سیطره معتمدان ترامپ بر کاخ سفید

گروه جهان: ویتکاف، برخلاف یک فرستاده سنتی‌تر با سابقه دیپلماتیک، تمایل خود را برای برون‌سپاری تصمیمات سیاسی به متحدان نشان داده است، البته تا زمانی که آنها با اجازه دادن به رئیس ‌جمهوری برای کسب اعتبار مشکلی نداشته باشند. همان‌طور که پیش از این پولیتیکو گزارش داده بود «طرح صلح غزه» ترامپ که شامل ۲۱ ماده بود، تا حد زیادی توسط قطر و با مشارکت سایر ذینفعان عرب تهیه شده بود و حالا طرح ۲۸ ماده‌ای اخیر کاخ سفید برای صلح بین روسیه و اوکراین در فلوریدا توسط ویتکاف و کریل دیمیتریف دستیار کرملین تدوین شده است.

ایوو دالدر، سفیر سابق آمریکا در ناتو در دوران ریاست جمهوری اوباما، گفت: «هیچ‌کس نباید از هرج و مرجی که رویکرد ترامپ برای جنگ در اوکراین ایجاد کرده، تعجب کند. وقتی هیچ فرآیند واقعی برای تدوین سیاست، تعامل با دولت‌های خارجی و تعیین یک مسیر مشخص وجود ندارد، این اتفاقی است که رخ می‌دهد.»

دونالد ترامپ تنها به شمار اندکی از نزدیک‌ترین مشاورانش اعتماد دارد تا مهم‌ترین اولویت‌های سیاست خارجی او را- از روسیه تا خاورمیانه- پیش ببرند. حتی با وجود آنکه حوزه مسئولیت‌های این گروه اکنون گسترش یافته و شامل احتمال حمله به ونزوئلا نیز می‌شود، این جمع همچنان کوچک باقی مانده است.

این موضوع نشانه‌ای از باور خلل‌ناپذیر رئیس ‌جمهوری به حلقه درونی‌اش- متشکل از دوستان قدیمی، اعضای خانواده و محرم‌رازهایش- است و بی‌اعتمادی عمیق او نسبت به ساختار گسترده‌تر امنیت ملی و دستگاه وزارت خارجه را برجسته می‌کند؛ دستگاهی که دهه‌ها ستون فقرات روابط خارجی ایالات متحده بوده است.

این گروه غیرمعمول و کوچک شامل استیو ویتکاف دوست دیرینه ترامپ در حوزه املاک، مارکو روبیو وزیر خارجه، جی‌دی ونس معاون رئیس ‌جمهوری، پیت هگزت رئیس پنتاگون و سوزی وایلز رئیس دفتر کاخ سفید است.

طبق گفته یک مقام کاخ سفید که مانند دیگر منابع این گزارش برای صحبت درباره دیپلماسی حساس اجازه ناشناس‌ماندن داشت، این ویتکاف بود که از جرد کوشنر داماد رئیس‌ جمهوری خواست به مذاکره برای توافق صلح اسرائیل- حماس کمک کند؛ به دلیل نقشی که او در شکل‌گیری «توافق‌های ابراهیم» در دوره اول ترامپ داشت.
به گفته مقام دوم کاخ سفید، ویتکاف و کوشنر- که ترامپ آنها را بهترین معامله‌گران خود می‌داند - با یکدیگر روی تدوین طرح ۲۸ بندی صلح اوکراین- روسیه کار کردند؛ طرحی که ماه گذشته منتشر شد. یک مقام سوم درکاخ سفید گفت که ونس و روبیو در جریان شکل‌گیری این طرح، کنگره را در جریان قرار می‌دادند.
مقام اول کاخ سفید گفت: «ترامپ این حلقه نزدیک را هر زمان که بخواهد فرا می‌خواند، جلسات به‌صورت موردی برگزار   و تصمیم‌ها سریع اتخاذ می‌شوند. اینکه چه کسی چه کاری انجام دهد، تماماً به خود رئیس ‌جمهوری بستگی دارد.»

ساختار سلسله‌مراتبی محدودی وجود دارد - جز ترامپ در رأس- و هیچ محدودیتی هم در مورد اینکه چه کسی از این تیم به رئیس ‌جمهوری دسترسی داشته باشد، اعمال نمی‌شود.

یکی از مقامات سابق دولت با اجازه ناشناس‌ماندن برای توضیح پویایی این ساختار گفت: «ترامپ توافق صلح می‌خواهد و اعتبار آن را هم برای خودش می‌خواهد. جزئیات برایش اهمیت کمتری دارد.» با این حال، در برخی مواقع به نظر رسیده که تیم ترامپ همیشه هم‌نظر نیست، هیچ دستاوردی با روسیه به‌دست نیامده و نگرانی فزاینده‌ای وجود دارد که درگیری با ونزوئلا می‌تواند از کنترل دولت خارج شود.

