دقایقی با برنامه تلویزیونی مداربسته
دوربین مخفیه؟!
سیده کوثر هاشمی‌زاده طنزپرداز و روزنامه‌نگار
«مداربسته» برنامه‌ای است با اجرای حسین رفیعی و محمد شعبان‌پور که از اول آبان ماه در روزهای دوشنبه و سه‌شنبه از شبکه دو سیما شروع به پخش کرده‌است. تهیه‌کنندگی این برنامه را نیز محسن فراهانی به عهده دارد.
این برنامه در قالب یک مجله شبانگاهی در دو بخش استودیو و دوربین مخفی است که در هر قسمت به موضوعات و مسائل اجتماعی و روزمره پرداخته می‌شود.
در بخش‌های مربوط به دوربین مخفی، محمد شعبان‌پور به تنهایی و یا با همکاری اشخاصی دیگر در سطح شهر، در قالب راننده تاکسی یا مواردی دیگر و با هدایت‌گری حسین رفیعی متناسب با موضوع هر قسمت، آیتم دوربین مخفی را اجرا می‌کند.
محمد شعبان‌پور شخصیتی است که با وجود سال‌های زیاد فعالیتش، در میان عموم تصویر کمتر شناخته‌شده‌ای دارد. شاید بتوان گفت از زمان حضورش در برنامه شب‌های مافیا به عنوان یک شخصیت شناخته‌شده به مخاطب عام معرفی شد. او در این برنامه توانسته به خوبی از پس ایفای نقشش بربیاید و موقعیت‌های طنز زیادی را ایجاد کند. موقعیت‌هایی که می‌توان گفت بخش غالب آن حاصل مهارت خودش است و نه موقعیت‌سازی نویسندگان برنامه.
در بخش استودیو نیز متناسب با موضوع، از یک مهمان که غالباً از افراد تاحدودی سرشناس است دعوت شده و با او به گفت‌و‌گو می‌پردازند. علیرغم شناخته شده بودن این افراد، روند سلبریتی‌محوری و سلبریتی‌پروری در این برنامه دیده نمی‌شود؛ چراکه مهما‌ن‌های برنامه به صورت هدفمند و متناسب با موضوع آن قسمت انتخاب شده‌اند. البته که برخی از مهمان‌ها را می‌توان با چندین درجه تخفیف به موضوع ربط داد.
از نکات جالب و مثبتی که در مورد این برنامه می‌توان ذکر کرد، فضاسازی محیط استودیو است که چیدمان و طراحی کاملاً متفاوتی نسبت به غالب برنامه‌های استودیویی دارد. گفت‌و‌گو با مهمان نیز در دو فضا انجام شده و طراحی هردو، حس و حال مثبتی را به مخاطب القا می‌کند.
نقدی که می‌توان به این برنامه وارد کرد، در کیفیت پرداخت به موضوع است. موضوعاتی که انتخاب می‌شود اغلب جزء دغدغه‌ها و مسائل مهم زندگی اجتماعی است و جا دارد که به صورت دقیق‌تر، کامل‌تر و جزئی‌تر به آن پرداخته شود. به گفته تهیه‌کننده این برنامه، اولویت در پرداخت به موضوعات مختلف در مرحله اول ایجاد طنز و سرگرمی برای مخاطب است و در مرحله دوم به نقد اجتماعی پرداخته می‌شود. این مشی را می‌توان دلیل ضعف در پرداخت عمیق به موضوعات انتخاب‌شده دانست. ضعفی که در بیشتر سریال‌ها، فیلم‌ها و برنامه‌های تلویزیونی دیده می‌شود.
بخش‌های مربوط به دوربین مخفی را می‌توان نقطه عطف این برنامه دانست. بخش‌هایی که به تنهایی می‌تواند بار طنز کل برنامه را به دوش بکشد. در هر قسمت از دوربین مخفی، سناریوی یکسانی روی تعدادی از افراد پیاده می‌شود و عکس‌العمل آن‌ها نشان داده می‌شود. با توجه به تأکید عوامل روی واقعی بودن این دوربین مخفی‌ها، اما در بعضی قسمت‌ها نشانه‌هایی از غیرواقعی بودن در آن دیده می‌شود. گویی بخش‌هایی از آن از قبل هدایت شده و مردم نسبت به آن توجیه شده‌اند. حجاب کامل خانم‌هایی که در این آیتم‌ها حضور دارند می‌تواند مؤید این صحبت باشد. با این حال هدف از بیان این نکته متهم کردن عوامل این برنامه به ساخت یک دوربین مخفی ساختگی نیست.
در هر حال، در این بازار آشفته کمبود برنامه طنز فاخر و نقطه‌زن، این برنامه می‌تواند نمره قابل قبولی کسب کند. چراکه سعی شده در آن مفاهیم درستی گنجانده شود و ضمناً نوع طنزی که این برنامه دارد می‌تواند تعداد مخاطبان خوبی را جذب کند.