افت محسوس ورزش ناشنوایان

گروه ورزشی: بررسی عملکرد کاروان نشان می‌دهد برنامه‌ریزی فدراسیون ناشنوایان در چهار سال اخیر با چالش‌های متعدد همراه بوده، چرا که ایران نتوانست از جایگاه خود در دوره قبل به‌درستی دفاع کند. ضعف در نتیجه‌گیری، کاهش محسوس مدال‌آوری کاروان و نارضایتی ورزشکاران اعزامی به توکیو از کمبود امکانات و کاستی‌های ساختار مدیریتی، مجموعه عواملی بودند که در نهایت به افت محسوس کاروان ایران در جدول مدال‌ها ختم شد. کاروان ایران در دوره قبلی بازی ها جایگاه سوم را کسب کرده بود. به نظر می‌رسد برای عبور از این وضعیت و رفع اشکالات ریشه‌ای، لازم است با آسیب‌شناسی دقیق، مسیر اصلاح شرایط، توسعه زیرساخت‌ها و توجه جدی‌تر به قهرمانان را در پیش گرفت تا ورزشکاران ناشنوا بتوانند با آمادگی کامل دوباره به اوج بازگردند. نکته تأمل‌برانگیز اینجاست که در چنین شرایطی، بانوان ورزشکار نیز در این دوره از رقابت‌ها هم‌پای مردان جنگیدند و سهم جدی در مدال‌های به‌دست‌آمده داشتند؛ تا جایی که اگر موفقیت‌های آنها در کارنامه کاروان ثبت نمی‌شد، شاید حتی رتبه هفتم نیز به ایران نمی‌رسید.

نمایش درخشان زنان ایران در ۱۲ سال
 پای زنان ورزشکار ناشنوای ایرانی از سال ۲۰۱۳ در صوفیه بلغارستان به المپیک باز شد. سهم آنها از ۳۲ مدال کاروان در ۲۰۱۳، یک طلا و ۶ برنز بود. در المپیک ۲۰۱۷  از جمع ۷۵ نفره کاروان ایران، هفت زن دیگر به ۱۰ نفر دوره قبل اضافه شدند تا تعداد زنان ورزشکار به ۱۷ نفر برسد. این ۱۷ نفر موفق شدند ۱۶ مدال کسب کنند؛ یک طلا، چهار نقره و شش برنز که از مجموع ۳۴ مدال کاروان، سهم قابل‌توجهی بود. مدال‌های زنان سبب شد جایگاه کاروان ایران در ۲۰۱۷ یک پله در رده‌بندی مدالی ارتقا یابد و از رتبه هشتم به هفتم برسد. در المپیک ۲۰۲۲ برزیل نه‌تنها تعداد زنان افزایش نیافت، بلکه یک نفر هم کمتر شد و ۱۶ زن در کاروان ۷۵ نفره حضور داشتند. هر چند تعداد مدال‌های زنان به ۱۲ مدال کاهش یافت (۴ مدال کمتر از دوره قبل)، اما کیفیت مدال‌ها بهتر شد.در توکیو، با وجود حضور ۱۹ زن (سه نفر بیشتر نسبت به برزیل)، نتایج امیدوارکننده نبود. زنان در این رقابت‌ها ۱۲ مدال شامل چهار طلا، چهار نقره و چهار برنز کسب کردند.

استعدادیابی؛ حلقه گمشده
 درست است که زنان ورزشکار در این ۱۲ سال با درخشش در المپیک ناشنوایان بخشی از بار مدال‌آوری کاروان را به دوش کشیده‌اند، اما تکرار نام برخی ورزشکاران واقعیتی تلخ را یادآوری می‌کند: نبود استعدادیابی. با اینکه استعدادیابی در ورزش حرف اول را می‌زند، ظاهراً در ورزش ناشنوایان خبری از آن نیست.
تجربه بدون شک سلاح مهمی برای ورزشکاران در میدان‌های بزرگ است، اما پرسش اینجاست: مریم خدابنده ۳۳ ساله تا چند سال دیگر می‌تواند بار اصلی ورزش ناشنوایان را در المپیک به دوش بکشد؟ اگر او به هر دلیلی حضور نداشته باشد، آیا ورزشکار دیگری هست که بتواند موفقیت‌ها و مدال‌های او را تکرار کند، یا با نبود خدابنده باید قید مدال‌هایش را زد؟ فقدان چهره‌های تازه در کاروان ناشنوایان تنها یک دلیل دارد؛ استعدادیابی حلقه گمشده این ورزش است.

