تصویری دوگانه از کهگیلویه وبویراحمد؛ استانی محروم با فرصت های نهفته!
در جریان سفر اخیر دکتر مسعود پزشکیان رئیسجمهور کشورمان به استان کهگیلویه و بویراحمد،معاون اجرایی رئیسجمهور در تشریح و تبیین برخی از ظرفیت ها، داشته ها و قابلیت های منحصر به فرد این خطه بر اساس آمایش سرزمینی و با تاکید بر معرفی فرصت ها بر ضرورت ارائه تصویری واقعبینانه و دقیق از این استان تأکید کرد و گفت: استانی با این ظرفیتهای فراوان، شوربختانه در برخی رسانههای ملی بهعنوان منطقهای محروم و فاقد امکانات معرفی میشود.
ایران آنلاین: به باور جعفر قائمپناه این نوع نگاه منفی به استان زرخیز کهگیلویه وبویراحمد نه تنها با واقعیتهای موجود در استان همخوانی ندارد، بلکه میتواند پیامدهای منفی گستردهای در زمینه جذب سرمایهگذاری، توسعه گردشگری و حتی شکلگیری روحیه امید میان ساکنان استان بهدنبال داشته باشد.
به گزارش ایرنا، کهگیلویه و بویراحمد، استانی که به طور عمده با برچسب محرومیت و کمبرخورداری در رسانهها شناخته میشود، در سالهای اخیر تلاش کرده است تا با اتکا به شاخصهای توسعهای و ظرفیتهای طبیعی و انسانی، چهرهای متفاوت از خود به نمایش بگذارد.
قائمپناه با تأکید بر نادرستی برخی برداشتهای رایج درباره وضعیت عمومی استان، تصریح کرد که گزارش ارائه شده به رئیسجمهور مبتنی بر نگاهی جامع به شاخصهای مختلف، بازخورد افکار عمومی و مصوبات مورد توافق برای ارتقای وضعیت استان است.
او با انتقاد از نمایش تیره و فقیرانه کهگیلویه و بویراحمد در برخی رسانهها، گفت که چنین رویکردی نه تنها ناعادلانه، بلکه آسیبزننده به آینده استان است؛ چراکه جذابیتهای طبیعی و ظرفیتهای توسعهای آن را در نگاه سرمایهگذاران و گردشگران کمرمق میکند.
ساختار جمعیتی و ویژگیهای منحصربهفرد یکی از نکات برجسته در سخنان معاون اجرایی رئیسجمهور، اشاره به ساختار جمعیتی استان بود.
بر اساس آمارهای رسمی، کهگیلویه و بویراحمد دارای ۹ شهرستان و ۲۲ بخش است و ساختار جمعیتی آن به طور عمده روستامحور به شمار میرود. تقریباً ۴۷ درصد جمعیت ۷۴۵ هزار نفری استان در روستاها زندگی میکنند، در حالی که میانگین روستانشینی کشور حدود ۲۸ درصد است.
سهم جمعیت روستایی استان از کل جمعیت روستایی کشور به یکششم تا یکهفتم میرسد؛ آماری که گویای اهمیت بالای توسعه روستایی در این منطقه است. این میزان بالای جمعیت روستایی میتواند هم فرصتهایی برای توسعه کشاورزی و صنایع روستابنیان فراهم کند و هم چالشهایی در تأمین زیرساختهای آموزشی، بهداشتی و رفاهی ایجاد کند.
او نرخ تورم استان را در سال جاری ۳۸.۹ درصد و در مهرماه ۴۱.۷ درصد اعلام کرد که استان را در رتبه هشتم کشور قرار میدهد.
این ارقام، هرچند بالاتر از متوسط برخی استانهاست، اما با توجه به شرایط کلی اقتصاد ایران و روند تورمی در سراسر کشور، وضعیت استان را در رده میانی قرار میدهد.
متوسط درآمد سالانه خانوار شهری در استان نیز ۳۲۳ میلیون تومان اعلام شده که در مقایسه با میانگین کشوری (۳۴۳ میلیون تومان)، جایگاه دوازدهم را به کهگیلویه و بویراحمد اختصاص میدهد.
اگرچه این رقم اندکی پایینتر از میانگین ملی است، اما در مقایسه با بسیاری از استانهای محرومتر، همچنان قابل توجه به نظر میرسد.
در بخش هزینههای خانوار، نسبت هزینه مسکن به کل هزینههای خانوار در استان ۲۹.۵ درصد است، در حالی که این شاخص در سطح کشور ۴۳ درصد است.
