زندانی با هزار پنجره بر دیوار بلندش

مرجان قندی، گروه گزارش: در دل کارگاه‌های زندان مرکزی اصفهان، مردانی مشغول کارند که روزی در تاریکی خطا گم شدند، اما امروز با دستانی توانمند و ذهنی روشن، زندگی را از نو می‌سازند. از خیاطی و نجاری تا ماکت‌سازی و خبازی، هر مهارت، پلی ا‌ست برای بازگشت به جامعه‌ای که شاید روزی از آن فاصله گرفته بودند. اشتغال و حرفه‌آموزی، شالوده‌ای ا‌ست برای کسب رزق حلال و گامی ا‌ست به سوی آینده‌ای با خطاهای کمتر و عزتی بیشتر.

نادر، یکی از مددجویان زندان مرکزی اصفهان است که در کارگاه خیاطی مشغول به کار است. او می‌گوید: «قبلاً شغلم چیز دیگری بود و اصلاً از کارهای خیاطی سر در نمی‌آوردم. اما حالا که شش ماه است اینجا کار با چرخ خیاطی را یاد گرفته‌ام و کار می‌کنم از حقوقی که می‌گیرم هم برای امرار معاش خودم خرج می‌کنم و هم برای خانواده‌ام می‌فرستم.»
در کارگاه کناری، یوسف مشغول نجاری است. او که به دلیل بدهی مالی در زندان به سر می‌برد، این حرفه را در زندان ادامه داده و حالا حتی این کار را به دیگر مددجویان آموزش می‌دهد.
صدای دستگاه‌ها در کارگاه ماکت‌سازی زیاد است اما مددجویان آن با چهره‌هایی آرام و متفکر مشغول کارند. حسن، مردی میانسال است، او حدود یک سال و نیم است که در کارگاه ماکت‌سازی زندان کار می‌کند. او که در گذشته به دلیل مشکلات مالی کلاهبرداری کرده، حالا با پشیمانی و رنج از عواقب آن، مسیر تازه‌ای را آغاز کرده است. حسن می‌گوید: «نجاری را دوست داشتم، اما وقتی با ماکت‌سازی و ظرافت‌های آن آشنا شدم، فهمیدم این حوزه جدیدتر و برایم بهتر است. می‌خواهم بعد از آزادی، همین مسیر را ادامه دهم.» او با صداقت از گذشته‌اش حرف می‌زند و با امید از آینده‌ای می‌گوید که می‌خواهد بسازد. کار در زندان برای حسن، فقط گذران محکومیت نیست؛ فرصتی‌ است برای بازسازی، یادگیری و بازگشت به جامعه با عزت و مهارت.
حمزه، با سابقه ۷ ساله‌ زندان مرکزی اصفهان، از پشت دیوارهای بلند، صدایی متفاوت دارد؛ صدایی که نه از شکایت، بلکه از دغدغه و درخواست اصلاحات قانونی حکایت می‌کند. او با اشاره به مشکلاتی که به دلیل ناتوانی در ارائه سند لازم برای مرخصی با آن مواجه شده، می‌گوید: «سال‌هاست که در زندان مانده‌ام، فقط چون نتوانستم سند بیاورم. در گذشته، با رضایت شاکی، زندانی‌ها مرخصی می‌گرفتند. حالا اما، حتی با داشتن خانواده و شرایط خاص، این امکان از ما گرفته شده است.»
حمزه خواستار نگاهی تازه به وضعیت زندانیانی مانند خودش است؛ کسانی که متأهل هستند، خانواده دارند و تلاش می‌کنند تا پس از آزادی، نقش‌آفرینی مثبتی در جامعه داشته باشند. او از علاقه‌اش به کارهای فنی و تعمیرات می‌گوید و معتقد است، جرم و خطا همیشه فقط انتخاب فرد نیست؛ گاهی شرایط جامعه، فشارها و ناآگاهی‌ها باعث لغزش می‌شود. برای همین به آنها باید فرصت بازگشت داده شود.
