گزارش «ایران» از برخی راهبردهای رونق بازار سرمایه
بورس از نفس‌افتاده جان می‌گیرد
مجتبی آزادیان
خبرنگار
مسعود پزشکیان رئیس‌جمهور در اظهارنظرهای مختلفی که در زمینه بازار سرمایه داشته، اذعان کرده است که تا ارتباطات بین‌‌المللی درست نباشد و سرمایه‌گذاران داخلی اعتماد پیدا نکنند، امکان ندارد ثبات در بازار سرمایه و دیگر بازارها به وجود بیاید و مشخصاً بی‌ثباتی را عامل فرار پول و مشکل اصلی در بازارها دانسته است.
الزام تدوین و اعلام برنامه شفاف راهبردی
پس از انتخاب پزشکیان به عنوان رئیس‌جمهور، موجی از امیدواری در بین فعالان بورس برای بازگشت دوباره رونق به بازار سرمایه ایجاد شد، اما با بررسی ارزش بازار سهام از روزهای ابتدایی آغاز به کار دولت چهاردهم طی بازه زمانی ابتدای مرداد ماه تاکنون، بورس ایران حدود 375 هزار میلیارد تومان از ارزش خود را از دست داده و شاخص کل بازار سرمایه نیز از 2 میلیون و 167 هزار و 993 واحد به 2 میلیون و 65 هزار و 507 واحد رسیده و بیش از 102 هزار واحد افت داشته است. حتی در این روند با تغییر رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار نیز بازار با 30 هزار واحد افت مواجه شد. مجموع این مسائل نشان‌دهنده عمق مشکلات در بازار سرمایه است به طوری که حتی تغییر دولت نیز نتوانسته موجب بازگشت اعتماد سهامداران به دماسنج و آینه تمام‌نمای اقتصاد ایران شود. به نظر می‌رسد اگر می‌خواهیم رونق دوباره را به بورس زمین‌خورده ایران بازگردانیم، ابتدا نیازمند تدوین و اعلام برنامه‌ای جامع، شفاف و راهبردی در کوتاه‌مدت هستیم. البته بعد از برقراری رونق نسبی، تدوین برنامه بلندمدت ضرورت دارد.
چند اقدام عاجل و فوری
به عقیده بیشتر کارشناسان، مهم‌ترین و اساسی‌ترین برنامه بلندمدت برای بازگشت ثبات به بازار سرمایه و رونق بورس، بدون شک ایجاد بستری سیاسی، اقتصادی، اجتماعی همراه با صلح، ثبات و آرامش در کشور است. همچنین در کوتاه‌مدت نیز راهکارهای حمایتی و انگیزشی از شرکت‌های بورسی مناسب‌ترین راهبرد به شمار می‌آید.
در حال حاضر قیمت سهام شرکت‌های بورسی با توجه به نرخ روز دلار بسیار ارزان به نظر می‌رسد، به همین دلیل می‌توان امیدوار بود که با حمایت‌های گاه ساده حداقل در کوتاه‌مدت اعتماد از دست رفته به سهامداران بازار سرمایه برخواهد گشت. در این شرایط راهکارهایی نظیر «خریداری سهام بورسی توسط بانک‌ها، صندوق تثبیت بازار سرمایه و نیز صندوق توسعه»، «حفظ دامنه نوسان بویژه در شرایط کنونی کشور و محدود کردن آن در شرایط پرریسک»، «درخواست از برخی حقوقی‌های همسو برای عرضه و تقاضا در دامنه مثبت» و «الزام کارکنان، مسئولان و مدیران بازار سرمایه به داشتن حداقل میزان مشخصی از سهام» می‌تواند چند اقدام عاجل و فوری برای رونق گرفتن بورس در زمان بسیار کوتاه باشد.
توسعه انتشار اوراق
حبیب‌رضا حدادی سیاهکلی کارشناس ارشد بازار سرمایه و مدیرعامل سابق تأمین سرمایه امید، در گفت‌و‌گو با «ایران»، برخی راهکارهای اولیه برای بازگشت رونق دوباره به بازار سرمایه را مواردی از جمله «انتشار اوراق تبعی و تأمین مالی از طرف صندوق‌های توسعه و تثبیت بازار سرمایه با نرخ معقول و مورد انتظار سرمایه‌گذاران خرد» و همچنین «ارائه تسهیلات بانکی با نرخ معقول برای شرکت‌های بزرگ سرمایه‌گذاری به منظور خرید سهام برای بلندمدت» برشمرد.
رئیس سابق هیأت عامل صندوق تثبیت بازار سرمایه تأکید کرد: در شرایط کنونی که اعتماد بسیاری از سهامداران بازار سهام آسیب جدی دیده، همکاری بین سران قوا به منظور جلوگیری از هرگونه تصمیم خلق‌الساعه و عضویت رئیس سازمان بورس در هیأت دولت برای مشارکت در تصمیم‌های اقتصادی می‌تواند مدنظر قرار گیرد.
حدادی با اشاره به ضرورت هماهنگی لازم بین شورای پول و اعتبار و شورای عالی بورس برای اتخاذ تصمیم‌های برد-برد می‌گوید: مسئولان اقتصادی درباره آنچه می‌گویند مسئولیت‌پذیر بوده و پاسخگو باشند، همچنین این افراد بدون مطالعه و تحقیق نسبت به مسائلی که در حیطه وظایف‌شان نیست، اظهارنظر نکنند. در مجموع این رویه نادرست، زمینه انحراف سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه را فراهم می‌کند و سهامداران با خروج نقدینگی خود از بورس در بازارهای جانبی و کاذب حضور می‌یابند که نتیجه آن افزایش بی‌اعتمادی به تحولات بازار سهام خواهد شد.