این اختلاف معنادار نشان میدهد که فشار هزینه مسکن بر خانوارهای استان کمتر از میانگین ملی است؛ عاملی که میتواند به بهبود شاخص رفاه عمومی منجر شود.
ارزش افزوده استان در بخش کشاورزی ۲۸ درصد، در صنعت و معدن ۲ درصد و در خدمات نیز ۲۸ درصد برآورد شده که در مجموع نزدیک به ۱۶۰ هزار میلیارد تومان میشود.
این ارقام نشاندهنده تمرکز اقتصاد استان بر بخش کشاورزی و خدمات است و سهم اندک صنعت و معدن را بهعنوان یک چالش توسعهای برجسته میسازد.
در زمینه بانکداری، نسبت مصارف به منابع بانکی استان ۱۱۱ درصد گزارش شده است؛ رقمی که در مقیاس کشوری (۷۵ درصد) جایگاه دوم را نصیب استان میکند.
این شاخص میتواند به دو صورت تفسیر شود: از یک سو بیانگر گردش مطلوب منابع و مصارف بانکی در استان است، اما از سوی دیگر ممکن است نشاندهنده وابستگی بالای اقتصاد استان به تسهیلات بانکی یا کمبود منابع پساندازی باشد.
فیلترینگ و مهاجرت؛ دو دغدغه جدی
موضوع فیلترینگ فضای مجازی نیز یکی از محورهای مهم نارضایتی عمومی است؛ بهطوری که ۶۱.۸ درصد مردم استان از تداوم فیلترینگ ناراضیاند، موضوعی که به نظر میرسد در مناطق روستایی و با ساختار جمعیتی جوان استان، اهمیت مضاعفی یافته است.
در حوزه مسائل کلان کشور، ۵۲ درصد مردم استان معتقدند که تحریمها تأثیر قابل توجهی بر مشکلات کشور داشتهاند. در عین حال، واکنش نظامی ایران به حملات رژیم اسرائیل از سوی ۸۱ درصد مردم استان مناسب ارزیابی شده است.
در جریان جنگ دوازدهروزه، ۷۳ درصد مردم استان از وضعیت تأمین کالاهای اساسی رضایت داشتند و ۶۶ درصد نیز عملکرد دستگاههای دولتی را مثبت ارزیابی کردند.
این آمارها، در کنار میزان محبوبیت ۵۱ درصدی رئیسجمهور و اثربخشی ۵۳ درصدی سفرهای استانی در نگاه مردم، میتواند نشاندهنده سطح قابل قبولی از رضایت عمومی و امید به بهبود شرایط باشد.
تمایل به مهاجرت نیز در استان بالاست؛ ۴۱ درصد مردم ابراز تمایل به مهاجرت به سایر استانها داشتهاند، در حالی که ۷۳ درصد تمایلی به مهاجرت به خارج از کشور ندارند.
این امر میتواند هم نشانهای از جذابیت نسبی سایر استانها و هم وجود مشکلاتی در تأمین فرصتهای شغلی و رفاهی در استان باشد.
در حوزه آموزش، نسبت دانشآموز به معلم در استان ۱۸ نفر به ازای هر معلم است که در مقایسه با میانگین کشوری (۲۹ نفر) از بهترین شاخصها بهشمار میرود.
این امر هم از نظر کیفیت آموزش و هم از منظر تراکم کلاسها، استان کهگیلویه و بویراحمد را در وضعیت مطلوبی قرار داده و استان را در رتبه ۳۱ کشور از نظر تراکم دانشآموز در کلاس قرار میدهد.
همچنین، سرانه دانشآموختگان دانشگاهی در استان بالاتر از میانگین کشوری است؛ بهگونهای که به ازای هر ده هزار نفر جمعیت، ۸.۵ نفر دانش آموخته دانشگاهی وجود دارد ( میانگین کشوری هشت نفر ) و استان رتبه پنجم را در این زمینه دارد.
وضعیت بهداشت، منابع آب و چالشهای زیستمحیطی
در حوزه بهداشت و درمان، استان جایگاه نهم کشور را از حیث وضعیت خانههای بهداشت کسب کرده است و میانگین جمعیت تحت پوشش هر خانه بهداشت ۴۷۲۳ نفر است؛ رقمی که با توجه به پراکندگی جمعیت روستایی و وسعت جغرافیایی استان، مطلوب ارزیابی میشود.
اما یکی از مهمترین چالشهای پیش روی استان، وضعیت منابع آبی است. مجموع آب مصرفی استان ۳۸۹ میلیون مترمکعب است که ۹۴ میلیون مترمکعب آن به مصارف شرب، ۲۸۰ میلیون مترمکعب به کشاورزی و ۱۵ میلیون مترمکعب به صنعت اختصاص دارد.
