روابط اقتصادی با کشورهای همسایه تقویت می‌شود

رضوانه رضایی پور - گروه سیاسی: درباره تصویب نامه دولت و پیامدهای آن برای اقتصاد ملی و نقش‌های ملی جدیدی که برای استان‌های مرزی تعریف شده است، با هادی حق‌شناس استاندار استان مرزی گیلان گفت‌وگو کردیم.

هیأت وزیران در 21 آبان‌ماه تصویب‌نامه‌ای درباره افزایش نقش استان‌های مرزی در واردات کالاهای اساسی داشت. به عنوان استاندار این دولت، نگاه دولت چهاردهم به استان‌های مرزی را چطور ارزیابی می‌کنید؟
دولت چهاردهم شاید در بین دولت‌های گذشته، بیشترین تمرکز‌زدایی را در زمینه بخش تجارت خارجی داشته است که هنوز هم اقدامات مربوط به این تمرکززدایی در حوزه‌های مختلف در حال انجام است. به دیگر سخن، دولت چهاردهم، هم در نوع اختیاراتی که به استان‌های مرزی داده است و هم نوع هماهنگی‌هایی که بین دستگاه‌های ملی برای افزایش نقش استان‌های مرزی صورت داده است، مثال زدنی است. بنا به این شرایط، می‌توان گفت در یک سال و چند ماهی که از فعالیت دولت چهاردهم گذشته است، بیشترین وقت رئیس‌جمهوری، آن هم شخصاً برای تعیین مسائل و اولویت‌های مرزی کشور و نقش استان‌های مرزی در این زمینه بوده است.
 
نتیجه این رویکردها که اشاره کردید یا تصویب‌نامه اخیر هیأت وزیران چه خواهد بود و در کوتاه مدت چه نتایجی خواهد داشت؟
شاید در ابتدا و متناسب با آن انتظاری که دولت از استان‌های مرزی دارد، نتیجه بسیار زیاد یا بسیار واضحی مشخص نشود، اما نکته‌ای که باید درنظر گرفت این است که اینها جزو تجربه‌های اولیه و گام‌های اول است و حتماً با این رویکرد، در آینده بویژه در زمینه روابط بین استان‌های مرزی با استان‌های مرزی کشورهای همسایه اتفاقات بسیار خوبی خواهد افتاد. بنابراین، پاسخ صادقانه به سؤال شما این است که در گام اول نمی‌شود این تلاش‌ها را بیهوده تلقی کرد، اما انتظار واقعی که دولت و ما از این گام‌ها داریم، در آینده نه چندان دور هویدا خواهد شد. مثلاً همایش استانداران استان‌های مرتبط با دریای خزر در کشورهای همسایه به تازگی برگزار شد که در آینده ثمرات آن بیشتر مشخص خواهد شد. به هر رو، این امیدواری وجود دارد که همه این تلاش‌ها باعث ایجاد یک جهش جدی در روابط اقتصادی بین استان‌های مرزی و استان‌های همجوار در کشورهای همسایه شود، اما در میان مدت و بعدها در بلندمدت.

نقش تحریم‌ها را چطور می‌بینید؟ هم در اینکه این راهبرد دنبال شد و هم در نتایج این اقدامات؟
طبیعی است که تحریم‌های ظالمانه مانع بزرگی بر سر راه ما خواهد بود، اما این تصویب‌نامه دولت که در واقع اختیار را به استان‌های مرزی داده است تا بدون انتقال ارز بتوانند کالاهای اساسی را تأمین کنند، قطعاً منجر به تقویت روابط اقتصادی استان‌های مرزی با کشورهای همسایه خواهد شد.

این تقویت روابط اقتصادی در چه زمینه‌هایی خواهد بود؟
 همین حالا ما در استان گیلان چند کالای صادراتی در بخش کشاورزی داریم که شامل کیوی، مرکبات، زیتون و کالاهایی از این دست هستند که قابلیت صادرات دارد. در بخش صنعت، دارو و فرآورده‌های لبنیاتی هم محصولات قابل توجه برای صادرات داریم. در این تصویب‌نامه به استان‌هایی چون استان گیلان اجازه داده شد تا بتوانیم به صورت تهاتری نیاز خودمان را تأمین کنیم. مثلاً هنگام ناترازی برق ما می‌توانیم مقدار زیادی مشکلات خود را حل کنیم، به این صورت که در گیلان بیش از 2 هزار مگاوات نیروگاه نصب شده وجود دارد که می‌توانیم نفت و گاز مورد نیاز این نیروگاه‌های استان را از محل تهاتر تأمین کنیم. این امر می‌تواند هم به اقتصاد استان و هم به اقتصاد ملی ما کمک کند. لذا تدبیر دولت و تأکید شخص رئیس‌جمهوری، واگذاری اختیارات رئیس‌جمهوری، وزرا و دولت به استان‌های مرزی است. به نظر من، اگر کمی صبر و تحمل خود را بالا ببریم، خواهیم دید که این مصوبه منشأ یک راهبرد بزرگ برای کشور خواهد بود و باعث ایجاد منافع مشترک بین ایران عزیز البته با نمایندگی استان‌های مرزی، با کشورهای همسایه خواهد شد.

 واردات بدون انتقال ارز، امروز برای کشور مؤثر است یا خیر؟
واردات بدون انتقال ارز به این معنی است که مثلاً کالاهای اساسی برای مرغداری‌ها وارد می‌کنید که تأمین ارز مورد نیاز آن می‌تواند از محل صادرات کالا باشد یا منشأ دیگری. پیش از این باید برای این واردات LC باز می‌شد، سپس منشأ ارز تأمین شده مشخص می‌شد و بعد هم ارز از طریق بانک‌های داخلی حواله می‌شد، اما حالا با این روش واردات بدون انتقال ارز، این قیدها برداشته شده است.

 در این تصویب‌نامه گفته شده استان‌های دیگر برای واردات، باید از طریق استان‌های مرزی اقدام کنند.
این امر در واقع اختیاری است. یعنی ممکن است از سوی استان‌ها استفاده شود یا استانی نیازی به استفاده از آن نداشته باشد. اما استفاده از این اختیار می‌تواند باعث بهبود روابط بین استان‌های مرزی شود. به عنوان مثال اجلاس استان‌های مرزی خزری کشورهای همسایه خزر که در گیلان برگزار شد، در نوع خود کم نظیر بود. آنچه ما در این اجلاس متوجه شدیم، علاقه‌مندی کشورها برای مبادله کالا با استان گیلان بود. امروز از فرصت جدیدی که دولت برای استان‌های مرزی تعریف کرده، می‌توانیم به راحتی استفاده کنیم. از این نظر می‌توانیم این اجلاس را موفقیت‌آمیز بدانیم که بگوییم دولت بستر مراودات را فراهم کرده است. طبیعتاً دولت تاجر نیست، یعنی دولت نمی‌تواند به خودی خود کالاها را صادر یا وارد کند. امروز دولت با این تصویب‌نامه بستر را به خوبی فراهم کرد تا تجار ایرانی در نقاط مختلف کشور و دنیا، به راحتی بتوانند کالاهای مختلف را از طریق استان‌های مرزی مبادله کنند.