روایت شاطر جوان که به جرم درگیری اینجاست، نمادی‌ است از آنچه اصلاح واقعی می‌تواند در دل یک انسان رقم بزند. او که روزی با خشم و درگیری مسیر زندگی‌اش را گم کرده بود، امروز به دنبال راهی تازه برای ساخت زندگی جدیدش است. به گفته مهدی، کارگاه خبازی در زندان برای او فقط محل کار نیست؛ مدرسه‌ای ا‌ست برای تمرین صبور بودن، تفکر و عبرت‌گیری. او می‌گوید: «تا دیروز فکر می‌کردم اینجا فقط باید روزها را بشمارم و منتظر آزادی باشم. اما امروز، اولین روز کاری‌ام در کارگاه خبازی زندان است. وقتی دستم را آردی کردم و بوی نان تازه در فضا پیچید، انگار چراغی در دلم روشن شد. به‌ دلیل یک درگیری اینجا هستم، اما حالا دارم یاد می‌گیرم چطور باید صبور باشم، قبل از اینکه کاری از روی احساساتم انجام دهم، باید فکر کنم. حالا هر نانی که از تنور درمی‌آورم، برایم یک قدم به سمت ساختن آینده‌ای است که کمتر در آن اشتباه باشد.»
 
کارآفرینی در زندان
کارآفرینی در دل زندان فقط چرخ صنعت را به حرکت درنیاورده، بلکه چرخ زندگی خانواده‌هایی را نیز چرخانده که روزی درگیر آسیب‌های اجتماعی بودند. تجربه بیژن رفیعی، کارآفرین نشان می‌دهد که زندان می‌تواند به بستری برای تولید، آموزش و امید تبدیل شود؛ جایی که ۶۵ زندانی با مهارتی که آموخته‌اند، قطعات صنعتی می‌سازند و آینده‌ای متفاوت را شکل می‌دهند.
رفیعی از فعالیت‌های تولیدی این کارگاه که در زمینه قطعات صنعتی است، می‌گوید: «تا سه سال قبل، همه قطعات تولیدی این کارگاه از چین وارد می‌شد. اما با سرمایه‌گذاری در خرید دستگاه‌های سی‌ان‌سی و کوره‌های القایی، توانستیم حدود ۱۰ درصد نیاز بازار را تأمین کنیم. البته هنوز ۹۰ درصد وارداتی است و جای توسعه زیادی دارد. در راستای ارتقای مهارت‌های مددجویانی که در این کارگاه مشغول شدند، دوره‌های آموزشی تخصصی سی‌ان‌سی در سه مرحله برگزار می‌شود؛ اپراتوری، تعمیرکاری و برنامه‌نویسی. کارآموزان ابتدا با سیستم و دکمه‌های دستگاه آشنا می‌شوند، سپس برنامه‌نویسی را یاد می‌گیرند و در نهایت وارد دوره تعمیرات می‌شوند. برخی از مددجویان با سرعت چشمگیری مهارت‌ها را آموخته‌اند و پیشنهاد شده برای آنان مدرک فنی‌و‌حرفه‌ای صادر شود تا پس از آزادی، بتوانند به‌طور مستقل وارد بازار کار شوند.»
رفیعی، هدف اصلی این برنامه را ایجاد اشتغال و منبع درآمد برای زندانیان عنوان می‌کند و می‌گوید: «خانواده‌های زندانیان در مضیقه هستند. قبلاً کارگاهی در خارج از زندان داشتم، اما حالا کارگاه را به داخل زندان منتقل کردم. ۶۰ تا ۶۵ نفر از مددجویان در داخل زندان در این کارگاه مشغول به کارند و پس از آزادی، در کارگاه‌هایی در این حوزه می‌توانند ادامه فعالیت دهند. در واقع با این اتفاق این افراد با مهارت‌هایی که در زندان کسب می‌کنند، پس از دوران محکومیت سریع‌تر جذب بازار کار می‌شوند.»
او با تأکید به اینکه شرایط ورود به این کارگاه فقط علاقه‌مندی است، می‌گوید: «دوره‌های آموزشی حدود ۴۵ روز طول می‌کشد. پس از آن، کارآموزان وارد مرحله برنامه‌نویسی می‌شوند و در صورت اثبات توانایی، فرصت‌های شغلی مناسبی در انتظارشان خواهد بود.»
رفیعی از نبود حمایت‌های دولتی گلایه دارد و نوسان قیمت مواد اولیه را مانعی جدی برای رشد صنعت می‌داند. او از دولت درخواست می‌کند که در زمینه تعرفه‌ها و تأمین نقدینگی، حمایت بیشتری از این نوع فعالیت‌ها داشته باشد.
