کارشناسان وعده‌های رئیس سازمان بورس را بررسی کردند
درست و غلط پیش‌بینی‌پذیر شدن اقتصاد و بازار سرمایه
حضور تلویزیونی حجت‌الله صیدی، رئیس سازمان بورس در شامگاه شنبه با واکنش‌های متعددی مواجه شد. صیدی در این گفت‌وگو بر سه مسأله تأکید کرد: «۱) باید بازار را پیش‌بینی پذیر کرده و محیط منصفانه برای معاملات ایجاد کنیم. ۲) برای پیش‌بینی پذیر کردن بازار با سازمان برنامه، بانک مرکزی و وزارت اقتصاد در تعامل هستیم. ۳) در تلاش هستیم لایحه بودجه سال آینده در راستای حمایت از حقوق سهامدار خرد باشد».
گروه بورس روزنامه ایران/ مهدی طحانی_ کارشناس بازار سرمایه: این سخنان را از نگاه سه کارشناس بازار سرمایه ارزیابی کرده‌ایم که چه راه‌هایی ما را به تحقق عملی این اهداف می‌رساند.
پیش بینی پذیری اصول و قواعد
اصولاً ذات بازارها پیش‌بینی‌ناپذیری و ذات متغیرها نیز پیش‌بینی‌ناپذیری است؛ همان‌طور که از نامشان پیداست.
آنچه باید پیش‌بینی‌پذیر باشد، قواعد و اصول است. به عنوان مثال، برای پیش‌بینی‌پذیری، بحث‌های مرتبط با ریسک سیستماتیک- که به مسائل سیاسی مرتبط می‌شود- باید دنبال شود.
همچنین، موارد مرتبط با حکمرانی شرکتی اهمیت دارند. معمولاً با تغییر دولت‌ها، مدیران بزرگ‌ترین صندوق‌ها تغییر می‌کنند. از سوی دیگر، قواعدی که در بودجه‌ریزی لحاظ می‌شود، باید بر اساس فرمول‌های مشخص باشد و نه عدد ثابت، زیرا در ایران با توجه به وجود تورم، اعداد ثابت ممکن است موجب ایجاد خطا شوند. این اعداد ثابت باعث می‌شوند سیاست‌گذاران بودجه خود را بر اساس این اعداد ثابت تنظیم کنند و در آینده با تغییرات غیرقابل پیش‌بینی مواجه شوند.
سیاست‌های پولی و ارزی نیز باید بر اساس قواعد مشخصی تنظیم شوند. بحث بر سر این نیست که نرخ ارز خود پیش‌بینی‌پذیر شود، زیرا نرخ ارز یک متغیر وابسته به مسائل دیگر اقتصادی-سیاسی است. بلکه باید قواعد تعیین نرخ ارز برای فعالان اقتصادی مشخص باشد. در شرایطی که نرخ تورم بالاست و چند نرخ ارز ایجاد می‌شود، شرکت‌ها، سرمایه‌گذاران و تحلیلگران نمی‌دانند کدام نرخ را باید مبنای کار خود قرار دهند.
به عنوان جمع‌بندی می‌توان گفت که مطالبه اصلی «پیش‌بینی‌پذیری اصول و قواعد است» و بحث اصلی این است که لزومی ندارد دولت و سیاست‌گذاران بازارها را پیش‌بینی‌پذیر کنند، بلکه باید قواعد را پیش‌بینی‌پذیر کنند. حاکمیت شرکتی و اصول سودآوری شرکت‌ها باید پیش‌بینی‌پذیر و فرموله شوند و مابقی کار را باید به دست فعالان بازار سپرد. بازار رمزارز، بازارهای جهانی و هیچ‌یک از این بازارها پیش‌بینی‌پذیر نیستند، اما اصول حاکم بر بازارها هستند که باعث می‌شوند تحلیلگران محاسبات را انجام دهند و بر اساس میزان پذیرش ریسک، انتخاب‌های خود را داشته باشند.
