مدیرکل دفتر توانمندسازی زنان و خانواده سازمان بهزیستی کشور در گفتوگو با «ایران» اعلام کرد
غربالگری سلامت ۲۱ هزار زن سرپرست خانوار
زنان سرپرست خانوار معمولاً در معرض استرس، مسئولیتهای سنگین اقتصادی و اجتماعی قرار دارند و سلامت برای بسیاری از آنها هیچ وقت در اولویت قرار نمیگیرد، همین موضوع اهمیت غربالگری در این گروه را نشان میدهد. با تشخیص زودهنگام بیماریهایی مانند دیابت، فشارخون بالا، سرطان پستان و سرویکس در مراحل اولیه که معمولاً در مراحل اول بدون علامت هستند، غربالگری این زنان باعث نجات جان آنها و کاهش هزینههای درمانی میشود.
سمیه افشینفر-گروه اجتماعی: بر اساس آمار سازمان بیمه سلامت، ۷۶۰۰ زن سرپرست خانوار مبتلا به بیماری خاص هستند. به گفته مدیرکل دفتر توانمندسازی زنان و خانواده سازمان بهزیستی کشور، شیوع انواع سرطان در میان زنان سرپرست خانوار بالاست و برای همین سازمان بهزیستی با همکاری وزارت بهداشت طرح غربالگری این زنان را در دستورکار قرار داده است.
غربالگری؛ بررسی منظم سلامت افراد ظاهراً سالم است تا در مراحل اولیه، زمانی که هنوز علائم آشکار نشده و درمان موفقتر است، بیماریها شناسایی شوند. این مسأله باعث میشود بیماریها زود تشخیص داده شوند. غربالگری برای زنان سرپرست خانوار نهتنها یک اقدام پزشکی، بلکه اقدامی اجتماعی و انسانی است. با شناسایی بهموقع بیماریها، این زنان میتوانند سلامت، استقلال و نقش حمایتی خود در خانواده و جامعه را حفظ کنند. دکتر مریم خاکرنگین، مدیرکل دفتر توانمندسازی زنان و خانواده سازمان بهزیستی کشور با بیان این مطلب به «ایران» میگوید: «امسال سازمان بهزیستی طرح غربالگری سلامت جسمی زنان را در دستورکار قرار داده است.
فعالیتهای پژوهشی غربالگری سلامت جسمی زنان از سال ۱۴۰۳ در دفتر امور خانواده و بانوان شروع شد. بعد از نتایج بررسی هزار و ۱۰۰ مورد و تحلیل آن متوجه شدیم که شیوع انواع سرطان در زنان سرپرست خانوار بالاتر از جمعیت عادی است. البته این موضوع فقط مربوط به کشور ما نیست، در کل دنیا در طبقات اقتصادی، اجتماعی پایینتر به دلیل اینکه برنامههای غربالگری را پیگیری نمیکنند، شیوع سرطان بیشتر است.
یعنی در جمعیتهای اقتصادی، اجتماعی پایینتر آمار سرطان بالاتر است. در زنان سرپرست خانوار ما هم شرایط به همین شکل است.» خاکرنگین با تأکید بر اینکه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و خصوصاً معاونت بهداشت همکاریهای بسیار خوبی در این زمینه با سازمان بهزیستی دارند، توضیح میدهد: «ابتکاری که در سالجاری انجام شد این بود که با همکاری معاونت بهداشت توانستیم فرمی را طراحی کنیم که این فرم بین مددکار اجتماعی سازمان بهزیستی و مرکز بهداشت تبادل میشود. شش ماه اول سال فقط در حد پیگیریهای بین ما و وزارت بهداشت بود، اینکه چهطور این فرآیند را ایجاد و چگونه دانشگاهها و استانها را با هم هماهنگ کنیم. در همه این زمینهها توافقنامههایی با هم منعقد کردیم. در حال حاضر همه این موارد را پشت سر گذاشتهایم و طرح حدود دو ماه است در استانهای مختلف اجرا شده، البته در برخی از استانها اجرای طرح شتاب بیشتر و در برخی شتاب کمتری دارد.»
