توافق جامع راهبردی؛ همگرایی ویژه در یک جهان پیچیده
گرنت گئورگیان پژوهشگر روابط بین‌الملل در دانشگاه روابط بین‌الملل میگمو
به گزارش گروه بین الملل ایران آنلاین، گرنت گئورگیان در یادداشتی نوشت: امضای توافقنامه مشارکت راهبردی و جامع بین فدراسیون روسیه و جمهوری اسلامی ایران نقطه عطفی در روابط بین دو ملت است. این توافق نه تنها بر روابط رو به رشد سیاسی و اقتصادی بین مسکو و تهران تأکید می‌کند، بلکه نمادی از اراده مشترک هر دوکشور برای تقویت همکاری متقابل در یک محیط جهانی به طور فزاینده پیچیده است.
روسیه و ایران دارای دو تمدن باستانی و تاریخچه‌ای طولانی و پیچیده از تعاملات مشترک هستند. از مبادلات فرهنگی در امتداد جاده ابریشم گرفته تا روابط دیپلماتیک و اقتصادی در دوران مدرن که سبب شده منافع و اهداف دو کشور یه یکدیگر آمیخته شود. این در حالی است که دو طرف با وجود اختلاف دیدگاهی که پیرامون برخی چالش‌ها و موضوعات داشته‌اند، روابط خود را مبتنی بر احترام و همکاری متقابل پیش برده‌اند. یکی از عوامل کلیدی اتحاد مردم روسیه و ایران، دیدگاه مشترک آنها در مورد حاکمیت و مقاومت در برابر سلطه خارجی است. هر دو کشور با مداخلات خارجی و تلاش‌هایی برای تضعیف استقلال خود مواجه شده‌اند و حافظه جمعی آنها سرشار از تلاش برای استقلال و بی‌اثر کردن این مداخلات بوده است. این تجربه تاریخی که با ابتنا بر یک جهان بینی مشترک است، هدایت نظم موجود به سمت چند قطبی شدن، ثبات منطقه‌ای و نفی یکجانبه‌گرایی غربی در روابط بین‌الملل را در اولویت قرار می‌دهد.
امضای توافقنامه راهبردی میان ایران و روسیه در روند چنین همگرایی‌ای صورت گرفته است؛ سندی جامع که فراتر از یک همکاری دیپلماتیک و گواهی بر اراده مردم روسیه و ایران برای دستیابی به اهداف مشترک است. این توافق درصدد تعمیق همکاری در زمینه‌های کلیدی مانند تجارت، انرژی، امنیت و زیرساخت‌هاست و تعهد مشترک دولتمردان دو کشور را برای ایجاد یک افق روشن به نمایش می‌گذارد. این مشارکت برای مردم روسیه و ایران، مایه غرور و خوشبینی نسبت به آینده است که پیامی قدرتمند به جامعه بین‌المللی می‌فرستد: اینکه کشورهایی با ارزش‌ها و منافع مشترک می‌توانند برای مقابله با چالش‌های جهانی و ترویج نظم جهانی عادلانه‌تر و متعادل‌تر گرد هم آیند.
گفتنی است نگارش این سند همکاری از دو سال و نیم پیش، یعنی در ژانویه 2022 آغاز شد. در ابتدا، این قرارداد با هدف ارتقای وضعیت روابط روسیه و ایران تدوین شد. هر دو طرف بارها اعلام کردند که نسخه نهایی توافقنامه «آماده امضا در آینده نزدیک» است، اما امضای آن به طور مداوم به تعویق می‌افتاد. این امر نشان می‌دهد که سطح جزئیات و دامنه توافقات در چهارچوب روابط دوجانبه منحصر به فرد است. کرملین بر مزایای اقتصادی این توافق، بویژه با توجه به تحریم‌های مداوم غرب علیه هر دو کشور تأکید کرده است. این درحالی است که روسیه و ایران افزون بر تقویت پیوندهای سیاسی قادرخواهند بود از طریق این سند همکاری اهداف مهم خود در زمینه اقتصادی و توسعه شبکه حملونقل ارتباطی را نیز دنبال کنند. در همین راستا گسترش تجارت و توسعه پروژه‌های زیرساختی مشترک، مانند کریدور حملونقل بین‌المللی شمال-جنوب (INSTC)، هدف ایجاد یک شبکه اقتصادی متکی به خود و به هم پیوسته‌تر را جست‌و‌جو می‌کند.
انتهای پیام/