وقف تجهیزات پزشکی حرکت تازه‌ای است که جایگزین تاج‌های‌گل در برخی مراسم ترحیم می‌شود؛
گل‌های همیشه بهار
مقابل مسجد نور در خیابان فاطمی خبری از تاج گل و سبد گل‌های گرانقیمت نیست. به جای تاج گل چند ویلچر به همراه چند دستگاه اکسیژن‌ساز در سالن ورودی مسجد قرار گرفته است. یادبودهای خاص این مراسم همیشه سرپا می‌مانند و روز بعد از مراسم دور انداخته نمی‌شوند.
نیلوفر منصوری - گروه گزارش: ورودی مسجد تاج‌های گل چند طبقه، کنار هم چیده شدهاند. دو طرف خیابان هم تا چشم کار می‌کند دسته‌های متعدد و زنجیره‌ای گل ردیف شدهاند و هر لحظه به تعدادشان اضافه می‌شود. تعداد دسته گل‌ها به حدی است که یک کریدور گل در پیاده‌رو شکل گرفته و تا چند متر آن سو و این سوی مسجد، قطار دسته گل دیده می‌شود. این تصویر آن‌قدر عجیب به نظر می‌رسد که حتی عابران هم با تاج گل‌ها عکس یادگاری می‌گیرند. با یک حساب سرانگشتی می‌توان فهمید چند صد میلیون تومان برای این تاج گل‌ها هزینه شده است. گل‌هایی که چند روز بعد پژمرده می‌شوند.
اما چند چهارراه آن طرف‌تر مقابل مسجد نور در خیابان فاطمی خبری از تاج گل و سبد گل‌های گرانقیمت نیست. به جای تاج گل چند ویلچر به همراه چند دستگاه اکسیژن‌ساز در سالن ورودی مسجد قرار گرفته است. یادبودهای خاص این مراسم همیشه سرپا می‌مانند و روز بعد از مراسم دور انداخته نمی‌شوند. هر چند دقیقه خودروهایی حامل ویلچر و دستگاه‌های اکسیژن‌ساز و تجهیزات پزشکی مقابل در اصلی مسجد توقف می‌کنند و وسایل و تجهیزات پزشکی که وقف نیازمندان شده با بنرهای تسلیت کنار دیوار مسجد چیده می‌شوند. تجهیزاتی که به یاد مرحوم، وقف بیماران نیازمند می‌شوند تا کمی از درد و آلام آنها کاسته شود.
سهیل احمدی یکی از میهمان‌های ترحیم است. نگاهی به نوشته روی ویلچرها می‌اندازد و می‌گوید: «تاج گل‌های بزرگ و پر تعداد در مجالس ترحیم چیزی جز اسراف نیست. خوشبختانه در حال حاضر خیریه‌هایی هستند که با واریز کردن مبلغی، یک تاج گل از طرف شما یا بنری برای عرض تسلیت به محل مراسم می‌برند. این روش علاوه بر اینکه یک کار خداپسندانه برای شادی مرحوم است موجب تسلی بر دل داغدار دوستان و فامیل نیز است. البته چیزی که ما امروز در این مراسم ختم دیدیم واقعاً در نوع خودش بی‌نظیر و عالی است. اهدای تجهیزات و لوازم پزشکی به جای تاج گل. با این کار هم دنیای بیماران نیازمند آباد می‌شود هم آخرت مرحوم.»
در فرهنگ ایرانی، ارسال تاج گل برای خانواده متوفی به‌عنوان نشانه‌ای از همدردی و تسلی‌بخشی به خانواده عزادار به کار می‌رود و این پیام را به بازماندگان منتقل می‌کند که به آینده‌ای روشن امیدوار باشند. از سوی دیگر انجام کارهای نیک نیز در دین اسلام و ادبیات ما، بارها سفارش شده و اگر بتوان گره‌ای از کار نیازمندی گشود و لبخند رضایتی بر لبان‌شان آورد، ارزش معنوی زیادی دارد. در جامعه ما، مراسم ختم و یادبود متوفیان با صرف هزینه‌های چندین میلیونی برگزار می‌شود، مراسمی که نه تنها تسلی‌خاطر بازماندگان نمی‌شود بلکه باقیات‌صالحات تازه درگذشته نیز نیست.