دستپخت کاخ سفید
ریچارد هاس، رئیس سابق شورای روابط خارجی که در وزارت خارجه دولت جورج بوش پسر مشاور ارشد کالین پاول بود، گفت: «اینکه چند نفر به‌طور مستقل یک مذاکره را پیش ببرند، واقعاً خطرناک است.» طی ماه‌های گذشته درباره اوکراین، ترامپ ابتدا ویتکاف و اکنون کوشنر را برای تعامل با روسیه اعزام کرده. روبیو و تا حدی کمتر، ونس نیز با متحدان اروپایی و همچنین اوکراین و گاه روسیه به‌عنوان رابط عمل کرده‌اند.

هاس گفت: «خیلی بهتر است که یک نفر وجود داشته باشد که از همه چیزهایی که به همه طرف‌ها گفته می‌شود آگاه باشد، تعیین کند چه چیزی به چه کسی گفته شود و این موازنه‌ها را مدیریت کند. با این تعداد زیاد آشپز در آشپزخانه، هیچ راهی وجود ندارد که تضمین کند آنچه به اوکراین گفته می‌شود در مقایسه با آنچه به اروپا یا روسیه گفته می‌شود، با هم سازگار باشد.»
دولت ترامپ استدلال می‌کند که یک تیم کوچک‌تر، چابک‌تر است و بوروکراسی کمتر به معنای نشت اطلاعات کمتر است و از همه مهم‌تر، این تیم کوچک مورد اعتماد رئیس ‌جمهوری است. به‌عنوان مثال، کوشنر برای کمک به گفت‌وگو درباره طرح‌های صلح با اسرائیل و با اوکراین به میدان آورده شد، چون به گفته منبع اول کاخ سفید، کوشنر  دوست ویتکاف است.

شخصی‌سازی دیپلماسی
به گفته این مقام کاخ سفید «وقتی صحبت از توافق آتش‌بس غزه بود، استیو به جرد زنگ می‌زد و از او نظر می‌خواست.» او به ماهیت غیررسمی نقش کوشنر اشاره کرد و گفت: «جرد مثل استیو و مثل رئیس‌ جمهوری، مجبور نیست این کار را انجام دهد و خودش کسب‌وکارهای دیگری دارد، حاضر بود کمک کند.»

این چینش به برخی از رهبران و دیپلمات‌های خارجی که رابطه شخصی قوی با رئیس ‌جمهوری یا مشاوران ارشد او دارند -از جمله مقامات اسرائیل و کشورهای حاشیه خلیج فارس - سطحی چشمگیر از دسترسی را داده است. اما نبود یک شورای امنیت ملی سنتی باعث شده برخی دیگر نتوانند به شکلی قابل اتکا به دولت دسترسی داشته باشند.

یکی از دیپلمات‌های اروپایی مستقر در واشنگتن گفت: «ما بارها غافلگیر شده‌ایم. این ماهیت ترامپ است. اما وقتی هیچ خط ارتباطی با کاخ سفید ندارید، سخت‌تر می‌شود اطلاعات به‌دست آورد و همچنین سخت‌تر می‌شود مطمئن شد که آنها از دیدگاه ما آگاه هستند.»

تیم ارتباطات شورای امنیت ملی تابستان امسال با بخش رسانه‌ای کاخ سفید ادغام شد و انتشار اطلاعات از سوی دولت را محدود کرد. صدها عضو این شورا نیز امسال اخراج شدند و برخی از کمیته‌های شورا نیز حذف شدند. به گفته برخی از مقامات باسابقه سیاست خارجی در واشنگتن، مشکل مهم‌تر، کنار گذاشتن نقش سنتی شورای امنیت ملی در ارائه مجموعه‌ای از دیدگاه‌ها به رئیس‌ جمهوری است.

یکی از مقام‌های ارشد سابق شورای امنیت ملی که در دو دولت اخیر دموکرات خدمت کرده بود، گفت: «یکی از کارهایی که شورای امنیت ملی انجام می‌دهد این است که مجموعه‌ای از ذی‌نفعان را گرد هم می‌آورد تا بگویند آیا «فلان مسأله یا فلان ریسک را در نظر گرفته‌اید؟» به نظر می‌رسد آنها اصلاً نمی‌خواهند درباره این موضوعات چیزی بدانند.» این مقام سابق افزود: «برای مثال، مسائل حقوقی درباره حملات دریایی معمولاً در جلسات تشکیل‌شده توسط شورا به‌شدت بحث می‌شد و بعد به رئیس ‌جمهوری ارائه می‌شد. اینکه اوکراین هرگز طرح ۲۸ بندی را نمی‌پذیرد، چیزی است که کارشناسان به سرعت می‌فهمند، اما آنها اهمیتی نمی‌دهند، چون فقط می‌خواهند اوکراین را وادار کنند آن را بپذیرد.»
 منبع: Politico