شروع با برنز، پایان با طلا
اولین مدال ایران در بیست‌و‌پنجمین دوره بازی‌های المپیک ۲۰۲۵ ناشنوایان، برنز بود. در اولین روز رسمی بازی‌ها، علی سلحشور در جودو مدال برنز به دست آورد. تیم کومیته بانوان نیز آخرین مدال کاروان ایران را کسب کرد.
 زنان کاراته‌کا ایران با کسب نشان طلا آمار طلاهای ایران در این بازی‌ها را به عدد ۸ رساندند. 

کاراته در صدر موفق‌ها
 ملی‌پوشان کاراته با کسب ۱۲ مدال (۳ طلا، ۴ نقره و ۵ برنز) به‌عنوان موفق‌ترین رشته حاضر در این بازی‌ها شناخته شدند. کشتی با (۳ طلا، ۴ نقره و ۴ برنز) در رده دوم رشته‌های موفق قرار گرفت. تکواندو نیز با ۸ مدال در رده سوم رشته‌های مدال‌آور قرار گرفت. جودو با ۴ مدال و تیراندازی با ۲ مدال در رده‌های بعدی قرار گرفتند. والیبال ساحلی، بولینگ، گلف، بدمینتون، شنا، تنیس روی میز و دو‌ومیدانی نیز به‌عنوان رشته‌های ناموفق دست خالی به خانه برگشتند.

فقدان سرمایه گذاری  و ضرورت توجه به استعدادها

مهران تیشه‌گران
رئیس سابق فدراسیون ناشنوایان

 هفتمی در المپیک، تمام بضاعت کاروان ورزشی ناشنوایان ایران است. شاید خوش‌شانسی کاروان ایران در این دوره، به عدم محاسبه مدال‌های روسیه در جدول رده‌بندی برگردد؛ چرا که اگر مدال‌های روسیه لحاظ می‌شد، جایگاه ایران قطعاً پایین‌تر قرار می‌گرفت. بی‌پولی، مهم‌ترین مشکل ورزش ناشنوایان است.
 اگر حمایت همه‌جانبه وزیر ورزش و جوانان نبود، کاروان ایران به ‌طور کامل از حضور در المپیک ۲۰۲۵ توکیو بازمی‌ماند. در واقع وزارت ورزش و جوانان با حمایت مستقیم وزیر، صددرصد هزینه اسکان و رفت‌وآمد کاروان ناشنوایان به توکیو را تقبل کرد؛ در حالی که کاروان ایران بدون حتی یک ریال کمک مالی وزارت ورزش و جوانان در المپیک ۲۰۲۲ برزیل شرکت کرده بود. آن کاروان در هشت رشته ورزشی حاضر شد و به مقام سوم رسید، اما در این دوره، کاروان ناشنوایان در ۱۲ رشته نماینده داشت.
نبود اسپانسر و مشکلات اقتصادی باعث شد ورزشکاران حتی اردوهای باکیفیت و در سطح المپیک نداشته باشند. 
اردوهای تدارکاتی تیم‌هایی که راهی توکیو شدند، تقریباً از فدراسیون خارج نشد و شاید تنها یکی،‌دو اردو در شهرهای دیگر برگزار شده باشد.
با وجود استعدادها و پتانسیل بالایی که در ورزش ناشنوایان ایران وجود دارد، اما از استعدادیابی خبری نیست تا جایی که با یک جست‌وجوی ساده می‌توان فهمید برخی ورزشکاران چندین دوره مدال‌آور المپیکی بوده‌اند. 
کاروان ایران در توکیو تقریباً با همان ترکیب دوره قبل اعزام شد؛ در حالی که می‌توانست عملکرد بهتری داشته باشد، به شرطی که روند فعلی ادامه پیدا نکند و مشکل بی‌پولی برطرف شود.
در صورتی‌ که در ایران سرمایه‌گذاری مناسبی روی ورزش ناشنوایان نمی‌شود، سایر کشورها بسیار جدی‌تر کار می‌کنند.
 همین موضوع باعث می‌شود ورزشکاران ما از رقبای جهانی عقب بمانند و سقوط جایگاه کاروان ایران در جدول رده‌بندی طبیعی جلوه کند.
با وجود همه این مشکلات، فدراسیون ناشنوایان ایران یک حامی مؤثر در کنفدراسیون آسیا دارد که می‌تواند با استفاده از حمایت‌های او مسیر پیشرفت را سریع‌تر کند. 
محمد پرگر، رئیس ایرانی کنفدراسیون آسیا، فردی است که ورزش ناشنوایان ایران بخش مهمی از موفقیت‌هایش در بازی‌های آسیایی را مدیون او است؛ چرا که پس از انصراف ایران از میزبانی، برای مسابقات کشتی، تشک‌های سنگاپور را به مالزی برد و همین اقدام، زمینه‌ساز مدال‌های کشتی و قهرمانی ایران شد.

