پیشران توافق با تروئیکا
ابوالقاسم دلفی، سفیر اسبق ایران در فرانسه در یادداشتی نوشت: دیدار روز جمعه میان ایران و تروئیکای اروپایی در ظاهر عنوان «مذاکره» به خود گرفته، اما از نظر سطح و چهارچوب، هنوز نمیتوان به روشنی و مشخص ماهیت مذاکره برای آن قائل شد.
ایران آنلاین: این نشست بیشتر جنبه تبادل نظر یا دیداری مقدماتی است تا مذاکرهای با دستور کار منسجم. چه آنکه پیشتر هم در اوج جنگ ۱۲روزه، گفتوگوهایی با اروپاییها داشتیم. بنابراین نمیتوان از این نشست انتظار تحول بنیادین داشت، هرچند به خودی خود، گفتوگو همواره بهتر از سکوت و انفعال است.
البته که موضوع «اسنپبک» به عنوان محور این نشست موضوع مهمی است اما فراتر از عنوان جلسه، باید نگاهی به زمینههای شکلگیری آن انداخت. فراز و فرود مذاکرات هستهای ایران اکنون به نقطهای رسیده که مهلتی تا پایان ماه اوت برای فعالسازی مکانیسم ماشه از سوی اروپا تعیین شده است.
با این فرض که نباید تصمیم اروپا را برای فعالسازی این مکانیسم مستقل از آمریکا در نظر گرفت از این منظر، نباید از نظر دور داشت که نقش آمریکا در سوق دادن اروپاییها به سمت این گفتوگو هم پررنگ است.
هرچند در دوره ترامپ، آمریکا اساساً اروپا را از مسیر مذاکرات کنار زد تا مذاکره صرفاً دوجانبه باشد اما امروز شاید نشانههایی از بازگشت رویکرد چندجانبه دیده شود، ولی هنوز این تغییر رویکرد قطعی و نهادینه نیست.
با این حال، من معتقدم که همین گفتوگوها با اروپا هم فینفسه اهمیت دارد و باید زودتر از این انجام میشد. ما سالهاست که با سه کشور اصلی اروپایی بویژه فرانسه دچار تنشهای مزمن هستیم. این تنشها نهتنها در عرصه هستهای نیست. اروپا همچنان ظرفیت ایفا کردن نقش میانجی یا متعادلکننده را دارد. این موارد میتواند بهعنوان مسیری برای باز کردن کانال گفتوگو با طرف مقابل مدنظر واقع شود و گفتوگوهای دوجانبه پیشرانی برای مذاکرات چندجانبه باشد.
از سوی دیگر، مواضع اخیر برخی رهبران اروپایی از جمله فرانسه در قبال جنایات اسرائیل در غزه، نشان میدهد که شاید امکان نزدیکی بیشتری در حوزه منطقهای میان ما و اروپا وجود داشته باشد. با اینکه تهران و پاریس در موضوع لبنان نیز منافع مشترکی را میتوانند تعریف کنند. این همصدایی نسبی میتواند پایهای باشد برای گفتوگوهای سیاسی سازندهتر، بویژه اگر روابط دوجانبه از وضعیت تنشزای فعلی به سوی تعامل مسئولانه و واقعبینانه حرکت کند.
در مجموع باید گفت که گفتوگوی روز جمعه در سطح مقدماتی فرصتی است که نباید از دست برود. اروپا هنوز میتواند نقشی مؤثر، ولو نه تعیینکننده، در فضای دیپلماتیک ایفا کند. باید این فرصت را قدر دانست، نه صرفاً برای رفع بحران، بلکه برای بازتعریف رابطهای که سالهاست از مسیر طبیعی خود خارج شده است.
انتهای پیام/