کارشناسان شورای آتلانتیک به ۱۰ پرسش درباره انتخابات عراق پاسخ گفتند؛
نگاه منطقه به بغداد است
تنها ۳ روز تا انتخابات پارلمان عراق باقی مانده، تا سرنوشت هزاران نامزد احزاب مختلف برای به دست آوردن کرسی‌های پارلمان مشخص شود.
گروه جهان: در ۱۱ نوامبر، عراقی‌ها برای انتخابات پارلمانی به پای صندوق‌های رأی خواهند رفت؛ این ششمین دوره انتخابات از زمان سرنگونی صدام حسین و حکومت بعثی‌ها در سال ۲۰۰۳ به شمار می‌رود و هزاران نامزد برای ۳۲۹ کرسی پارلمان، در لحظه‌ای حساس برای کشور، رقابت می‌کنند. عراقی‌ها با سؤالاتی روبه‌رو هستند که پاسخ‌های آنها، انرژی، اقتصاد، امنیت و حاکمیت آینده عراق را شکل خواهد داد. کارشناسان شورای آتلانتیک، در گزارشی به ۱۰ سؤال کلیدی در رابطه با انتخابات عراق و آینده این کشور با توجه به فضای سیاسی فعلی و عملکرد احزاب پاسخ داده‌اند.
مسائل کلیدی رأی‌دهندگان عراقی چیست؟
رأی‌دهندگان عراقی همچنان رأی خود را بر اساس خطوط قومی به صندوق‌ها می‌اندازند و موارد کمی از رأی‌دهندگان از نامزدهای خارج از گروه خود حمایت می‌کنند. این الگو، تأثیر پایدار هویت قومی را در شکل‌دهی به رفتار انتخاباتی و ترجیحات سیاسی در داخل عراق برجسته می‌کند.
احتمال تمدید دوره السودانی چقدر است؟
احتمال پیروزی السودانی برای دوره دوم بسیار بعید به نظر می‌رسد، در درجه اول به دلیل اختلافات در چهارچوب هماهنگی به عنوان ائتلاف سیاسی شیعه است که در ابتدا او را برای نخست‌وزیری انتخاب کرد. تنش‌ها بین جناح‌های تشکیل‌دهنده آن هم در دوره قبل از انتخابات و هم در طول مبارزات انتخاباتی افزایش یافته و دستیابی به اجماع در مورد انتصاب مجدد او را دشوار می‌کند.
دو متغیر دیگر نقش مهمی در شکل‌دهی به فرآیند تشکیل دولت پس از انتخابات ایفا می‌کنند؛ یکی عامل بین‌المللی، بویژه مواضع ایران و ایالات متحده است که تأیید ضمنی آنها مرزهای نتایج سیاسی در عراق را شکل می‌دهد. دومین عامل، نقش مرجعیت مذهبی شهر نجف است که از نظر تاریخی نفوذ اخلاقی و سیاسی قابل توجهی داشته است.
تأثیر چهارچوب هماهنگی بر فرآیند تشکیل دولت چیست؟
چهارچوب هماهنگی بلوک سیاسی اصلی شیعه عراق است که در ابتدا توسط احزاب اسلام‌گرا که به دنبال مقابله با ائتلاف مقتدی صدر بودند پس از انتخابات پارلمانی ۲۰۲۱ عراق تشکیل شد. این بلوک از آن زمان به کارگزار اصلی قدرت در بغداد تبدیل شده و بر ائتلاف اداره امور دولتی که امروز بر عراق حکومت می‌کند، تسلط دارد.
چهارچوب هماهنگی در این دوره یک استراتژی چندپارچه کنترل‌شده را از جمله فهرست‌های متعدد برای به حداکثر رساندن آرا تحت قانون جدید انتخابات عراق و به دنبال آن احتمالاً اتحاد مجدد پس از انتخابات برای انتخاب نخست‌وزیر و تقسیم پست‌های کابینه اتخاذ کرده است.
جریان صدر بر روند انتخابات تأثیر خواهد گذاشت؟
مقتدی صدر یک روحانی شیعه عراقی است و جنبش ملی او احتمالاً از طریق تحریم مداوم خود تأثیر عمیقی بر انتخابات خواهد گذاشت. صدر امتناع از شرکت در انتخابات را از یک اقدام اعتراضی فردی به یک موضع جمعی که در سراسر جنبش او اتخاذ شده تبدیل کرده است. این جنبش همچنان قدرتمندترین نیروی بسیج مردمی در مرکز و جنوب عراق است. اگر صدر به تحریم خود ادامه دهد، این سیگنال برای رأی‌دهندگان مردد، بویژه در میان رأی‌دهندگان شیعه، غیرقابل انکار خواهد بود؛ پارلمان و دولت بعدی احتمالاً از کسری مشروعیت رنج خواهد برد. چنین برداشتی، اعتماد عمومی به ظرفیت دولت بعدی برای ایجاد ثبات و رفاه را در بحبوحه تشدید فشار مالی، بیشتر از بین می‌برد.