 
جایی برای‌ شروع دوباره
منصور بیژنی، مدیرکل امور زندان‌های استان اصفهان، بر اهمیت ارتباط شفاف میان زندان‌ها و جامعه تأکید می‌کند و می‌گوید: «زندان‌ها نباید صرفاً به‌عنوان محل تنبیه تلقی شوند، بلکه باید بستری برای اصلاح و تربیت افراد فراهم کنند. تحقق این هدف از طریق برنامه‌های فرهنگی، تربیتی، آموزشی و حمایتی در زندان‌ها امکان‌پذیر است.»
بیژنی با اشاره به حقوق شهروندی، کرامت انسانی و بهداشت و درمان زندانیان، توضیح می‌دهد: «برگزاری کلاس‌های قرآنی، روانشناسی، سوادآموزی و اشتغال‌زایی در زندان‌ها نقش مهمی در کاهش آسیب‌های اجتماعی و پیشگیری از تکرار جرم دارد.»
او بر ضرورت تغییر نگاه عمومی نسبت به زندان‌ها تأکید می‌کند و می‌گوید: «زندان باید نقطه‌ شروعی دوباره برای فرد باشد، نه پایان زندگی اجتماعی‌اش. اشتغال در زندان‌ها، به‌ویژه فعالیت‌های تولیدی، عاملی مؤثر در بازسازی اعتماد به نفس، کاهش تمایل به جرم و تأمین نیازهای مالی زندانیان و خانواده‌هایشان است.»
مدیرکل امور زندان‌های استان اصفهان با اشاره به تحقیقات انجام‌شده، می‌گوید: «زندانیانی که در داخل یا خارج از زندان مشغول به کار هستند، کمتر مرتکب جرم مجدد می‌شوند و این موضوع آثار اقتصادی، اجتماعی و امنیتی قابل‌توجهی دارد.»
بیژنی با اشاره به نقش عفوهای اخیر توضیح می‌دهد: «این عفوها با معیارمحوری و شفافیت، اعتماد عمومی به نظام قضایی را افزایش داده و باعث کاهش آسیب‌های ناشی از حبس‌های طولانی و تقویت روابط خانوادگی شده‌اند.»
او بر ضرورت مشارکت نهادهای مختلف در کاهش آسیب‌های اجتماعی و تبدیل زندان‌ها به مراکزی ارزش‌آفرین تأکید می‌کند و می‌گوید: «همه باید در این مسیر مسئولیت‌پذیر باشند تا زندان‌ها به جای هزینه‌ساز بودن، به ارزش‌آفرینی برای جامعه تبدیل شوند.»
بیژنی از تأثیرات مثبت برنامه‌های عفو بر کاهش جمعیت کیفری و ترمیم سرمایه‌های اجتماعی و بر ادامه این روند تأکید می‌کند. او نقش آموزش‌های فنی و حرفه‌ای در زندان‌ها را خیلی مهم می‌داند و می‌گوید: «زندانیانی که مهارت‌های لازم را در زندان کسب کرده‌اند، پس از آزادی می‌توانند به‌طور سالم و مؤثر به جامعه بازگردند و حتی به عنوان کارآفرین فعالیت کنند.»
او با اشاره به نمونه‌ای موفق از بازگشت مددجویان به زندگی عادی می‌گوید: «یکی از مددجویان پس از آموزش و بهره‌مندی از عفو، توانسته است به ‌عنوان کارآفرین فعالیت کند. او که سابقه اعتیاد داشت، با کمک‌های آموزشی و حمایتی توانسته است به زندگی عادی بازگردد.»
 
 بازگشت باعزت به زندگی
حمید، مردی ۵۳ ساله، نمونه‌ای روشن از بازگشت عزتمندانه به جامعه است. او پس از تجربه زندان به دلیل بدهی مالی، تصمیم گرفت مسیر زندگی‌اش را تغییر دهد. با تکیه بر اراده شخصی، حمایت نهادهای مسئول و دریافت وام اشتغال‌زایی، توانست کسب‌وکاری مستقل در حوزه تعمیرات خودرویی راه‌اندازی کند و دوباره روی پای خود بایستد. او نه تنها مسیر زندگی‌اش را تغییر داد، بلکه با ایجاد فرصت‌های شغلی برای مددجویان رأی باز، چراغی برای دیگران روشن کرد. تجربه او نشان می‌دهد که با باور به خود، امید به آینده و حمایت اجتماعی، می‌توان از دل خطا، راهی به سوی خودکفایی و خدمت به جامعه گشود. حمید به عنوان کارآفرین در مجموعه تعمیرات خودرویی مشغول فعالیت است. او می‌گوید: «زمانی من به دلیل اشتباه مالی گرفتار زندان شدم. قبل از زندان هم همین کار را می‌کردم، اما یک لحظه غفلت باعث شد به دردسر بیفتم. بعد از آزادی، تصمیم گرفتم مسیرم را تغییر دهم. به کسانی که شرایطی مشابه من دارند کمک می‌کنم، اما به آنها می‌گویم که اول باید خودشان را باور کنند، بعد هم امید به خدا داشته باشند و دنبال کار بروند. من معتقدم کارگر سر خیابان هم اگر بخواهد، می‌تواند کار پیدا کند. شرایط اقتصادی سخت است، اما اگر کسی اهل تلاش باشد، بالاخره راهی پیدا می‌کند.»
