این روزها در کنگو چه خبر است؟

گروه بین الملل ایران آنلاین: قلب آفریقا طی روزهای گذشته شرایط پر التهاب و خونینی را به تجربه نشسته است به گونه ای که کشور کنگو به عنوان شصت و سومین کشور جهان از لحاظ وسعت هم اکنون در آتش جنگ داخلی در حال سوختن است.

اولین جرقه های این درگیری ها همزمان با سال جدید میلادی برای کنگویی ها زده شد تا شورشیان گروه «ام ۲۳» سودای برازاویل پایتخت این کشور را در سر بپرورانند.

این گروه از سال 2021 با تحت کنترل قرار دادن مناطقی از شرق کنگو که از نظر منابع طبیعی در زمره جغرافیای غنی این کشور به حساب می آید تا کنون باعث آواره شدن تعداد زیادی از مردم شده است. آنطور که «ترز کاییکوامبا واگنر» وزیر خارجه کنگو گفته تنها در ماه ژانویه بیش از ۵۰۰ هزار نفر در استان‌های کیووی شمالی و جنوبی آواره شده اند.

به اعتقاد دولت مرکزی کنگو «رواندا» و از دیدگاه مردم کنگو واشنگتن پشت پرده اصلی تحولات اخیر در این کشور به حساب می آیند که در این راستا کنگو روابط دیپلماتیک خود با رواندا را قطع و طی روزهای گذشته شهروندان کنگویی سفارت آمریکا و برخی کشورهای غربی در این کشور را به آتش کشیده اند.

این تحولات در شرایطی رقم خورده که پیش از این گروه «ام 23» که تحت لوای شورشیان “ائتلاف رود کنگو” (AFC) قرار دارد توسط ایالات متحده و سازمان ملل مورد تحریم قرار گرفته بود.

اخبار مخابره شده از کنگو حکایت از آن دارد که آمار سربازان کشته شده دولت در حال افزایش است و در بین این تلفات شماری از نیروهای آفریقای جنوبی، ارتش مالاوی و ارتش اروگوئه که به عنوان مأمورین صلح سازمان ملل مشغول به فعالیت بودند، دیده می شود. تا کنون 13 مامور حفظ صلح سازمان ملل متحد (MONUSCO)در این درگیری ها کشته شده اند.

بحران انسانی در کمین کنگو

شعله های جنگ داخلی در کنگو نظام سلامت این کشور را مورد آسیب و تهدید جدید قرار داده و فشار مضاعفی بر سیستم درمانی آن وارد کرده است. بیمارستان ها توانایی پاسخگویی به حجم بالای مجروحین را ندارند. مجروحینی که تعداد قابل توجهی از آنها را کودکان تشکیل می دهند.  ایجاد فشار بر نظام درمانی کنگو باعث شده تا عدم توانایی در ساماندهی و پاسخ‌دهی به مجروحان شمار تلفات در این کشور را افزایش دهد.

از سوی دیگر تهاجم شورشیان زمینه ساز افزایش بحران انسانی و رشد نمودار گرسنگی در بین مردم کنگو شده، چرا که تحولات اخیر زمینه ساز قطع موقت کمک های غذایی از سوی (WFP)  گردیده و سایه فقر غذایی را بر سر آوارگان و نیازمندان منطقه انداخته است.

وخامت اوضاع در کنگو به حدی رسیده که صلیب سرخ جهانی هشدار داد که بی‌ثباتی و خشونت‌ها در گومای می‌تواند منجر به شیوع بیماری‌ها، از جمله ابولا، شود. در این شرایط بحرانی، ممکن است آزمایشگاه‌هایی که نمونه‌هایی از این بیماری را در اختیار دارند، تحت تأثیر قرار بگیرند. این نگرانی به‌ویژه برای منطقه‌ای که در آن بیماری‌های واگیر مانند ابولا در گذشته شیوع داشته، بسیار جدی است.

تجاوز جنسی به غیر نظامیان

بنا بر گزارش‌های ارسالی از کنگو “جسدهای زیادی” در خیابان‌های گومای مشاهده شده است. این وضعیت نشان‌دهنده شدت درگیری‌ها و گستردگی خشونت‌ها در داخل شهر است. علاوه بر کشتار، گزارش‌ها حاکی از تجاوزات جنسی علیه غیرنظامیان و غارت اموال است. این خشونت‌ها نه‌تنها زندگی مردم را تهدید می‌کند بلکه بر امنیت اجتماعی و روانی شهروندان نیز تأثیرات منفی زیادی خواهد داشت.

جنگ بر سر معدن

کارشناسان بر این باورند که مناقشات کنگو ریشه در مواد معدنی نایابی دارد که در خاک این کشور قرار دارد و در آینده می تواند این منابع به عنوان منابع استراتژیک در تولید تلفن‌های همراه و کامپیوترها مورد بهره برداری قرار گیرند. منابعی که جنگ کریدوری امریکا و چین برای تسلط در تولید تراشه های هوش مصنوعی را به همراه خواهد داشت.

تبعات منفی جهانی جنگ در کنگو

تا کنون کشورهای فرانسه، انگلیس، آمریکا تحرکات شورشیان در کنگو را محکوم کرده اند و خواستار پایان هرچه زودتر این درگیری ها شده اند. از سوی دیگر سازمان ملل نیز خواهان خاموش شدن آتش جنگ در قلب آفریقا شده اما بی اعتنایی گروه شورشی در این درگیری به این خواسته به نوعی بی اعتباری سازمان ملل در نقش آفرینی در این میدان را به تصویر کشیده است.

یقینا ادامه این درگیری ها نه تنها برای کنگو بلکه برای همسایگان آن نیز تبعات منفی بسیاری را به همراه خواهد شد که دامنه آن قابلیت تسری به بازارهای جهانی را دارد. در صورتی که آتش جنگ در کنگو کنترل نشود می بایست چشم انتظار شوک جدید اقتصادی در جهان بود، شوکی که به مانند جنگ اوکراین بر جهان تحمیل شد و بازار گندم این کشور از دسترس جهانی تا حد قابل خارج شود.