راهکارهایی برای اضطراب جدایی در دانش‌آموزان پایه اول دبستان

دکتر سیدمحسن اصغری نکاح متخصص روان‌شناسی و دانشیار روان‌شناسی دانشگاه فردوسی مشهد در گفت‌وگو با خبرنگار اجتماعی ایران آنلاین درباره اضطراب جدایی در دانش آموزان به خصوص در مقطع دبستان گفت: کودکان با هم تفاوت دارند. بسیاری از آن‌ها وقتی وارد محیط مدرسه می‌شوند چون در فضای ناشناخته‌ای قرار می‌گیرند دچار اضطراب خفیف می‌شوند که این استرس طبیعی است. برخی از دانش آموزان اما اضطراب شدیدی را تجربه می‌کنند. استرس خفیف به خصوص برای دانش آموزان پایه اول دبستان که وارد محیط جدید و ناشناخته‌ای می‌شوند و تکلیف و فعالیت تازه‌ای پیش روی آن‌ها قرار می‌گیرد، کاملا طبیعی است.

وی ادامه داد: والدین در مدت ثبت نام مدرسه باید تعامل و گفت‌وگوی بهتر و بیشتری با فرزندان خود داشته باشند و آن‌ها را آماده کنند و از کلمات و حرف‌های اضطراب زا یا منفی استفاده نکنند. تعدادی از کودکان با اختلال شدید اضطراب مواجه می‌شوند که البته پیش از ورود به مدرسه هم معمولا این گونه بوده‌اند. معمولا کودکانی که اختلاف خانوادگی را شاهد بودند یا در کل غمگین هستند با این نوع استرس همراه هستند. این کودکان احتمالا در ورود به مدرسه با اضطراب‌های شدید مواجه می شوند و معمولا به تنهایی و بدون والدین به کلاس نمی‌روند و نمی‌توانند از مادر یا پدر خود فاصله بگیرند.

این مشاور کودک در ادامه درباره برخورد والدین با اضطراب شدید فرزندان خود توضیح داد: والدین باید قبل از بازگشایی مدارس، فرزند خود را به مدرسه ببرند تا دیدن فضای مدرسه قبل از شروع کلاس و برنامه آموزشی استرس آن‌ها را کم کند. آشنایی معلم با این دانش آموزان قبل از کلاس هم کمک کننده است. این زحمتی برای معلم می‌شود ولی اینکه قبل از شروع کلاس با این دانش آموزان ارتباط گرفته شود و با آن‌ها صحبت کنند، مفید خواهد بود.

اصغری نکاح درباره برخورد معلمان خاطرنشان کرد: معلمان بایستی ساعات اولیه شروع کلاس درسی را به آشنایی و گفت‌وگوهای عمومی اختصاص دهند تا دانش آموزان به خصوص در مقطع اول دبستان با همکلاسی و دوستان خود آشنا شوند و حرف‌ها و علایق هم را بدانند. نکته مهم دیگر این است که معلمان به دانش آموزان تحمیل نکنند که جلوی جمع صحبت کنند یا در جلسات اول دانش آموزان را ملزم به انجام کار عملی نکنند چون استرس را در دانش آموزانی که زمینه اضطراب شدید دارند، بیشتر می‌کند.

وی بیان کرد: اگر والدین می‌دانند که این اضطراب شدید از قبل از ورود به مدرسه هم با فرزندشان بوده حتما باید از یک مشاور کمک بگیرند تا مشکل اصلی حل شود. برخی از کودکان در خیال خود فکر می‌کنند که دیگر مادر به دنبالشان نمی‌آید و رها خواهند شد که این کودکان باید به مشاوره مراجعه کنند.

دانشیار روان‌شناسی دانشگاه فردوسی مشهد عنوان کرد: برخی از دانش آموزان هستند که برای رفتن به مدرسه شکایت می‌کنند و دوست ندارند به کلاس درسی بروند. معمولا شکایت آن‌ها این است که دلشان درد می‌کند، سر درد دارند و ... که این اضطراب زیاد را نشان می‌دهد. اگر کودکی برای رفتن به مدرسه شکایت زیادی دارد بایستی به روانشناس و مشاوره مراجعه کند تا با کمک مشاور مشکل بررسی و حل شود.

اصغری نکاح تاکید کرد: خواب به موقع هم برای دانش آموزان مهم است. فضای خواب باید آرام باشد تا از استرس به دور باشند. صبح قبل رفتن به مدرسه نیز باید وقت کافی برای آماده شدن داشته باشند. والدین صبحانه‌های متنوع آماده کنند تا میل به خوردن در کودکان ایجاد شود چون صبحانه وعده مهمی است. همچنین والدین لازم است آرامش خود را حفظ کنند و برای رفتن به مدرسه با فرزندان خود با تحکم برخورد نکنند. 

وی ادامه داد: ممکن است برخی از والدین خودشان درگیر استرس باشند. معمولا آن‌ها منبع اضطراب هستند و با منفی گرایی پیام‌های منفی به فرزندان خود می‌دهند؛ مثلا تو نمی‌توانی، آبرومونو بردی، تو کندی، همه خوشحال هستند اما تو ناراحتی، زود باش مدرسه دیر شد، معلم دعوا می‌کند، بچه‌ها مسخره می‌کنند و ... این والدین باید تمرین کنند و کلماتی را به کار ببرند که منفی نباشد. اگر والدین استرس دارند باید این مشکل را کنترل کنند و اگر شدید باشد بایستی به مشاور مراجعه نمایند.