برای جلوگیری از خطر آرسنیک موجود در برنج چه باید کرد؟

منصور رضایی متخصص تغذیه و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در گفت‌وگو با خبرنگار اجتماعی ایران آنلاین درباره خطر عناصر سنگین موجود در غلات گفت: ۵ فلز سنگین در تغذیه سرب، جیوه، آرسنیک، کادمیوم، آلومینیوم است. این ۵ عنصر سنگین جای منابع خوب و موردنیاز بدن همچون آهن، ید، روی و سلنیوم می‌نشیند. بزرگ‌ترین عارضه‌ای هم که ایجاد می‌کند نوروتوکسیک (زهر فلج کننده عصبی) است.

وی ادامه داد: به علت آلودگی‌های زیست محیطی مانند آلودگی‌های آب و هوا غذا و ... اوتیسم و بیش فعالی در کودکان زیاد شده است. این فلزات سنگین روی بافت عصبی می‌نشیند، الان هم که سن بارداری بالا رفته و مادر در ۴۰ یا ۵۰ سالگی با ذخایر غنی از سرب و جیوه باردار می‌شود. این عناصر انباشته شده روی سیستم عصبی موجب نوروتوکسیک می‌شود. 

رضایی بیان کرد: در تغذیه این باور را داریم که برخی از مواد غذایی همچون سلنیوم در کنار آهن، ید، روی، منیزیم و .. باعث می‌شود میزان عناصر سنگین در بدن از طریق دفع آن کاهش پیدا کند، یعنی سلنیومی که دریافت می‌کنیم نمی‌گذارد جیوه ماهی جذب شود.

این متخصص تغذیه درباره آرسنیک موجود در برنج اظهار کرد: آرسنیک یکی از فلزات سنگین موجود در بافت برنج است. برنجی که کشت می‌شود برای رشد نیاز به سیلیس دارد و باید آن را دریافت کند تا غلاف دور برنج تشکیل شود. بیشترین میزان آرسنیک در برنج وجود دارد و از مغز برنج تا سبوس آن یافت می‌شود. برنج ۱۰ برابر سایر غلات آرسنیک دارد، چون سیلیس را از خاک می‌گیرد و به علت تشابه‌ای که آرسنیک و سیلیس دارد به اشتباه آرسنیک را به خود جذب می‌کند. آرسنیک در داخل بدن دام و طیور هم وجود دارد، چون بخش عمده‌ای از خوراک دام از سبوس برنج تامین می‌شود.

وی هشدار داد: بهترین کار این است که یاد بگیریم برنامه غذایی متنوع داشته باشیم. جان کلام در تغذیه تنوع است. اگر من هرروز ماهی بخورم ممکن است جیوه‌ در بدن من انباشته شود و ایجاد مسمویت کند. اما اگر در هفته یک‌ یا دو بار ماهی مصرف کنم هیچوقت جیوه ماهی در بدن من جمع نمی‌شود. حرف اول و آخر تغذیه تنوع غذایی است، یعنی انواع غلات مانند گندم، جو، ذرت، برنج و سیب زمینی را در برنامه غذایی خود داشته باشیم. 

رضایی خاطرنشان کرد: قوت قالب ما برنج است و این خطر بیشتر ما را تهدید می‌کند. اندک اندک این مواد در بدن جمع می‌شود و مشکلاتی را به همراه خواهند داشت. آبکشی و خیساندن برنج آرسنیک را دفع می‌کند اما املاح و مواد مفید آن هم از دست می‌رود. اگر به اندازه کافی املاح آهن، ید، روی، سلنیوم و منیزیم را دریافت کنیم فلزات سنگین کمتر در بدن ایجاد مزاحمت می‌کنند.