این ارقام نشان میدهد که سهم استان از مصرف آب کشور چندان بالا نیست، اما مسئله خشکسالی و افت سفرههای زیرزمینی در سالهای اخیر به دغدغهای جدی تبدیل شده است؛ چنانکه متوسط افت سفرههای زیرزمینی استان طی پنج سال اخیر به ۶.۵ متر رسیده و در برخی مناطق تا هفت متر نیز گزارش شده است.
این روند زنگ خطر فرونشست زمین در برخی شهرستانها را به صدا درآورده است و ضرورت مدیریت منابع آب و اجرای طرحهای آبخیزداری و صرفهجویی را دوچندان میکند.
افقهای توسعه پایدار در حوزه انرژیهای تجدیدپذیر، سهم استان کهگیلویه و بویراحمد از این ظرفیت هنوز اندک است و از ۱.۵ به سه مگاوات افزایش یافته که اگرچه رشد ۱۰۰ درصدی را نشان میدهد، اما از میانگین کشوری کمتر است.
این در حالی است که دولت تلاش کرده ظرفیت تولید برق خورشیدی را بهطور قابل توجهی افزایش دهد. بر اساس اعلام معاون اجرایی رئیسجمهور، ظرفیت برق خورشیدی کشور از ۱۲۰۰ به ۳۱۰۰ مگاوات رسیده است و این رقم قرار است تا پایان سال به ۵ تا ۷ هزار مگاوات افزایش یابد.
طرحهای جدیدی نظیر پروژه ۳۰۰ مگاواتی برق خورشیدی در دست اجراست که میتواند نقش مهمی در اصلاح تراز انرژی استان و کاهش آثار زیستمحیطی ناشی از مصرف سوختهای فسیلی ایفا کند.
مشارکت سیاسی
در عرصه مشارکت سیاسی، میزان مشارکت مردم استان در دو دوره اخیر انتخابات ۶۵ درصد بوده که نسبت به میانگین کشوری رقم قابل توجهی است و نشاندهنده علاقه و مشارکت فعال شهروندان در تعیین سرنوشت خود است.
همچنین، استان با تلاش پلیس راهور و دستگاههای ذیربط، موفق شده است رتبه اول کشور در کاهش مرگومیر ناشی از سوانح جادهای را بهدست آورد؛ موفقیتی که بهبود ایمنی جادهها و فرهنگ رانندگی را در استان نشان میدهد و میتواند بهعنوان الگویی برای سایر استانها مورد توجه قرار گیرد.
چشمانداز
قائمپناه با تأکید بر ظرفیتهای متنوع و فرصتهای توسعهای کهگیلویه و بویراحمد، خواستار معرفی واقعبینانهتر و دقیقتر این استان در رسانهها و فضای عمومی کشور شد؛ اقدامی که میتواند زمینهساز توسعه متوازن، جذب سرمایهگذاری و ارتقای سطح رفاه شهروندان شود.
به نظر میرسد فاصله میان تصویر رسانهای و واقعیتهای توسعهای استان، چالشی جدی است که رفع آن نیازمند عزم جدی همه دستگاهها و همکاری رسانهها و فعالان اجتماعی است.
اگرچه استان همچنان با برخی موانع توسعهای، از جمله کمبود زیرساختهای صنعتی، خشکسالی و مسائل فرهنگی مواجه است، اما ظرفیتهای بالای انسانی، طبیعی و اقتصادی آن میتواند در صورت مدیریت صحیح، افقهای روشنی را پیش روی کهگیلویه و بویراحمد قرار دهد.
کهگیلویه و بویراحمد با مساحتی حدود ۱۶ هزار کیلومتر مربع وسعت بین استانهای فارس، بوشهر، چهارمحال و بختیاری، اصفهان و خوزستان واقع شده است.
طبیعت بکر و زیبای دامنههای سترگ دنا، اماکن تاریخی، چشمه ها و تفرجگاههای بکر، آبشارهای مفرح و رودخانه های خروشان در کنار پوشش انبوه جنگل های سرسبز بلوط و رایحه خوش بوته های کوهساران از جلوه های بدیع و زیبایی های خداوندی است که در این دیار رویایی به نمایش گذاشته شده است.
کهگیلویه و بویراحمد با داشتن ۲۵۰ تفرجگاه طبیعی، ۳۰۰ بقعه متبرکه، ۷۵۰ اثر تاریخی ثبت شده در فهرست آثار ملی و مواهب طبیعی چشم نواز را می توان عروس گردشگری ایران نامید.
انتهای پیام/