آیین بزرگداشت فردوسی در آرامگاه او و با پیام رئیس جمهوری برگزار شد
پزشکیان: امروز ما نیازمند بازخوانی این روح حماسی هستیم
روایت خبرنگار ایران از بزرگداشت روز فردوسی در آرامگاه او در توس را بخوانید.
زهرا کشوری؛ دبیر زیست‌بوم روزنامه ایران: رئیس جمهوری در پیام خود به آیین بزرگداشت ابوالقاسم فردوسی نوشت: «شاهنامه قصه‌ای کهن نیست، بلکه زنده‌ترین کتاب امروز ماست.» این پیام در محوطه آرامگاه فردوسی در توس قرائت شد، جایی که پر از ایرانیانی بود که آمده بودند تا یاد و نام دهقان‌زاده‌ای را پاس بدارند که از زبان و خرد فارسی، کاخی بلند ساخت. پیام رئیس‌جمهوری را «محمود شالویی» رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی خواند.
از گوشه و کنار شنیده می‌شود که شایل نسل جوان و متولدان دهه ۸۰ و ۹۰ با فردوسی آشنا نباشند. اما در محوطه آرامگاه حکیم توس، جمعیت پر از نوجوانان مشتاقی بود که به تماشای مرشد خوانی و ورزش‌های زورخانه‌ای و باستانی ایران نشسته بودند. در فصلی که به گفته استاندار خراسان‌رضوی مهم ترین فصل فرهنگی مشهد است؛ چرا که ۲۵ فروردین روز بزرگداشت عطار، ۲۵ اردیبهشت روز بزرگداشت فردوسی و ۲۸ اردیبهشت روز بزرگداشت خیام است. در جایی از همین محوطه، محمدرضا شجریان که خود را «خاک پای مردم ایران» می‌دانست، و نیز «مهدی اخوان ثالث» آرمیده‌اند.
ایران را از دل فراموشی نجات داد
رئیس جمهوری در پیام خود به مراسم بزرگداشت فردوسی بزرگ نوشت: «فردوسی بزرگ با شاهنامه سترگ خویش، نه تنها تاریخ ایران را از دل فراموشی نجات داد، بلکه الگویی جاودانه برای حیات فرهنگی ما برجای گذاشت.» مسعود پزشکیان با یادآوری این بیت از فردوسی بزرگ که «به نام خداوند جان و خرد کزین/ برتر اندیشه بر نگذرد»؛ جوانان بلند آوازه، میهمانان داخلی و خارجی المللی و «همه دل سپردگان فرهنگ، ادب و هویت ایران اسلامی» را مخاطب قرار داد و افزود: «روزبزرگداشت حکیم ابوالقاسم فردوسی، روز پاسداشت زبان گران‌سنگ فارسی، هویت تمدنی و روز گرامیداشت شکوه فرهنگ ایران زمین است. روزی که در آن جا هر ایرانی در آینه سخن بزرگ مردی تجلیمی یابد که با صلابت قلم خود، هویت ملی را بر ستون های خرد، دین و اخلاق با زبان حماسه بنیان نهاد.»
او اضافه داد: «فردوسی بزرگ با شاهنامه سترگ خویش نه تنها تاریخ ایران را از دل فراموشی نجات داد، بلکه الگویی جاودانه برای حیات فرهنگی ما برجای گذاشت، الگویی که بر پایه اندیشه آزادی، عدالت وعزت نفس استوار است.»
پزشکیان با تاکید بر اینکه «امروز ما نیازمند بازخوانی این روح حماسی هستیم» ادامه داد: «روحیه‌ای که این شاعر پرآوازه در ظاهر و باطن آن از رهایی کرامت انسانی، غیرت ملی و امید به پیروزی در برابر ظلم و تباهی سخن رانده است. زبان فارسی زبان این همدلی دیرینه است، زبانی که نه تنها هویت تاریخی ایرانیان، بلکه آیینه فرهنگ مشترک اقوام این سرزمین پهناور است، زبانی که قرن ها در دل خود معارف اسلامی، حکمت ایرانی و اخلاق انسانی را پرورانده است.»