اهل سنت عراق بر اختلافات داخلی غلبه می‌کنند؟
رقابت اصلی بین رهبران اهل سنت میان سه بازیگر کلیدی است؛ حزب تقدم محمد الحلبوسی، رئیس سابق پارلمان، ائتلاف عزم مثنی السامرایی و ائتلاف سیده خمیس الخنجر. رقابت برای تسلط بر نمایندگی جامعه عرب سنی شدید بوده است. این رقابت عمدتاً ناشی از سیاست‌های معاملاتی و جاه‌طلبی‌های شخصی است تا اختلافات ایدئولوژیک یا سیاسی. در نتیجه، وفاداری اعضای برنده پارلمان به بلوک‌هایشان احتمالاً در بهترین حالت ضعیف است.
تأثیر شکست تشکیل دولت کرد بر منافع و استراتژی‌های آنها چیست؟
بیش از یک سال پس از انتخابات اکتبر ۲۰۲۴، منطقه کردستان هنوز کابینه جدیدی ندارد. مشروعیت دولت منطقه‌ای کردستان (KRG) که از قبل تحت نظارت بغداد و شرکای بین‌المللی بود، بیش از پیش تضعیف شده است. عوامل متعددی در این امر نقش داشته‌اند. مهم‌ترین آنها امتناع اتحادیه میهنی کردستان (PUK) از پیوستن به دولتی بر اساس رأی یا سهم کرسی‌هایش است. این اتحادیه، یک کمپین ضد حزب دموکرات کردستان به راه انداخت و معتقد است که این پیام به پایگاه آن نیرو بخشیده و 23 کرسی برای PUK به ارمغان آورده است.
تشرینی‌ها چگونه به انتخابات نگاه می‌کنند؟
هیچ راه ساده‌ای برای تعریف همه عراقی‌هایی که در اعتراضات تشرین ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۰ شرکت کردند، وجود ندارد. این جنبش بسیار متنوع بود، از سکولارها و کمونیست‌های سرسخت گرفته تا پیروان وفادار آیت‌الله علی سیستانی و هر آنچه در این بین است در آن حضور داشتند.
آنچه آنها را در آن زمان متحد کرد و همچنان آنها را امروز به پیش می‌راند، رد مشترک بی‌عدالتی و ضعف ملی ناشی از سیستم محاصصه (تقسیم قدرت قومی-فرقه‌ای و حزبی) در طول دو دهه گذشته است. اما اگرچه تشرینی‌ها به‌طور کلی اهداف یکسانی دارند، اما در مورد بهترین راه برای دستیابی به آنها اختلاف نظر دارند. برخی از آنها در انتخابات آینده از طریق اتحادهایی مانند البدیل رقابت می‌کنند که اعضای آن انتظار دارند ائتلاف آنها تا بیست کرسی از پارلمان ۳۲۹ عضوی را به دست آورد.
مستقل‌ها عملکرد خود را در انتخابات گذشته تکرار می کنند؟
به جز یک شگفتی انتخاباتی، بعید است که «مستقل‌های عراق» به خوبی سال ۲۰۲۱ عمل کنند. به نظر می‌رسد سطح تحریم در میان رأی‌دهندگان بالقوه‌ای که از مستقل‌ها حمایت می‌کنند، در این دوره انتخابات بالاتر باشد. به نظر می‌رسد ظهور یک لیست انتخاباتی از البدیل (یک گروه لیبرال) رأی‌دهندگان مستقل ضد تحریم را به خود جذب کند.
آیا دولت جدید، جهت سیاست خارجی عراق را تغییر خواهد داد؟
بعید است که دولت جدید عراق اساساً جهت سیاست خارجی عراق را تغییر دهد، اما تغییرات در لحن، تأکید و همسویی محتمل است. وضعیت استراتژیک عراق یعنی ایجاد تعادل بین واشنگتن و تهران در عین بی‌طرفی در درگیری‌های منطقه‌ای تا حد زیادی دست نخورده باقی خواهد ماند، اگرچه میزان استقلال و قاطعیت آن می‌تواند بسته به اینکه چه کسی به عنوان نخست‌وزیر ظهور کند، تغییر کند.
آیا ایالات متحده در مرحله پس از انتخابات نقشی خواهد داشت؟
سؤال واقعی این خواهد بود که نخست‌وزیر جدید و دولت او چگونه با دولت دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری ایالات متحده از جمله فرستاده ویژه تازه منصوب شده ایالات متحده در عراق برای پیشبرد روابط استراتژیک ایالات متحده و عراق، جذب سرمایه‌گذاری خارجی و ایالات متحده در توسعه عراق و رسیدگی به اختلافات جاری بین بغداد و اربیل تعامل خواهند کرد. واشنگتن مدت‌هاست که منافع منطقه‌ای خود و همچنین انتظارات ایالات متحده از نقش عراق در مسائل مهم را برای رهبران عراق روشن کرده است.
منبع: Atlantic Council
انتهای پیام/