اهداف چندبعدی اجلاس اقتصادی دریای خزر
علیرضا خامسیان در یادداشتی نوشت: دریای خزر به‌عنوان بزرگ‌ترین دریاچه بسته جهان، نقش حیاتی در تعاملات اقتصادی، ژئوپلیتیکی و زیست‌محیطی منطقه ایفا می‌کند. این پهنه آبی که میان پنج کشور ایران، روسیه، ترکمنستان، قزاقستان و آذربایجان مشترک است، از منابع غنی انرژی، ذخایر شیلاتی و موقعیت ژئواستراتژیک برای ترانزیت و تجارت بین‌المللی برخوردار است. با این حال مسائل مرتبط با رژیم حقوقی خزر، نحوه بهره‌برداری از منابع آن، چالش‌های محیط‌زیستی و رقابت‌های ژئوپلیتیکی باعث شده است همکاری‌های منطقه‌ای در این حوزه همواره با پیچیدگی‌هایی همراه باشد.
به گزارش گروه سیاسی ایران آنلاین، علیرضا خامسیان در یادداشتی نوشت: دریای خزر به‌عنوان بزرگ‌ترین دریاچه بسته جهان، نقش حیاتی در تعاملات اقتصادی، ژئوپلیتیکی و زیست‌محیطی منطقه ایفا می‌کند. این پهنه آبی که میان پنج کشور ایران، روسیه، ترکمنستان، قزاقستان و آذربایجان مشترک است، از منابع غنی انرژی، ذخایر شیلاتی و موقعیت ژئواستراتژیک برای ترانزیت و تجارت بین‌المللی برخوردار است. با این حال مسائل مرتبط با رژیم حقوقی خزر، نحوه بهره‌برداری از منابع آن، چالش‌های محیط‌زیستی و رقابت‌های ژئوپلیتیکی باعث شده است همکاری‌های منطقه‌ای در این حوزه همواره با پیچیدگی‌هایی همراه باشد.
سومین اجلاس اقتصادی دریای خزر که ۲۹ و ۳۰ بهمن در تهران برگزار می‌شود، فرصتی مهم برای گسترش همکاری‌های اقتصادی، محیط‌زیستی و حمل‌ونقل میان کشورهای ساحلی فراهم می‌کند. این اجلاس در شرایطی برگزار می‌شود که تحولات بین‌المللی همچون تحریم‌های غرب علیه جمهوری اسلامی ایران و روسیه، تغییر مسیرهای تجاری جهانی، رقابت‌های انرژی و بحران‌های محیط‌زیستی بر اهمیت همگرایی منطقه‌ای افزوده است.
جمهوری اسلامی ایران به‌عنوان کشوری با طولانی‌ترین خط ساحلی در خزر، نقش مهمی در تعیین آینده همکاری‌های این حوزه دارد. سیاست همکاری با همسایگان که در سال‌های اخیر در دستورکار دیپلماسی اقتصادی و سیاسی جمهوری اسلامی ایران قرار گرفته است، می‌تواند از طریق این اجلاس تقویت شود. توسعه تجارت، سرمایه‌گذاری مشترک در انرژی، بهره‌برداری پایدار از منابع طبیعی، مقابله با چالش‌های محیط‌زیستی و مدیریت بحران کاهش سطح آب خزر، محورهایی است که جمهوری اسلامی ایران می‌تواند در این اجلاس به آنها بپردازد.
محمدرضا عارف، معاون اول رئیس‌جمهور که نمایندگی جمهوری اسلامی ایران را در این اجلاس برعهده دارد، قطعاً در سخنرانی خود در راستای حل مشکلات منطقه‌ای و داخلی، بر چند محور کلیدی تأکید خواهد کرد:
ـ ضرورت گسترش همکاری‌های اقتصادی برای کاهش اثرات تحریم‌ها و افزایش تبادلات منطقه‌ای
ـ اهمیت مدیریت پایدار منابع خزر و مقابله با کاهش سطح آب و تهدیدات محیط‌زیستی
ـ توسعه ظرفیت‌های ترانزیتی ایران و نقش آن در اتصال کشورهای منطقه به بازارهای بین‌المللی
ـ تقویت همگرایی سیاسی و اقتصادی میان کشورهای ساحلی، با هدف کاهش تنش‌ها و جلوگیری از مداخله خارجی
ـ و در نهایت تمرکز بر مشکلات محیط‌زیستی داخلی ایران همچون مسأله تالاب انزلی و سایر اکوسیستم‌های شمال کشور.
اجلاس اقتصادی دریای خزر فرصتی بی‌نظیر برای کشورهای حاشیه این دریاست تا با تمرکز بر چالش‌های مشترک و اهداف همکاری، مسیرهای جدیدی برای توسعه همکاری‌های اقتصادی، محیط‌زیستی و امنیتی فراهم کنند. این اجلاس نه‌تنها به عنوان یک رویداد اقتصادی، بلکه به عنوان یک رویکرد راهبردی در جهت تقویت همگرایی‌های منطقه‌ای و مقابله با چالش‌های فرامنطقه‌ای می‌تواند نقش برجسته‌ای ایفا کند.
از آنجا که دولت آقای پزشکیان همواره بر سیاست همگرایی با همسایگان تأکید زیادی دارد، این اجلاس فرصت خوبی برای پی‌ریزی همکاری‌های مستحکم‌تر در عرصه‌های اقتصادی و محیط‌زیستی است. جمهوری اسلامی ایران می‌تواند از ظرفیت‌های موجود در خزر برای ارتقای مبادلات تجاری، تقویت بنادر شمالی، توسعه حمل‌ونقل ترانزیتی و استفاده مشترک از منابع انرژی بهره‌برداری کند.
نتایج این اجلاس به میزان همکاری‌های عملی کشورهای منطقه بستگی دارد. سخنان معاون اول رئیس‌جمهور در این اجلاس می‌تواند به‌عنوان اولین گام در توسعه روندهای همگرایی منطقه‌ای، رفع موانع تجاری و اقتصادی و حفظ منافع مشترک در دریای خزر باشد. توافقاتی که در این اجلاس حاصل خواهد شد، نه‌تنها در سطح بیانیه‌ها، بلکه باید عملی و اجرایی شوند. در صورتی که کشورهای منطقه بتوانند توافقات میان خود را به‌طور مؤثر پیگیری کنند، می‌توان آینده‌ای روشن برای همکاری‌های اقتصادی و محیط‌زیستی در این منطقه متصور بود.
گسترش همکاری‌های بین‌المللی در دریای خزر نه‌تنها بر کیفیت زندگی مردم کشورهای این منطقه تأثیرگذار خواهد بود، بلکه می‌تواند دریچه‌ای جدید برای جمهوری اسلامی ایران در مسیر بهبود روابط اقتصادی و امنیتی با همسایگان و جهان بگشاید. این همکاری‌ها همچنین می‌تواند در شرایط کنونی به تثبیت جایگاه ایران در معادلات ژئوپلیتیکی منطقه و جهان کمک کند. بنابراین موفقیت این اجلاس به همگرایی واقعی کشورهای ساحلی، تعهد به توافقات و اجرای آنها وابسته است که در نهایت می‌تواند به توسعه پایدار و همزیستی مسالمت‌آمیز در دریای خزر منجر شود.
انتهای پیام/