رئیس جمهوری تاکید کرد: «امروز بیش از هر زمان نیازمند آنیم که این زبان فاخر را نه فقط در سخن که در عمل، در نظام آموزش، در رسانه ها، در سبک زندگی و در سیاست‌گذاری‌های فرهنگی به منصه ظهور برسانیم.»
پزشکیان، ملت بزرگ ایران را با همه گوناگونی فرهنگی و زبانی اش، یک خانواده دانست و گفت: «آنچه این وحدت و وفاق را ممکن ساخته، ایمان به خدا، عشق به میهن و اتکا به فرهنگ مشترکی است که شاهنامه فردوسی یکی از باشکوه ترین ستون های آن به شمار می‌رود.»
وی یادآوری کرد: «در دنیایی که موج‌های رسانه‌ای هویت نسل‌ها را درهم می‌شکند، شاهنامه می‌تواند سرگرمی فرهنگی جوانان این مرز و بوم باشد، راهنمایی برای یافتن خویش، الگوی سربلندی و دریچه‌ای به سوی امید و افتخار زنان و مردان ایران‌زمین بویژه نسل جوان، بیش از هر زمان دیگری به ریشه‌های عزت و عظمت فرهنگی خویش می‌بالند و به گذشته خویش افتخار می‌کنند.»
رئیس جمهوری با بیان اینکه «شاهنامه قصه‌ای کهن نیست» اظهارکرد: «زنده ترین کتاب امروز ماست، کتابی برای انگیزش بیداری، شجاعت و همت در ساختن ایرانی نو و سربلند.»
وی به جایگاه زنان در شاهنامه پرداخت و افزود: «زنان ما که در جای جای شاهنامه در قامت همسر، مادر، فرمانروا و قهرمان نقشی پررنگ و کارا دارند امروز نیز همچنان حاضران استواری فرهنگ و آگاهی‌اند. تردیدی نیست جوانان ما با تکیه بر الگوهای حماسی و اخلاقی شاهنامه می‌توانند حاملان تمدن ایران باشند، تمدنی که بر پایه علم، عدالت، اخلاق و استدلال استوار است.»
رئیس جمهوری گفت: «همان گونه که حکیم سخن فردوسی در روزگاری دشوار پرچم زبان و فرهنگ ایران را برافراشت، امروز نیز هر ایرانی باید پاسدار این پرچم پایدار باشد. بر دولت و ملت وظیفه است که این سرمایه سترگ را نه تنها در بزرگداشت‌ها بلکه با انجام کارهای ماندگار فرهنگی، اعمال سیاست گذاری‌های هوشمندانه و آموزش و ترویج اندیشه‌هایش بالاخص در نظام تعلیم و تربیت پاس بداریم.»
وی در ادامه این پیام افزود:
«اینجانب با باور راسخ به ضرورت تقویت پایه‌های فرهنگی کشور از همه نهادهای علمی، فرهنگی، آموزشی و رسانه‌ای خواستارم که پاسداری از زبان فارسی و بزرگداشت حکمت و فرهنگ این سرزمین را به وظیفه‌ای فرهنگی، تاریخی و تمدنی در دستور کار قرار داده و برای سربلندی ایران عزیز اسلامی از هیچ کوششی دریغ نورزند.»
پیام پزشکیان به آیین گیدامیداشت حکیم سخن دان و سخن آموز، این طور به پایان رسید: «به یقین امروز صدای فردوسی از دل قرون، بار دیگر ما را به همدلی، به خرد، به مقاومت و به شکوفائی فرا می‌خواند.»
