرود فعالیت کنم و در همان برهه زمانی حدود 200 سرود خواندم.
وطن‌دوست در ادامه بیان داشت: آن دوران آقای خاتمی وزیر وقت وزارت فرهنگ بود و با شروع جنگ تحمیلی، معاون ایشان آقای سید جوادی به من پیشنهاد کرد به جبهه‌های جنگ بروم و با افتخار این پیشنهاد را قبول کردم و به اتفاق 50 نفر از اعضای ارکستر سمفونیک و با همراهی آقای نادر مرتضی‌پور که رهبری ارکستر را برعهده داشتند، راهی جبهه‌های جنگ شدیم و در آن زمان حدود 8 سرود با همراهی ارکستر اجرا کردیم.
از «فاو» تا «اشنویه»
ناگفته نماند آن زمان تجربه چندانی برای اجرای زنده در شرایط خاص نداشتم و عمده فعالیت‌هایم روی صحنه و اجرای آثار کلاسیک بود، اما با افتخار پذیرفتیم تا در این شرایط سخت، برنامه‌هایی را برای رزمندگان عزیزمان اجرا کنیم.
جبهه‌های «حاج عمران»، «فاو»، «شلمچه» و «اشنویه» از جمله مناطقی بود که رشید وطن‌دوست در آن برای رزمندگان اجرای برنامه داشته و سرودهایی چون «جنگ جنگ تا پیروزی» به آهنگسازی حشمت سنجری و با شعری از محمود شاهرخی، «دشمن سحر» با تنظیم فریدون شهبازیان و با موسیقی فریدون حافظی و «بر دشمن پیروزیم» با شعری از محمود شاهرخی و به آهنگسازی حمید جعفری و با تنظیم اسماعیل کلانتری از جمله آثاری بود که توسط این هنرمند خوانده شد. همچنین یک اثر موسیقایی آذربایجانی با آهنگسازی و شعر فیروز برنجان با عنوان «فرزند اسلام» را هم اجرا کرده است. سرود نیروی انتظامی از ساخته‌های علی‌اکبر کرد‌بچه با صدای رشید وطن‌دوست از دیگر آثار آن دوران است.
رشید وطن‌دوست اسفندماه ۱۳۲۴ در محله سیدلر شهر تبریز و در خانواده‌ای اهل موسیقی متولد شده است. او سال ۱۳۶۷ از سوی شورای‌عالی ارزشیابی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، نشان درجه یک هنری دریافت کرد و مدت زمانی در ارکستر رادیو و تلویزیون ملی ایران فعالیت داشت و به گفته خودش حدود 120 سرود با آهنگسازان شناخته شده کشورمان در صداوسیما خوانده است. همچنین حدود 20 سال در ارکستر دانشگاه علوم انتظامی با حضور تیمسار علی نعمتی که رئیس موزیک وقت آن دوران بود همکاری داشته و در کنار آن به سربازهای دانشگاه علوم انتظامی آموزش می‌داده است.
تاریخ اجرای سرودهای جنگ مربوط به همان دوران است
این خواننده موسیقی کلاسیک در ادامه به اجرا در دوران جنگ اشاره کرد و بیان داشت: شاید بهتر است بگویم تاریخ اجرای این سرود‌ها به همان دوران جنگ که حال و هوای خاصی داشت برمی‌گردد. در واقع حضور مجموعه نوازندگان و هنرمندان ارکستر سمفونیک تهران در جبهه‌ها آن‌هم در پادگانی که یک‌هزار رزمنده به تماشای برنامه نشسته‌اند، برای همه ما تجربه ارزشمندی بود و هیچ‌گاه آن را فراموش نمی‌کنیم. جالب اینکه سربازها بعد از پایان برنامه خیلی شاد بودند و لذت می‌بردند و برایشان جذابیت داشت. در اصل اجرای رپرتوار حماسی در کنار نوحه‌سرایی‌ها و مداحی‌هایی که طبق روال برنامه‌ها در آنجا اجرا می‌شد، شرایط متفاوتی را برای رزمندگان خلق کرده بود و برای ما هم که اغلب در صحنه تالار وحدت اجرا داشتیم متفاوت بود. وطن‌دوست گفت: ما در کنار رزمندگانی که صندلی خاصی برای نشستن داشتند، می‌خواندیم و پس از آن با آنها در چادرها غذا می‌خوردیم. همین شیوه زندگی به قدری برای من جالب توجه بود که هنوز با گذشت بیش از ۳۰ سال از دوران دفاع مقدس آنها را به یاد دارم.
این خواننده بیان داشت: اگرچه در آن دوران برخی از اعضای خانواده با رفتن‌مان به جبهه مخالف بودند و از این هراس داشتند که اتفاقی بیفتد اما همه با افتخار پذیرفتیم به جبهه برویم زیرا این تنها کاری بود که می‌توانستیم برای حفظ روحیه رزمندگان انجام دهیم، کما اینکه رزمندگان هم بعد از اجرای موسیقی انرژی بیشتری داشتند و از ما برای اجرای چنین برنامه‌هایی تشکر می‌کردند.