 پیشرفت قابل‌توجه هندی‌ها
کاروان ورزشی هند در بیست‌وپنجمین دوره المپیک ناشنوایان، بهترین جایگاه خود را در ادوار بازی‌های المپیک ناشنوایان به دست آوردند. هندی‌ها با ۶۷ ورزشکار به توکیو آمدند و با کسب ۹ طلا، ۷ نقره و ۴ برنز در رده ششم جدول توزیع مدال‌ ایستادند. هندی‌ها در تیراندازی، بدمینتون و گلف طلایی شدند تا نسبت به دوره قبل پیشرفت قابل ملاحظه‌ای داشته باشند. هند در سال‌های ۲۰۱۷ در جایگاه بیست‌و‌ششم و در ۲۰۲۲ روی پله نهم جدول توزیع مدال‌ها قرار داشت.

کره جنوبی و صعود پیوسته در جدول
کره جنوبی از سال ۱۹۹۷ وارد بازی‌های المپیک ناشنوایان شد و با کسب دو مدال برنز و جایگاه ۳۹ در جدول توزیع مدال‌ها کار خود را آغاز  کرد. 
از آن زمان، مسیر صعودی این کشور در دوره‌های بعدی به وضوح مشهود بود؛ با قرار گرفتن در رده یازدهم، سپس چهارمی در برزیل و پنجمی در توکیو با ۱۱ مدال طلا، کره جنوبی توانست بالاتر از کاروان ایران قرار گیرد و زنگ خطری جدی برای ورزش ناشنوایان ایران به صدا درآورد.

چین در حال سبقت از ایران
ورزشکاران ناشنوا در چین تاکنون در هشت دوره بازی‌ها شرکت کرده‌اند. آنها با شروعی مشابه ایران، یعنی کسب دو مدال برنز و رده ۳۹، مسیر پیشرفت چشمگیری را طی کردند و امسال، با درخشش شناگران و ملی‌پوشان تنیس روی میز، توانستند با ۱۲ مدال طلا به جایگاه چهارم صعود کنند تا غیبت خود در دوره قبلی برزیل را جبران کنند. نکته جالب توجه این است که ایرانی‌ها با ۱۷ دوره حضور، موفق به کسب ۱۱۳ مدال طلا شده‌اند، در حالی که چین با کمتر از نصف آن، یعنی ۵۳ مدال طلا، توانسته است به سرعت پیشرفت کند.

 سیر صعودی سامورایی‌ها
میزبان بیست‌و‌پنجمین دوره بازی‌های المپیک ناشنوایان با ۲۶۴ ورزشکار در این بازی‌ها حضور یافت و با کسب ۱۶ طلا، ۱۲ نقره و ۲۳ برنز، جایگاه سوم بازی‌ها را در جدول رده‌بندی به دست آورد. سامورایی‌ها در سال ۲۰۲۲ روی پله پنجم جدول ایستادند.
 آنها در مجموعه ادوار برگزاری این بازی‌ها ۲۶۳ مدال کسب کرده‌اند. سبقت ژاپن از ایران نشان می‌دهد آنها سرمایه‌گذاری فوق‌العاده‌ای برای موفقیت در این بازی‌ها انجام داده‌اند.

