چه شد که فیلم کیانوش عیاری سر از بازار قاچاق درآورد؟
جای کاناپه پشت پرده نبود
ش سال پس از توقیف فیلم اش، کیانوش عیاری خودش را راضی کرده تا «کاناپه» را بسازد؛ فیلمی که از امیدهای سی‌وپنجمین جشنواره فیلم فجر محسوب می‌شد اما با تصمیم دبیر جشنواره وقت، هیأت انتخاب این فیلم را با وجود شایستگی‌ها کنار گذاشت و اجازه رأی‌گیری درباره این فیلم صادر نشد. دلیل توقیف بعد از گذشت حدود ۸ سال حالا بر همگان مشخص و همچنان غیرقابل قبول است.
به گزارش گروه هنر ایران آنلاین، شش سال پس از توقیف فیلم اش، کیانوش عیاری خودش را راضی کرده تا «کاناپه» را بسازد؛ فیلمی که از امیدهای سی‌وپنجمین جشنواره فیلم فجر محسوب می‌شد اما با تصمیم دبیر جشنواره وقت، هیأت انتخاب این فیلم را با وجود شایستگی‌ها کنار گذاشت و اجازه رأی‌گیری درباره این فیلم صادر نشد. دلیل توقیف بعد از گذشت حدود ۸ سال حالا بر همگان مشخص و همچنان غیرقابل قبول است. کیانوش عیاری در ادامه رویکرد واقع‌گرایانه و شخصی‌اش در فیلمسازی تصمیم گرفته بود به جای اینکه زن را با روسری در خانه نشان دهد از کلاه گیس استفاده کند. او در میزگردی که در همان ایام توقیف کاناپه در ایران برگزار شد در این باره گفته بود: «همیشه خجالت می‌کشیدم که در فیلم‌هایم زن باید با روسری در کنار محارمش ظاهر شود.»
به گفته عیاری هر ۶ بازیگر فیلم برای واقع‌نمایی موهای سر خود را توسط گریمور زن با نمره ۴ تراشیده بودند و حتی برای رفع هرگونه حاشیه و شبهه از صحنه تراشیدن موی بازیگران توسط یک فیلمبردار زن تصویربرداری شده بود. او معتقد بود که در «کاناپه» نه کوچک‌ترین عمل غیرشرعی صورت گرفته و نه شق‌القمری رخ داده است، صرفاً یک راهکاری برای امری پیشنهاد شده است.
فیلمی که مخاطب را درگیر می کند
«سکانس اول «کاناپه» را که با کلاه گیس خانم‌ها دیدم شبیه دراکولایی بودم که نور می‌بیند اما این حس فقط در یک سکانس بود. بعد از آن فراموش کردم که زنان فیلم کلاه‌گیس به سر دارند.» این عبارات بخشی از صحبت‌های محسن امیریوسفی در گفت‌وگو با «ایران» پس از تماشای این فیلم بود. تمام آنهایی که این فیلم را دیده بودند واکنشی مشابه داشتند همچون محمدعلی حسین‌نژاد، عضو هیأت انتخاب سی‌وپنجمین دوره جشنواره فیلم فجر که به «ایران» گفته بود: «با دیدن فیلم عیاری به تنها چیزی که نمی‌اندیشید قیافه و مو و زیبایی چهره است. این فیلم به قدری هنرمندانه و به شکل کاملاً سینمایی شما را درگیر موضوع می‌کند که مخاطب یادش می‌رود شخصیت‌های فیلم در خانه کلاه گیس دارند. با اینکه شخصیت‌های فیلم فقط در کنار محارم بدون حجاب هستند و زمانی که به‌عنوان مثال همسایه‌ای درِ خانه را می‌زند همه آنها روسری به سر می‌کنند.»
امید به گشایش
کیانوش عیاری سال‌های توقیف «کاناپه» را به خواب زمستانی تعبیر کرده بود و با اینکه فیلم‌های دیگر او نیز همچون «آبادانی‌ها»، «سفره ایرانی»، «بیدارشو آرزو» و... رنگ پرده را به خود ندیدند، از انتظار و امید برای دیده شدن فیلم گفته بود. او پس از شکسته شدن قفل یک دهه توقیف «خانه پدری» در دولت یازدهم، توقیف فیلم را حاصل سوءتفاهم ۱۰ساله عنوان کرد و از امیـــــــد گشایش برای «کاناپه» گفت: «تغییر وضعیت تمام فیلم‌های توقیف‌شده، حتی برای آنهایی که با تنگ‌نظری‌شان باعث توقیف شده‌اند هم بی‌تأثیر نیست. همیشه برایشان حیرت‌انگیز است که پس چرا پیش‌بینی‌هایی که می‌کردیم اتفاق نیفتاد؟ چرا ویرانی به بار نیاورد و برعکس رضایتی هرچند اندک در جامعه ایجاد کرد؟ برای ایجاد این رضایت هر چند اندک باید هزینه‌هایی بیش از این بپردازیم.»
پایان خواب زمستانی و هوشیاری مدیران سینمایی
خواب زمستانی یا برزخ «کاناپه» به پایان رسیده است. این بار پیش از تدبیر مدیران سینمایی با انتشار نسخه قاچاق، این فیلم راه خود را به سوی مخاطب باز کرده است، اگرچه این اتفاق با تضییع حقوق مادی و معنوی عوامل همراه است اما تجربه دیگری است برای تثبیت این واقعیت که نمایش فیلم نه ایجاد دلواپسی می‌کند و نه این توان و قدرت را دارد که علیه کشور عمل کند.
واکنش کیانوش عیاری به قاچاق «کاناپه»
کیانوش عیاری نویسنده، کارگردان و تهیه کننده برجسته ایران در طی نامه‌ای نسبت به این اقدام غیرقانونی واکنش نشان داد و نوشت: «مردم شریف ایران، من، کیانوش عیاری، کارگردان فیلم کاناپه، قاطعانه اعلام می‌کنم که از نمایش غیرقانونی و قاچاق این اثر در پلتفرم‌های غیرمجاز ناراضی هستم.
توقیف این فیلم هدیه‌ای از سوی مسئولان وقت سینما بود و اکنون، انتشار غیرقانونی آن ضربه‌ای مضاعف به حقوق مادی و معنوی من وارد خواهد کرد.
فیلم کاناپه در سال ۱۳۹۵ با هزینه زیادی ساخته شد و با توجه به نرخ تورم و شرایط اقتصادی کنونی، هرگونه نمایش غیرقانونی آن زیان جبران‌ناپذیری برای من به همراه دارد.
این فیلم نیز همچون دیگر آثارم از آبادانی‌ها و شبح کژدم گرفته تا دو نیمه سیب، سفره ایرانی، بیدار شو آرزو، بودن یا نبودن و خانه پدری، هرگز فرصت نمایش عادی در سینما را نیافت و در مسیر اکران با موانع بی‌شمار مواجه شد. از تمامی دوستداران سینما و مخاطبان آثارم تقاضا دارم که از تماشای نسخه‌های قاچاق کاناپه خودداری کنند.
اگر در فضای مجازی به این فیلم برخورد کردید، با وجدانی آسوده از انتشار و تماشای آن بپرهیزید و نسخه‌های موجود را پاک کنید. این تنها راهی است که می‌توانم در آینده، در شرایطی عادلانه و در فضایی مناسب، این فیلم را به‌طور رسمی و شایسته به نمایش بگذارم.»
نرگس عاشوری- روزنامه‌‌نگار
انتهای پیام/