داد؛ فیلمی شریف اما ضعیف در انتقال محتوا به مخاطب

گروه هنر ایران آنلاین: "داد" جدیدترین ساخته ابوالفضل جلیلی، کارگردان نام‌آشنای سینمای کشورمان است که پس از سال‌ها دوری از سینما در چهل و سومین جشنواره فیلم فجر حاضر شده است.

جلیلی این بار نیز همچون دیگر آثارش جلیلی دغدغه‌های اجتماعی و انسانی را درون‌مایه اصلی فیلمش قرار داده و روایتگر نوجوانانی است که در کانون اصلاح و تربیت نگهداری می‌شوند. این بچه‌ها، که یا خانواده ندارند یا توان مالی کافی برای فراهم کردن وثیقه ندارند، برای مرخصی باید قسم یاد کنند که پس از پایان مرخصی به زندان باز خواهند گشت. در میان این نوجوانان، یکی از آن‌ها حاضر به قسم‌خوردن نمی‌شود و در ادامه، قاضی با مسئولیت خود به او مرخصی می‌دهد با این شرط که پس از پایان مرخصی، شرافتمندانه به زندان برگردد. این داستان، در کنار جزئیات دراماتیک خود، یک مفهوم اخلاقی مهم را به تصویر می‌کشد: وفای به عهد. به گفته جلیلی، فیلم به دنبال پرداختن به همین موضوع است و او از نتیجه کار خود راضی است.

داد فیلمی شریف و ساده اما عمیق است که قصد دارد مخاطب را با تمرکز بر مسائل اجتماعی و انسانی به چالش بکشد، اما ریتم ضعیف و خسته کننده آن موجب شده تا نتواند در این هدف خود موفق عمل کند.

این فیلم سرشار از نماد است اما نمادپردازی‌ها به قدری مبهم هستند که از جذابیت آن کاسته و در انتقال محتوا به مخاطب ضعیف عمل کرده‌اند.

تنها نقطه قوت فیلم داد را می‌توان به استفاده از نابازیگران نسبت داد چرا که منجر به باورپذیری بیشتر نقش‌ها توسط مخاطب می‌شود که یک انتخاب هوشمندانه توسط کارگردان بوده با این وجود، فیلمنامه این اثر کشش تبدیل شدن به یک اثر بلند سینمایی و میخکوب کردن مخاطب روی صندلی‌های سینما را نداشت.

در انتها باید عنوان کرد که ابوالفضل جلیلی جزو آن دسته از فیلمسازانی است که آثارش همواره در جشنواره های بین المللی مورد توجه قرار گرفته اند اما هیچ گاه آثار او در کشورمان مورد استقبال مخاطب واقع نشده‌، ممکن است جدیدترین ساخته او نیز هبچ گاه رنگ پرده نقره‌ای را به خود نبیند.

ابوالفضل جلیلی زاده ۱۳۳۶ در ساوه، کارگردان، فیلمنامه‌نویس و تدوین‌گر ایرانی است. اکثر فیلم‌های جلیلی در جشنواره‌های بین‌المللی تحسین شده‌‌اند و اغلب در ایران نمایش داده نشده‌‌اند. فیلم‌های او، غیرتجاری هستند و معمولاً به مسائل اجتماعی، به‌ویژه مسائل مربوط به نوجوانان می‌پردازند.ابوالفضل جلیلی اولین فیلم آماتوری خود را در سن ۱۶ سالگی ساخت. 

او در میانه دهه پنجاه، تحصیلات خود در رشته کارگردانی و بازیگری در دانشکده هنرهای دراماتیک را ناتمام گذاشت و از سال ۱۳۵۲ فعالیت در سینمای آزاد را آغاز کرد. جلیلی از سال ۱۳۵۹ با ساختنِ فیلم مستند کارش را در تلویزیون آغاز کرد و نخستین فیلم سینمایی خود را با نام میلاد، در سال ۱۳۶۲ نویسندگی و کارگردانی کرد.