حمید با بیان اینکه این مجموعه تعمیرگاهی خودرو را با هدف ارائه فرصت‌های شغلی به مددجویان و افراد آسیب‌دیده اجتماعی تأسیس کرده است، توضیح می‌دهد: «آرزویم این است کسانی که به دلیل اشتباهاتی که در زندگی انجام دادند و گرفتار شدند، مشکلات‌شان حل شود و جوان‌ها به سعادت برسند. من بعد از آزادی، سراغ شغل‌های مختلفی رفتم، حدوداً هشت شغل را تجربه کردم تا فهمیدم بنیاد تعاون و انجمن حمایت از زندانیان مسیری برای اشتغال افرادی مثل من فراهم کرده‌اند. همین حمایت‌ها باعث شد بتوانم دوباره روی پای خودم بایستم، کسب‌و‌کاری راه بیندازم و برای چند زندانی رأی باز در محل کارم اشتغال ایجاد کنم.»
 
مسئولیت اجتماعی برای بازتوانی مددجویان
خسروی، مدیر منابع انسانی یک گروه صنعتی خودرویی در اصفهان است. او با تأکید بر اهمیت مسئولیت اجتماعی، از فعالیت‌های این مجموعه در حمایت از زندانیان و بازگشت آنان به جامعه می‌گوید: «این مجموعه که حدود ۷۰ درصد آن موقوفه است، از ابتدای فعالیت‌های خود تمرکز ویژه‌ای بر تأمین نیروی انسانی، آموزش‌های مهارتی و همکاری نزدیک با بنیاد تعاون زندانیان داشته است.»
او با مرور دو سال همکاری با بنیاد، از رضایت کلی مجموعه نسبت به این روند می‌گوید: «در ابتدا، نگرش نسبت به زندانیانی که به دلیل اشتباهات گذشته در مجموعه مشغول به کار می‌شدند، منفی بود. اما با گذشت زمان و مشاهده تلاش، تعهد و پیشرفت این افراد، دیدگاه همکاران تغییر کرد و امروز نگاه مثبتی نسبت به آنان شکل گرفته است.»
خسروی تأکید می‌کند که این تغییر نگرش نه‌فقط در این مجموعه، بلکه در جامعه نیز مشهود است. او توضیح می‌دهد: «بسیاری از مددجویان پس از پایان دوران محکومیت، با مهارت‌هایی که در مجموعه آموخته‌اند، به جامعه بازگشته‌ و توانسته‌اند زندگی شرافتمندانه‌ای را آغاز کنند. در حال حاضر، حدود ۸۴ نفر از مددجویان در این مجموعه مشغول به کار هستند و ظرفیت افزایش این تعداد تا ۱۵۰ نفر نیز وجود دارد.»
او با بیان اینکه این همکاری فقط یک وظیفه اجتماعی نیست، بلکه فرصتی انسانی برای ساختن آینده‌ای بهتر است، می‌گوید: «از ابتدای فعالیت، نگاه انسانی و مثبت به افراد در حال گذراندن محکومیت یا مشمول عفو، در دستور کار مجموعه قرار داشته است. این افراد آموزش می‌بینند، مهارت کسب می‌کنند و پس از ترک مجموعه، توانایی اشتغال در خارج از آن را نیز دارند. ما آمادگی کامل داریم در مسیر بازتوانی و بازگشت مددجویان به جامعه، هیچ کوتاهی نکنیم.»