روسیه و مدال‌هایی که به حساب نیامد
کاروان ورزشی روسیه دو سالی است که در المپیک ناشنوایان نیست. ورزشکاران ناشنوای روسیه سال ۲۰۲۲ که به خاطر جنگ روسیه علیه اوکراین از حضور در میادین بین‌المللی محروم شده‌اند، غایب بزرگ المپیک بیست و چهارم ۲۰۲۲ برزیل بودند اما بعضی ورزشکاران روسی زیر پرچم فدراسیون جهانی در المپیک بیست و پنجم به میزبانی توکیو حاضر شدند.  حضور آنها به ویژه کشتی‌گیران روسی کار را برای ایرانی‌ها سخت کرد و حتی مدال را از چنگ کشتی‌گیران ایرانی درآورد. 

هفتمی المپیک؛ نتیجه تاریخی یا زنگ خطر؟

پرونده بیست ‌و ‌پنجمین المپیک ناشنوایان برای کاروان ورزشی عاشقان ایران با هفتمی بسته شد؛ با کسب ۳۷ مدال شامل ۸ طلا، ۱۰ نقره و ۱۹ برنز. نتیجه‌ای نه چندان دلچسب که با این حال، مصطفی نکولعل آزاد، رئیس فدراسیون ناشنوایان، با خوشحالی از آن به عنوان دومین نتیجه برتر تاریخ این رشته یاد می‌کند.
ظاهراً رئیس فدراسیون فراموش کرده است که هفتمی نه تنها نتیجه تاریخی محسوب نمی‌شود، بلکه به نوعی زنگ خطر نیز هست. کاروان ایران برای اولین بار نیست که هفتم جدول رده‌بندی المپیک شده و سال ۲۰۱۷ در سامسون ترکیه نیز هفتمی را تجربه کرده بود. 
بنابراین اگر قرار باشد این نتیجه را تاریخی بدانیم، حداقل باید یک بار دیگر چنین موقعیتی رخ می‌داد تا قابل حساب باشد.
از سوی دیگر، حتی با حساب سرانگشتی تعداد مدال‌ها نیز می‌توان فهمید که کاروان موفق بوده یا نه. کاروان ورزشی ایران در المپیک ۲۰۲۲ برزیل ۱۴ مدال طلا، ۱۲ نقره و ۱۴ برنز کسب کرده بود، در حالی که در المپیک توکیو، تعداد مدال‌ها ۸ طلا، ۱۰ نقره و ۱۹ برنز بود.
آقای رئیس فدراسیون، از کی کاهش تعداد مدال طلای کاروان به معنای پیشرفت است؟ ۶ مدال طلای ایران در توکیو نسبت به برزیل کاهش یافته و در عوض، ۵ مدال برنز به تعداد مدال‌های برنز اضافه شده است. آیا این پیشرفت است؟ 

کاروانی با اختلاف سنی ۳۶ سال در توکیو

ورزشکاران ناشنوای اعزامی به بازی‌های المپیک توکیو از میانگین سنی بالایی برخوردار بودند. 
علیرضا کرمانی، ملی‌پوش ناشنوای بولینگ با ۵۳ سال مسن‌ترین ورزشکار اعزامی به این رویداد بود که در برزیل توانست مدال برنز بگیرد ولی این بار ناکام لقب گرفت.
جوان‌ترین عضو کاروان هم کسی نیست جز علی شیخ با ۱۷ سال سن. جودوکار کشورمان در اولین حضور بین‌المللی خود  عملکرد قابل توجهی از خود نشان داد. این ورزشکار جوان در وزن ۶۰- کیلوگرم به رقابت پرداخت و در نهایت موفق به کسب مقام پنجم در این مسابقات معتبر شد. 
شیخ در دور اول حریفی از نامیبیا را شکست داد اما در دور دوم برابر نماینده هلند که رنکینگ اول جهان را در اختیار دارد، متحمل شکست شد.