حفــظ و ارتقــای ارزش ذخایر و سرمایه های بیمه شــدگان ســازمان تأمیــن اجتماعــی ماموریت شستا

گروه اقتصادی ایران آنلاین - دکتر عادل سعادتی – پژوهشگر و تحلیلگر مسائل اقتصادی: شــرکت ســرمایه گذاری تأمیــن اجتماعــی (شســتا) بــه عنــوان یــک مجموعــه تخصصــی در امــر ســرمایه گذاری در ســال 1365 بــا رســالت حفــظ و ارتقــای ارزش ذخایــر و ســرمایه های بیمــه شــدگان ســازمان تأمیــن اجتماعــی تأسـیس شـد. این شـرکت بـا نـام مخفـف "شسـتا" بـه صـورت یـک شـرکت سـهامی خــاص و بــا ســرمایه اولیــه 20 میلیــارد ریـال تأســیس شــده اســت. هـدف اصلـی شسـتا مديريـت کارآمـد منابـع مالـی تخصيص يافتـه بـا رويکـرد سـودآوری و ارزش افـزوده حداکثـری در بازارهـای سـرمايه داخلـي و خارجـی از طريـق فعالیتهـای توليـدی، خدماتـی و بازرگانـی میباشـد. امـروز پـس از نزدیک به 4 دهه فعاليــت مســتمر، شســتا بــه يکــی از شــرکتهای بــزرگ اقتصــادی در ســطح خاورميانــه تبديــل شــده اســت و بــا تدويــن چشــم انداز و افق هــاي آرمانــي خــود و برنامه ريــزی اســتراتژيک مــی رود تــا در آينــده ای نــه چنـدان دور بـه يـک بنـگاه اقتصـادی تـراز اول در سـطح فراملیتـی و منطقـه ای تبديـل شـود.

شستا به عنوان هلدینگ پیشرو، ۸ درصد از پرتفوی بازار در حوزه معاملات را در اختیار دارد. همچنین سهم بیش از یک و چهار درصدی از تولید ناخالص داخلی و صادرات تولیدات در جریان تراز تجاری را داراست . شستا بیش از هزار نوع محصول در شرکت های تابعه تولید می کند که حوزه دارو با ۷۵۰ نوع محصول بیشترین سهم را دارا است و ۲۰ محصول استراتژیک و برطرف کننده نیازهای اساسی هم در مجموعه تولید می شود.شستا دارای ۱۷۰ و ۱۰۰شرکت مدیریتی و غیر مدیریتی است که ذینفعان اصلی عملکرد آن ۴۷ میلیون بیمه شده تامین اجتماعی هستند. طبق عملکرد تولید گروه، ۲۲ شرکت ثبت رکورد تولید، ۳۹ شرکت ثبت رکورد تولید ۵ سال اخیر، ۱۹ شرکت تولید بیش از ۱۰۰ ظرفیت اسمی، ۳۶ شرکت تولید بیش از ۱۰۰ درصد ظرفیت عملی و ۴۵ شرکت افزایش تولید نسبت به سال ۱۴۰۰ داشتند. ۱۳۷ محصول جدید در شرکت‌های مدیریتی شستا تولید شده که منجر به شناسایی ۱۱۶۳ میلیارد تومان درآمد جدید شد.

۴۵ درصد پرتفوی به حوزه نفت،گاز و پتروشیمی و ۱۸ درصد به گروه مالی صبا تامین که در حوزه سرمایه گذاری فعالیت دارد، متعلق است. همچنین در حوزه های ارتباطات و معادن ۷ درصد، سیمان و توسعه انرژی و دارویی ۶ درصد و دامپروری ۴ درصد پرتفوی را تشکیل می دهند. ۴۷ درصد پرتفوی به لحاظ ارزش بازار  نیز به حوزه نفت،گاز و پتروشیمی تعلق دارد.

بازدهی سهام شستا در سال مالی منتهی به خرداد ۱۴۰۲ در بین چهار مجموعه سرمایه گذاری غدیر، سرمایه گذاری امید ، صندوق بازنشستگی کشوری و سرمایه گذاری گروه توسعه ملی با ۶۴ درصد در صدر بود.

ارزش روز پرتفوی بورسی شستا حدود 243 هزار میلیارد تومان است که با در نظر گرفتن بهای تمام‌شده 148 هزار میلیارد تومانی، این شرکت 95 هزار میلیارد تومان مازاد ارزش پرتفوی بورسی دارد.  در پرتفوی بورسی شرکت، بیشترین سهم از آن تاپیکو با 47 درصد از کل ارزش پرتفوی بورسی است. بعد از آن به ترتیب صبا تامین با 15 درصد، حکشتی با 9درصد، تاصیکو با 9 درصد، سیتا با 6 درصد و تیپیکو با 5 درصد سهم از پرتفوی بورسی شستا را دارند.

طبق ارزش‌گذاری انجام‌شده برای سرمایه‌گذاری پرتفوی غیر‌بورسی، این شرکت حدود 62 هزار میلیارد تومان دارایی غیر‌بورسی دارد که 32 درصد آن متعلق به رایتل، 29 درصد آن متعلق به مدیریت توسعه انرژی تامین، 19 درصد شرکت ملی نفتکش و 11 درصد سرمایه‌گذاری صنایع عمومی تامین است. بهای تمام‌شده این دارایی‌ها 32 همت است که سبب می‌شود شستا 30 همت مازاد ارزش دارایی غیر‌بورسی داشته باشد.