یکی از مددجویان رأی باز مشغول به کار در این گروه صنعتی با اشاره به سابقه‌ خود می‌گوید: «من در زندان هم بیکار نبودم. در کارگاه تولید قطعات فلزی کار می‌کردم و آنجا یاد گرفتم چطور با ابزارها کار کنم. وقتی به‌عنوان مددجوی رأی باز وارد این شرکت شدم، متوجه مهارت و پشتکارم شدند و بعد از مدتی مرا سرپرست یکی از خط‌های تولید کردند. هیچ‌وقت فکر نمی‌کردم روزی سرپرست یک خط تولید شوم.»
 
آجر به آجر برای ساخت آینده‌ای روشن
در یکی از شهرک‌های صنعتی استان اصفهان، کارخانه‌ای که فعالیتش را از سال ۱۳۷۰ در عرصه تولید انواع محصولات ساختمانی و مصالح آغاز کرده، سرآمد و شناخته شده است. آنچه این مجموعه را از دیگر واحدهای صنعتی متمایز می‌کند، نه فقط کیفیت محصول، بلکه رویکرد انسانی آن در به‌ کارگیری زندانیان در چرخه تولید است. چینی، مدیر این کارخانه با اشاره به اینکه ۵۰ درصد نیروهای کارگری مجموعه از میان زندانیان انتخاب شده‌اند، می‌گوید: «اینجا زندانیان عفو شده، آزاد شده و حتی مددجویان رأی باز مشغول به کار هستند. من تولیدکننده‌ که زندانی با سابقه ۱۰ سال حبس که چند سال دیگر را در رزومه‌اش دارد به محیط کارم می‌آورم، معتقدم فرزند این آدم باید با فرزند من زندگی کند. اگر پدر بالای سر فرزند باشد، قطعاً بهتر تربیت می‌شود و بهتر می‌تواند زندگی کند. در حال حاضر، ۱۵۰ نفر از زندانیان در این کارخانه مشغول فعالیت هستند. این افراد با گذراندن دوران محکومیت، مشغول کار می‌شوند و کسب درآمد می‌کنند. این موضوع باعث می‌شود که خانواده‌هایشان از نظر روانی و اجتماعی در وضعیت بهتری قرار گیرند.»
مدیر این کارخانه همچنین از طرحی نوآورانه در مجموعه خبر می‌دهد و می‌گوید: «پروژه‌ای برای جایگزینی دیوارهای سنتی ساختمان‌ها با دیوارهای پیش‌ساخته که در کارخانه تولید و سپس در محل نصب می‌شوند طراحی کرده‌ایم. هدف از اجرای این طرح، ایجاد اشتغال برای زندانیان و کاهش مصرف انرژی در واحدهای مسکونی است. اگر این پروژه در سطح کشور اجرا شود، می‌تواند برای حدود ۲۰۰ هزار نفر در زندان‌های ایران اشتغال ایجاد کند.»
او خاطره‌ای از یکی از زندانیان مشغول به کار در این مجموعه نقل می‌کند و می‌گوید: «این فرد پس از شروع به کار، درآمد خوبی کسب می‌کرد و زندگی‌اش بهتر شده بود. اما روزی که خبر عفو محکومیتش اعلام شد در کمال تعجب دید دختر ۱3‌ساله‌اش ناراحت و نگران آینده است، چون او فکر می‌کرد اگر پدرش عفو بخورد و از زندان آزاد شود، کارش را اینجا از دست می‌دهد. اینجا بود که من به خودم و بقیه تولیدکننده‌ها هشدار دادم که ما موظف هستیم اشتغال ایجاد کنیم به امید اینکه ایران را بتوانیم به کمک همدیگر بسازیم و یکدیگر را از دل مشکلات نجات دهیم. تجربه ما این را می‌گوید که به هیچ وجه ممکن نیست یک زندانی در واحدهای تولیدی کار کند و دوباره درگیر جرم شود و به زندان برگردد.»
او با تأکید بر نقش مهم تولیدکننده‌ها در ایجاد اشتغال، می‌گوید: «مشکلات زندانیان فقط تقصیر خودشان نیست؛ بخشی از آن به شرایط و محیط‌های نادرست کاری برمی‌گردد. اگر محیط کار سالم و مناسب برای افراد فراهم شود، دیگر نیازی به زندان نخواهیم داشت. معتقد هستم جامعه‌ای بدون زندان، با اشتغال و اصلاح محیط‌های کاری ممکن می‌شود.»