اقدامات ضروری در سه لایه حکمرانی، سیاست‌گذاری اقتصادی و بازار سرمایه
همایون دارابی_ کارشناس بازار سرمایه
سخنان اخیر آقای صیدی، رئیس سازمان بورس، مبنی بر ضرورت پیش‌بینی‌پذیر کردن بازار و حمایت از سهامدار خرد، گامی ارزشمند در مسیر بلوغ بازار سرمایه کشور محسوب می‌شود؛ مسیری که نیازمند همگرایی سه لایه حکمرانی، سیاست‌گذاری اقتصادی و مدیریت بازار سرمایه است. اما به نظر می‌رسد رئیس سازمان در انتظار برای اعلام برنامه‌های وزیر اقتصاد است. دکتر مدنی‌زاده اخیراً اعلام کرده که برای امن کردن بازار سرمایه در چهارچوب طرح‌هایی با عنوان «مقابله با شرایط اضطرار» برنامه‌هایی را برای بازار سرمایه تدوین کرده که بزودی اعلام می‌شود. به نظر می‌رسد لحن اندکی ابهام‌آمیز دکتر صیدی برای پرهیز از اعلام زودهنگام این تصمیمات باشد و ایشان با علم و به عمد قدری به کلیات پرداختند. اما در سه لایه مزبور چه اقداماتی باید دنبال شود؟
۱- نقش لایه حکمرانی در ثبات‌بخشی به بازار
بازار سرمایه در صورتی می‌تواند نقشی محوری در تجهیز منابع و تأمین مالی اقتصاد ایفا کند که از ثبات سیاست‌های کلان برخوردار باشد. هماهنگی تصمیمات بودجه‌ای، ارزی و پولی در سطوح بالای حکمرانی با هدف پرهیز از تغییرات ناگهانی، یکی از مهم‌ترین بسترهای تحقق پیش‌بینی‌پذیری است. حمایت‌های حقوقی و قضایی از سرمایه‌گذاران و نهادهای مالی نیز پیام روشنی از امنیت سرمایه‌گذاری به بازار می‌دهد. رویکرد رئیس سازمان بورس در ایجاد ارتباط مستقیم با نهادهای حاکمیتی، اقدامی ارزشمند برای تقویت اعتماد عمومی است.
۲- همگرایی سیاست‌گذاران اقتصادی برای بازار پیش‌بینی‌پذیر
تعامل مستمر سازمان بورس با بانک مرکزی، وزارت اقتصاد و سازمان برنامه، فرصت کم‌نظیری برای هماهنگی سیاست‌های پولی و مالی ایجاد می‌کند. تثبیت نرخ‌های بهره و ارز، پیش‌بینی مشوق‌های مالیاتی برای سرمایه‌گذاری غیرمستقیم از طریق صندوق‌ها و کاهش موانع جذب سرمایه داخلی و خارجی از جمله اقداماتی است که می‌تواند بستر پیش‌بینی‌پذیر و عادلانه را برای سرمایه‌گذاران فراهم کند.
۳- مسئولیت سازمان بورس در ایجاد محیطی منصفانه برای معاملات
افزایش شفافیت اطلاعاتی، توسعه ابزارهای نوین مدیریت ریسک، ارتقای فرهنگ سرمایه‌گذاری بلندمدت و نظارت پیشگیرانه بر معاملات، چهار ستون اصلی ایجاد عدالت معاملاتی هستند. سازمان بورس طی ماه‌های اخیر با ارائه طرح‌هایی چون بهبود دسترسی به داده‌های بازار و پیگیری توسعه ابزارهای مشتقه، نشان داده که مسیر اصلاحات ساختاری را به صورت عملیاتی پیش گرفته است.
پیش‌بینی‌پذیری در اقتصاد؛ گام اول پرداخت مطالبات شرکت‌ها
علیرضا مستقل_ کارشناس بازار سرمایه
پیش‌بینی‌پذیری اقتصادی می‌تواند به سرمایه‌گذاران، بنگاه‌ها و دولت‌ها کمک کند تا تصمیمات بهتری اتخاذ کنند. یکی از اقداماتی که دولت باید در بودجه‌ریزی خود در نظر بگیرد، وصول مطالبات شرکت‌ها و بنگاه‌های اقتصادی است که عمده آنها نیز بورسی هستند. انباشت مطالبات این شرکت‌ها، بویژه در بخش‌هایی مانند پالایشگاه‌ها و نیروگاه‌ها، به یک معضل جدی تبدیل شده است. بدهی دولت به این شرکت‌ها مشخص است و می‌توان با ایجاد یک فرآیند شفاف و دقیق، این مطالبات را تسویه کرد. اگر دولت توان پرداخت نقدی این بدهی‌ها را ندارد، بهترین روش برای تسویه این بدهی‌ها، استفاده از اسناد خزانه (اخزا) باشد. همان‌طور که به پیمانکاران برای تسویه بدهی دولت داده می‌شود به شرکت‌ها نیز بدهیم.
سازمان برنامه و بودجه، بانک مرکزی و وزارت اقتصاد به تنهایی نمی‌توانند تضمین‌کننده این‌گونه اقدامات باشند و باید از مجلس و تشخیص مصلحت نظام کمک گرفته شود تا قواعدی برای این پرداخت مطالبات ایجاد شود. نیاز است یک تغییر اساسی و قانونی مشابه اصل ۴۴ در حوزه اقتصاد و بازار سرمایه تعیین شود که قدرت نظارت و اعمال قوانین سازمان بورس را تقویت کند. لازم است که سازمان بورس و نهادهای قانونی بتوانند به‌طور مؤثر با تخلفات احتمالی در حکمرانی شرکتی برخورد کنند و حقوق سهامداران را حفظ نمایند. این اقدام می‌تواند به اجرای بهتر قوانین و مقررات کمک کند و از سلیقه‌ای عمل کردن در تغییر قوانین و بخشنامه‌ها جلوگیری نماید. در نهایت، این تغییرات می‌تواند به افزایش ثبات و پیش‌بینی‌پذیری در اقتصاد کشور منجر شود و به نفع تمامی ذینفعان باشد.
انتهای پیام/