در نهایت، شستا با 300 همت ارزش روز دارایی‌ها و سرمایه 160 همتی، به ازای هر سهم 1848 ریال دارایی دارد که با لحاظ کردن قیمت 1368 ریالی نسبت قیمت به ارزش روز هر سهم (p/ nav) برابر 76 درصد می‌شود. برنامه شستا در افق ۱۴۱۴، پیشران، هوشمند و چابک در اقتصاد دانش بنیان و سرمایه‌گذاری با بالاترین نرخ بازده و تامین ۱۸ درصدی تعهدات سازمان تامین اجتماعی و شریک برتر سرمایه‌گذاری خارجی خواهد بود.

براساس آمار مذکور و همچنین اطلاعات بدست آمده پنج هدف عمده افزایش سه برابری سهم شستا از بازار سرمایه و تولید ناخالص داخلی، رشد سه برابری نرخ بازدهی شستا، افزایش سطح جهانی شدن شستا، افزایش ثروت صاحبان سهام و افزایش سهم از ایفای تعهدات مستمری می بایست برای چشم انداز ۱۴۱۴دنبال شود.

یکی از اقدامات تحولی ورود شرکت های زیرمجموعه شستا به بازار سرمایه است که عرضه اولیه ۱۵ تا ۲۰ شرکت از جمله افق تامین انرژی توس، آنتی بیوتیک سازی ایران، پالایشگاه ستاره خلیج فارس، سرمایه‌گذاری صنایع عمومی تامین، خدمات ارتباطی رایتل و ... در دستور کار است و ۵۰ تا ۷۰ هزار میلیارد تومان از نقدینگی موجود را جذب خواهد کرد.

پیش بینی می شود شستا در بودجه تجمیعی در سال مالی منتهی به ۲۹ اسفند ۱۴۰۲ بالغ بر ۳۰۰ هزار میلیارد تومان درآمد عملیاتی و ۷۰ هزار میلیارد تومان سود بسازد. شرکت اصلی نیز برآورد شده سود ۵۰ هزار میلیارد تومانی برای سال مالی جاری محقق سازد که نسبت به سال مالی قبل ۲.۵ برابر خواهد شد.

از مهمترین اقداماتی که شستا می تواند در جهت توسعه پایدار اقدام نماید حفظ و ارتقای ارزش ذخایر و سرمایه‌های بیمه‌شدگان سازمان تامین اجتماعی از طریق مدیریت پویا و اثربخش پرتفوی و سرمایه‌گذاری در دارایی‌های مالی و پروژه‌ها و کسب‌و‌کارهای ملی و فراملی، راهبردی، بزرگ مقیاس، دانش‌بنیان، نوآورانه و مبتنی بر فناوری‌های نوین با رعایت اصول تفکر راهبردی، بازدهی مطلوب سرمایه‌گذاری و سودآوری پایدار، مدیریت ریسک، نقدشوندگی دارایی‌ها، ارتقای هم‌افزایی، بهبود زنجیره تأمین و زنجیره ارزش با بهره‌مندی از مزایای بازار پول و سرمایه، سهولت فرصت‌یابی اقتصادی، توان تاثیرگذاری بر فضاهای کسب‌و‌کار، قابلیت مشارکت در پروژه‌های توجیه‌پذیر، مدیریت علمی، شایسته‌سالاری، برخورداری از نظام جانشین‌پروری و توسعه سرمایه انسانی شایسته، دسترسی به اطلاعات روزآمد و تحلیل به موقع محیط و جاری‌سازی ایده‌های نوآورانه و خلاق می توان اشاره کرد.

با توجه به اینکه شرکت های عضو شستا با تنوع بالای پرتفوی و وجود پروژه‌های متنوع و توان توسعه پایدار در سود آوری، مشاركت در طرح‌های بزرگ برخودار است که با دارا بودن مزیت های رقابتی فراوان در عرصه های مختلف مثل نفت، گاز و پتروشیمی، دارو، سیمان، انرژی و فناوری های نوین اطلاعاتی و حمل و نقل و ... می تواند با مدیریت بهینه در عرصه های کلان به بازویی موثر و پرتوان برای حل بسیاری از مشکلات کشور از جمله مشکلات اقتصادی و اجتماعی و ... در کنار دولت باشد. خوشبختانه با حضور دکتر میدری به عنوان اقتصاددانی عمگرا و متخصص و با عنایت به اینکه وزرات کار با توجه به چشم انداز ارزش آفرین شستا که دارای منافع پایدار و کسب بالاترین بازده دارایی ها در صنایع هدف و ارزش های سازمانی را در بر دارد می تواند به نحو شایسته و ثمربخشی به صاحبان سهام و مسئولیت اجتماعی خود در قبال آنها بهره برداری نماید.

در برهه حساس کنونی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و شرکت های تابعه با حضور مدیران متخصص، پژوهشگران و چهره های علمی با رهبری و نظارت دکتر میدری می تواند راهبرد تکمیل زنجیره ارزش، توسعه سرمایه گذاری ها در صنایع هدف و ارتقای هم افزایی و همگرایی در جهت بهره برداری موثر و بهینه و بهنگام از بازارهای مالی داخلی در برنامه داشته باشد؛