یکی از مددجویان این کارخانه نیز می‌گوید: «چهار سال حبس داشتم. از این مدت، سه سال و نیم را گذراندم و جریمه‌ام را هم پرداخت کردم. شش ماه از حبس‌ام باقی مانده بود که عفو گرفتم. در این مدت که اینجا مشغول کار هستم، مدیر مجموعه بین من و دیگر نیروهایی که از زندان آمدیم با بقیه نیروها و حتی فرزندانشان هیچ فرقی نمی‌گذارد. این فرصت را هم به ما داده‌اند تا بعد از دوره محکومیت در این مجموعه همکاری‌مان ادامه داشته باشد.»

اشتغال و حرفه‌آموزی، شالوده کسب رزق حلال

سروش نیک‌اختر، مدیر بنیاد تعاون زندانیان استان اصفهان با اشاره به فعالیت‌های گسترده این بنیاد در کنار سازمان زندان‌ها، بر نقش آن در حوزه‌های اقتصادی، ایجاد اشتغال، حرفه‌آموزی و حمایت از بازگشت زندانیان به جامعه تأکید می‌کند و می‌گوید: «هدف اصلی از انجام این اقدامات تقویت اعتماد به نفس، عزت نفس و فراهم‌سازی زمینه‌ای برای بازگشت سعادتمندانه زندانیان به جامعه است.»
نیک‌اختر با اشاره به ظرفیت‌های اشتغال در زندان اصفهان می‌گوید: «در حال حاضر بیش از ۸۰ کارگاه فعال در زمینه‌های مختلف از جمله تولید قطعات خودرو، مصنوعات فلزی، مواد غذایی، نان خشک، خیاطی، صنایع‌دستی و... مشغول فعالیت هستند. این کارگاه‌ها حدود ۴ هزار و ۳۰۰ زندانی را تحت پوشش قرار داده‌اند.» او درباره شیوه فعالیت زندانیان در این کارگاه‌ها توضیح می‌دهد: «زندانیان از بندهای مجاور، پس از ثبت و کنترل تصویر و پایش، وارد کارخانجات زندان می‌شوند و به صورت روزانه مشغول به کار هستند. حقوق ماهانه آنان بر اساس میزان تولید و فعالیت هر فرد تعیین می‌شود. در نیمه اول سال ۱۴۰۴، بالغ بر ۹۰ میلیارد تومان حقوق به زندانیان پرداخت شده که این رقم با بهره‌گیری از ظرفیت‌های کارآفرینان بخش خصوصی محقق شده است.» نیک‌اختر می‌گوید: «در استان اصفهان، پس از شناسایی کارآفرینان فعال، حوزه فعالیت آنها به داخل زندان‌ها منتقل شده است. فضا و نیروی انسانی در اختیار این کارآفرینان قرار گرفته و نظارت بر فعالیت‌ها نیز توسط خود آنان انجام می‌شود. هدف این است که زندانیان پس از آزادی، بتوانند در مراکز صنعتی بیرون از زندان مشغول به کار شوند. گزارش‌ها نشان می‌دهد که بسیاری از زندانیان پس از آزادی، به دلیل اخلاق حرفه‌ای و تخصصی که در زندان کسب کرده‌اند، در همان مراکز صنعتی به فعالیت خود ادامه می‌دهند.»
مدیر بنیاد تعاون زندانیان استان اصفهان همچنین به اقدامات انجام‌شده در حوزه فروش محصولات تولیدی زندانیان اشاره می‌کند و می‌گوید: «در حال حاضر، شعباتی در سطح استان فعال هستند که در بازار حکیم، میدان انقلاب، هتل بین‌المللی پارسیان، کوثر و شهرستان خمینی‌شهر قرار دارند. این شعبات، محصولات صنایع دستی زندانیان را عرضه می‌کنند و خرید این محصولات، نوعی حمایت مستمر از فعالیت‌های زندان‌ها و زندانیان محسوب می‌شود.» او با تأکید بر اینکه بخشی از درآمد حاصل از فروش این محصولات صرف توسعه و ایجاد فضاهای کارگاهی جدید می‌شود، توضیح می‌دهد: «فعالیت‌های بنیاد تعاون زندانیان استان اصفهان نقش مهمی در ایجاد اشتغال، توسعه مهارت‌ها و حمایت اقتصادی از زندانیان و خانواده‌های آنان ایفا می‌کند و با همکاری کارآفرینان بخش خصوصی، این روند رو به رشد و پایداری دارد.»