سفیر سابق ایران در چین:
روابط با پکن نیازمند طراحی نهادی جدید و اراده سیاسی متمرکز است
محمد کشاورززاده، سفیر پیشین ایران در پکن، با اشاره به موفقیت عربستان در تعمیق روابط راهبردی با چین، تأکید کرد که تهران باید از این الگو درس بگیرد. او گفت عربستان با ایجاد «مکانیزم عالی روابط» و هدایت مستقیم ولیعهد، توانسته مناسبات خود با پکن را از سطح دیپلماسی به همکاریهای اقتصادی و فناورانه برساند.
گروه دیپلماسی: محمد کشاورززاده، سفیر پیشین ایران در پکن نیز بر این باور است که تهران باید از الگوی عربستان در تنظیم روابط با چین درس بگیرد؛ الگویی که در سالهای اخیر توانسته مناسبات ریاض و پکن را از سطح گفتوگوهای دیپلماتیک به مرحلهای از همکاریهای عمیق اقتصادی، فناورانه و راهبردی برساند.
او معتقد است راز این موفقیت در طراحی نهادی منسجم و ارادهای متمرکز در بالاترین سطح قدرت نهفته است؛ جایی که شخص «محمد بن سلمان»، ولیعهد عربستان ریاست «مکانیزم عالی روابط چین و عربستان» را بر عهده دارد و بهطور مستقیم مسیر تصمیمگیری و اجرای توافقها را هدایت میکند. همین پیوستگی میان اراده سیاسی و سازوکار اجرایی است که به گفته کشاورززاده باعث شده روابط دو کشور طی چند سال به نقطهای از ثبات و عمق برسد که اکنون از آن به عنوان یکی از نمونههای موفق دیپلماسی آسیایی یاد میشود.
او اما در مورد ایران، تصویر متفاوتی ارائه میدهد و میگوید در روابط تهران و پکن نیز نهادی مشابه تحت عنوان «مکانیزم عالی روابط ایران و چین» وجود دارد، اما این ساختار عملاً در وضعیت غیرفعال به سر میبرد. به گفته او، موضوع روابط با چین در اولویت کاری نهاد ذیربط در داخل قرار ندارد.
نتیجه این وضعیت، کندی در تصمیمگیریها، فقدان هماهنگی میان دستگاههای ذیربط و در نهایت از دست رفتن فرصتهایی است که میتوانستند جایگاه ایران را در نقشه اقتصادی شرق آسیا ارتقا دهند. کشاورززاده تأکید میکند ایران برای پیشبرد روابط با چین نیازمند یک «طراحی نهادی جدید» است که در آن، دغدغههای اجرایی داخلی مانع تمرکز بر روابط خارجی نشود.
به تعبیر او روابط ایران و چین امروز در نقطهای حساس از تاریخ خود ایستاده است؛ به این ترتیب که از یک سو پکن در حال بازتعریف سیاست جهانی خود است و از سوی دیگر ایران فرصت نادری در اختیار دارد تا به عنوان شریک راهبردی در این تحولات جای گیرد.
این دیپلمات و سفیر اسبق هشدار میدهد فرصتهای امروز ممکن است دو یا سه سال دیگر وجود نداشته باشند؛ همانگونه که در دهه گذشته، فرصتهای طلایی فراوانی در سایه تعلل و عدم انسجام از دست رفت.
کشاورززاده بر این باور است که اگر تهران نتواند سازوکاری منظم و مقتدر برای مدیریت روابط با پکن ایجاد کند، چین به ناچار مسیر همکاریهای خود را از طریق بازیگران دیگری در منطقه تنظیم خواهد کرد و ایران بهرغم ظرفیتهای ژئوپلیتیکی و انرژیمحورش از قطار تصمیمسازی شرق جا خواهد ماند.
او میگوید زمان آن رسیده که سیاستگذاران در تهران به روابط با چین بهعنوان یک اولویت راهبردی نگاه کنند؛ اولویتی که اگر امروز درست طراحی شود، میتواند آیندهای متفاوت برای جایگاه ایران در نظم نوین آسیایی رقم بزند.
انتهای پیام/