روی دیگر سکه این تجملات بی‌فایده، سنت‌های حسنه‌ای است که توسط مردم و انجمن‌های مردم نهاد شکل گرفته و علاقه‌مندان می‌توانند برای همدردی با خانواده متوفی، به جای تاج گل چند میلیونی، هزینه آن را به یک خیریه برای استفاده در مسیر خیر و کمک به نیازمندان بدهند و یا لوازم مورد نیاز آنها و تجهیزات پزشکی برای مراکز درمانی تهیه کنند.
خیرات خلاقانه
همه چیز از یک ایده شروع شد. ایده مشارکت در امور خیریه به جای اهدای تاج گل برای خانواده متوفی. دکتر محمدرضا پیرصالحی معاون وزیر بهداشت و رئیس سازمان غذا و دارو، در مراسم ترحیم پدر، تصمیم می‌گیرد برای کمک به نیازمندان، به جای دریافت تاج گل‌های معمول که مدعوین مراسم اهدا می‌کردند، هزینه آن صرف امور خیریه و خرید تجهیزات پزشکی شود تا زندگی بیماران نیازمند بهبود یابد.
پس از آن، این پویش نیکوکارانه با عنوان «گل‌های همیشه بهار» با هدف مشارکت در امور خیریه و تأمین تجهیزات پزشکی مورد نیاز بیماران راه‌اندازی شد. او معتقد است «تاج‌های گل چند روز بیشتر ماندگاری ندارند اما اهدای وسایل پزشکی برای بیماران سال‌ها ماندگاری دارد.»
دکتر پیرصالحی درباره پایه‌گذاری ایده گل‌های همیشه بهار در مراسم ترحیم پدر می‌گوید: «همیشه در ذهنم بود که می‌توان حتی لحظات غم را به فرصتی برای خیر عمومی تبدیل کرد. در مراسم‌های ترحیم، شاهد هزینه‌های زیادی برای بنر، تاج گل و تشریفات هستیم؛ در حالی که با همان هزینه‌ها می‌توان جان انسانی را نجات داد یا گره‌ای از زندگی کسی گشود.»
او می‌افزاید: «وقتی پدر مرحوم شد، تصمیم گرفتیم به جای دریافت تاج گل، دوستان و همراهان را دعوت به مشارکت در امور خیریه کنیم. این کار، با همراهی روابط عمومی‌سازمان غذا و دارو، مجمع خیرین تجهیزات پزشکی و جمعیت‌های خیریه شکل گرفت که خوشبختانه با استقبال گسترده‌ای روبه‌رو شد و الگویی از ترکیب سنت و نوع‌دوستی پدید آمد.»
او با بیان اینکه در این پویش کمک‌های خوبی از سوی خیرین برای نیازمندان و بیماران جمع‌آوری شد، می‌گوید: «تا امروز، حاصل مشارکت مردم، فعالان حوزه سلامت و شرکت‌های تجهیزات پزشکی در قالب این پویش، بیش از ۵۰۰ ویلچر، ۱۰۰ تخت بیمار، ۵۰ تشک مواج و اقلام متعدد دیگر و کمک هزینه‌های دارویی و درمانی بوده که از طریق نهادهای معتبر به دست نیازمندان رسیده است.»
آن‌گونه که رئیس سازمان غذا و دارو می‌گوید، این حجم از کمک، تنها در چند روز و با فراخوانی ساده رقم خورد. این یعنی اگر این فرهنگ نهادینه شود، توان مردمی ما در رفع نیازهای اولیه درمانی بیماران بسیار بالاست.
یادبودی جاویدان
این پویش با شعار «یادبودی جاویدان بسازید، دستگاهی که جان می‌بخشد» بسیار مورد توجه قرار گرفت و طیف وسیعی از نیکوکاران و فعالان حوزه سلامت در آن مشارکت کردند و گامی مؤثر در جهت گسترش مسئولیت اجتماعی و بهبود خدمات درمانی برداشته شد. تأمین تجهیزات پزشکی مورد نیاز بیماران، یکی از دغدغه‌های خیرین است آنها معتقدند این‌گونه پویش‌ها اگر به شکل گسترده‌تری رواج یابد، بسیاری از مشکلات در این زمینه حل می‌شود.