ارجاع ۴۰ هزار زن سرپرست خانوار به مراکز بهداشتی
مدیرکل دفتر توانمندسازی زنان و خانواده سازمان بهزیستی کشور با بیان اینکه حدود ۴۰ هزار فرم ارجاع به مراکز بهداشتی پر شده، میگوید: «یعنی ۴۰ هزار زن سرپرست خانوار توسط مددکاران سازمان بهزیستی فراخوانده شدهاند. آنها در دورههای آموزشی مربوط به این طرح در رابطه با اهمیت غربالگری و خدماتی که در دسترس خانوادهها وجود دارد، شرکت کردهاند.» او توضیح میدهد: «این دورهها هزینهبر نیست، اطلاعاتی به خانوادهها داده میشود، مددکاران اجتماعی یک ارزیابی اولیه از وضعیت زنان در این دورهها انجام میدهند، فرمهایی به زنان تحویل داده میشود، زن سرپرست خانوار با این فرم به مرکز بهداشت میرود، در سطح استان و شهرستانها هماهنگیهای لازم بین دو مجموعه انجام شده است و غربالگری طبق این هماهنگیها دنبال میشود. از ۴۰ هزار فرمی که تکمیل شده ۲۱ هزار فرم به سازمان بهزیستی برگشته است، یعنی ۲۱ هزار زن به مراکز بهداشت مراجعه کردهاند.» خاکرنگین میگوید: «زنان سرپرست خانوار در مراکز بهداشت در خصوص دیابت، فشارخون، بیماریهای قلبی، سرطانهای رایج زنان شامل سرطان سینه، سرطان سرویکس یا دهانه رحم و سرطان روده ارزیابی میشوند، از این تعداد فرمهای افرادی که به ما مراجعه کردهاند، حدود ۳ هزار ارجاع به سطح دو درمان داشتهایم.»
با توجه به صحبتهای خاکرنگین، در حال حاضر سازمان بهزیستی برای زنان سرپرست خانوار پرونده سلامت تشکیل داده است، اما نقش پرونده سلامت چیست؟ او میگوید: «با این اطلاعات کارشناسان، مددکاران و کارشناسان سطوح کشوری میتوانند بررسی کنند و ببینند که برای چه درصدی از زنان غربالگری انجام شده است. روند پیشرفت کار را در استانها بررسی میکنیم، از طرفی برای مددکاران این امکان وجود دارد تا وضعیت مددجو را مورد ارزیابی قرار دهند. اینکه آیا فرد نیاز به خدمات آزمایشی و بررسیهای تکمیلیتری دارد. اگر نیاز به آزمایش تکمیلیتر وجود داشته باشد اقدامات بموقع در قالب نظام ارجاع ارائه شود.»
خاکرنگین با اشاره به اینکه در سیستم بهداشت این خدمات رایگان تأمین میشود، تأکید میکند: «من در این ارائه خدمات اجتماعی یک نقص میبینم که باید برطرف شود، به این معنا که هم مددکاران اجتماعی و هم خانوادهها معمولاً آگاهی کافی در مورد امکاناتی که در جامعه وجود دارد و میتواند مشکلات ما را حل کند، ندارند. سیستم بهداشتی کشورمان در قالب خانههای بهداشت، مراکز جامع بهداشت و درمان و پایگاههای بهداشتی خدماتی است که در سطح جامعه بهخوبی توزیع شده و دسترسی کافی به آنها وجود دارد، آنچه که وجود نداشت و ما احساس کردیم باید آن را تقویت کنیم این بود که خانوادههای ما باید از این خدمات آگاه شوند و اهمیت استفاده از این خدمات را بدانند. غربالگری بهانهای بود برای اینکه خانواده زن سرپرست خانوار از انواع خدماتی که در سیستم بهداشتی به صورت تقریباً رایگان برای او وجود دارد باخبر شود و از این به بعد حداقل در مورد این ۲۰ هزار زنی که مراجعه کردهاند، میتوانیم ادعا کنیم که آنها دیگر از خدمات خانه بهداشت و مرکز جامع سلامت اطرافشان اطلاع دارند. در این مراکز پزشک، ماما، مشاور تغذیه و روانشناس حضور دارند و افراد میتوانند بهراحتی از خدمات آنها استفاده کنند. به نظرم همین آشنایی ۵۰ درصد مشکلات را برطرف میکند.»