به همین جهت است که دکتر پیرصالحی می‌گوید: «کافی است تصور کنیم فقط در تهران، روزانه ده‌ها مراسم ترحیم برگزار می‌شود. اگر حتی یک‌سوم این مراسم‌ها به جای تاج گل به تهیه یک ویلچر یا تخت بیمار اختصاص یابد، در ماه هزاران وسیله پزشکی قابل استفاده برای بیماران در منزل یا مراکز خیریه فراهم می‌شود. در واقع این مدل، یک راهکار مردمی و عملی برای تقویت نظام حمایتی سلامت است؛ بدون وابستگی به بودجه دولتی.»
آن‌گونه که معاون وزیر بهداشت می‌گوید: «در بسیاری از کشورها، فرهنگ «اهدای یادبود» (Memorial Donation) رایج است؛ افراد به جای گل یا هدیه، به نهادهای عام‌المنفعه کمک می‌کنند. اما آنچه پویش «گل‌های همیشه‌بهار» را متمایز می‌کند، تلفیق باورهای دینی، عواطف ایرانی و نیازهای اجتماعی است. این مدل، هم با سنت ما همخوان است و هم از جنس دغدغه امروز جامعه است.»
رحمتی که دائمی است
«تاج گل‌های برای عرض تسلیت خیلی هزینه‌بر است و اگر گل فروش‌ها بعد از مراسم آن را با قیمت بسیار اندک خریداری نکنند تا با فروش مجدد آن سود کلانی به دست آورند، بعد از دو روز از بین می‌روند.» این موضوع را عبدالله مستعلی‌پور، عضو هیأت مدیره و مدیرعامل مجمع خیرین صنف تجهیزات پزشکی به «ایران» می‌گوید.
او که ۴۰ سال است در این حوزه فعالیت می‌کند، می‌گوید: «تجربه ثابت کرده است که باید در امور خیریه به فکر ایجاد نوآوری بود. به همین جهت این موضوع را با خانواده‌ها مطرح می‌کنیم و به آنها پیشنهاد می‌دهیم که به جای دریافت گل‌های گرانقیمت ۲۰-۳۰ میلیونی از طرف دوستان و آشنایان، تجهیزات پزشکی و لوازم مورد نیاز بیماران تهیه شود تا علاوه بر ارزش معنوی برای متوفی، بیماران نیازمند بتوانند از خدمات و تجهیزات پزشکی مورد نیازشان بهره‌مند شوند.»
وی در ادامه گفت: «این پویش در مرحله اول، به صورت پایلوت اجرایی شد که موفقیت‌آمیز بود. پس از آن تصمیم بر اجرای رسمی و قوی‌تر آن آغاز شد. در مرحله پایلوت ۲۰۰ ویلچر جمع‌آوری شد که برای ما بسیار امیدوارکننده بود.
علاوه بر آن با استقبال افراد زیادی هم مواجه شد، بخصوص در پویش اخیر که بسیاری از مسئولین، نمایندگان مجلس، رؤسای ادارات، داروسازها، دندان‌پزشکان و... به عنوان خیر به این پویش پیوستند. در حال حاضر نیز کمیته‌ای برای این موضوع تشکیل شده تا با برنامه‌ریزی دقیق‌تر به سمت پویش‌های کشوری برویم.»
او با اشاره به‌اینکه «مجمع خیرین صنف تجهیزات پزشکی» به عنوان سمن دارای مجوز از وزارت کشور است، می‌گوید: «این مجمع سال ۹۸ در دوره کرونا تشکیل شد، درست زمانی که بسیاری از بیماران بد حال به بیمارستان‌ها هجوم می‌بردند و تمام تخت‌های بیمارستان حتی خارج از ظرفیت اشغال می‌شد. با اهدای ۵۰۰ دستگاه اکسیژن‌ساز و با هماهنگی بیمارستان‌ها در سطح کشور تلاش کردیم تا بیماران نیازمندی که می‌توانستند دوره نقاهت خود را در خانه بگذرانند، شناسایی و به خانه هدایت شوند تا بیمارانی که نیاز جدی‌تری به درمان‌های طولانی دارند، بتوانند از تخت‌های بیمارستان‌ها برای درمان استفاده کنند.»
انتهای پیام/