افزایش اختیار استانها در طرح غربالگری زنان سرپرست خانوار
مدیرکل دفتر توانمندسازی زنان و خانواده سازمان بهزیستی کشور با بیان اینکه در برنامه غربالگری سه سرطان سینه، رحم و سرطان روده کمکهای مالی هم به افراد انجام میشود، میگوید: «خوشبختانه در قانون برنامه هفتم توسعه خدمات بستری زنان سرپرست خانوار در بیمارستانها رایگان است، پس ظرفیت خوبی برای اجرا توسط بیمارستانهای دولتی داریم. از طرفی صندوق بیماریهای خاص هم به این افراد کمک میکند. ابتکاری که در برنامه غربالگری امسال انجام دادهایم این است که پرداختهایمان را برای کسانی که مبتلا به این بیماریها هستند به کسانی انجام خواهیم داد که حتماً عضو صندوق بیماریهای خاص باشند. در مورد بیماریهای خاص هم با سازمان بیمه سلامت تعاملاتی داشتهایم، اطلاعاتی گرفته شده و این اطلاعات به مجموعههای استانی منتقل شده و قرار است که همکاران ما در استانها عضویت زنان را در صندوق بیمه سلامت حتماً دنبال کنند. پرداختهای تکمیلی که انجام میدهیم در حقیقت تکمیلکننده نقایص احتمالی خواهد بود، یعنی اگر بیمار نمیتواند دارویی را تأمین کند، ما به داد زنان سرپرست خانواده مبتلا به این سه بیماری خواهیم رسید.»
خاکرنگین با اشاره به اختیارات استانها در این طرح میگوید: «اگر انشاءالله تعداد افرادی که بیماریهای صعبالعلاج دارند کمتر باشد و پولی بماند این مجوز را به استانها دادهایم که برای درمان و کمکهزینه سایر بیماریها مثل بیماریهای قلبی و دیابت به افرادی که نیازمند خدمات تخصصی سطح ۲ و ۳ بهداشتی درمانی هستند کمکهایی ارائه کنند.» او با اشاره به پیگیری ماده ۷۳ بند پ قانون هفتم توسعه میگوید: «ارائه خدمات مازاد بر بیمه پایه برای زنان سرپرست خانوار با اولویت بیماران خاص که عضو سازمان بهزیستی یا کمیته امداد هستند، باید در شورای عالی بیمه سلامت تصویب شود. به دنبال این بند خدماتی مانند فرانشیز دارو و خرید لوازم و تجهیزات پزشکی که برای جراحیها و بستریها پرداخت میشود، دولت در بیمارستانهای دولتی پرداخت کند تا کار دقیقتر انجام شود. با این کار در رابطه با بیماران خاص خیالمان راحت میشود. در حال حاضر ۷۶۰۰ زن سرپرست خانوار مطابق با آماری که بیمه سلامت به ما داده مبتلا به بیماری خاص هستند، اگرچه بیمه پایه برای آنها رایگان است و هزینههای بستری برای آنها رایگان شده، اما همچنان برای فرانشیزهای دارو و پیگیریهای برخی از خدمات درمانی مثل رادیوتراپی، ماموگرافی و شیمیدرمانی ممکن است با مشکلاتی مواجه باشند.»
انتهای پیام/