شاهنامه باید کتاب بالینی ما باشد
معاون راهبردی و امور مجلس رئیس جمهوری یک سخنران این آیین بود. محسن اسماعیلی گفت: «اگر تاریخ چند صد ساله اخیر را ملاحظه کنیم، بدخواهان هر ملت از کهن‌ترین ملت‌ها، بی‌ریشه‌ترین مردم را تولید کردند و توانستند هویت آنان را آنگونه که خودشان می‌خواهند، تغییر بدهند.»
او به افلاطون استناد کرد و گفت: «افلاطون دو هزار و سیصد سال قبل از این در کتاب «جمهور» می‌گوید برای حفظ یک ملت ابزاری موثرتر از شعر نمی شناسم. به نظر می رسد مقصود افلاطون ناشی از لطافتی باشد که در آن هست، به دلیل تاثیری که در آن وجود دارد. به همین دلیل بود که پیامبر(ص) عزیز ما گاهی سراغ شعرایی مثل «حسان بن ثابت» می فرستاد و از آنان می‌خواست که رهنمودهای او را به شعر دربیاورند.»
اسماعیلی بر شاهنامه‌خوانی برای کودکان تاکید کرد و گفت: «شاهنامه باید کتاب بالینی ما باشد کما اینکه در گذشته این طور بود.»
معاون راهبردی رئیس جمهوری، شاهنامه خوانی بزرگ‌ترها برای کودکان در شب نشینی خانواده‌های ایرانی را در چند دهه گذشته مثال زد و گفت: «شاهنامه فقط شعر نیست، شاهنامه خداینامه است، شاهنامه ادب نامه است. شاهنامه سراسر پند و اندرز است. با خواندن شاهنامه خود به خود همه ارزش‌های مورد علاقه ما به نسل‌های بعدی منتقل می‌شود.»
دعوت به میهن‌دوستی
معاون امور مجلس رئیس‌جمهوری افزود: «وطن دوستی، فداکاری، ازخودگذشتگی و نوع‌دوستی در شاهنامه موج میزند.
او شاهنامه را پندنامه خواند و گفت: «عالی‌ترین آموزش‌های اخلاقی با زیباترین واژه‌ها و در کوتاه‌ترین مدتاز طریق شاهنامه قابل انتقال است.»
اسماعیلی به نقل از «حکیم غزالی» افزود: «غزالی می‌گوید آنچه در چهل سال تلاش کردم تا در سخنرانی و نویسندگی از اخلاق و ادب به مخاطب خودم منتقل کنم، فردوسی فقط با یک بیت منتقل کرد. از او پرسیدند منظور تو کدام بیت است؟ گفت این بیت فردوسی که گفت: «گرش بار خاراست خود کشته‌ای، وگر پرنیان است خود رشته‌ای.»
معاون امور مجلس و امور راهبردی رئیس جمهوری به «اسفار اربعه» «صدرالمتألهین شیرازی» (ملاصدرا) نیز اشاره و اظهارکرد: «ملاصدرا در مهم‌ترین کتابش فردوسی را «قدوسی» می‌نامد. صدرالمتألهین در کتاب دیگر خود به نام «مبدأ و معاد» نقل می‌کند که وقتی فردوسی از دنیا رفت، در همین توس، شیخ و فقیهی بود که اتفاقا نام او هم ابوالقاسم بود، اما حاضر نشد بر پیکر فردوسی نماز بخواند و مانع دفن او در اینجا می‌شد. زیرا می‌گفت او در شاهنامه از شاهانی تمجید کرده است که مجوس بوده‌اند و به همین دلیل نباید بر پیکر او مانند پیکر یک مسلمان نماز خواند. اما این شیخ شب در عالم رویا فردوسی را در خواب دید، در حالی که با چهره‌ای زیبا و صورتی نورانی درباغ‌های بهشت قدم می‌زد، و بر سر تاجی داشت و بر تن حریر پوشیده بود. با تعجب از او پرسید چگونه به این مقام رسیدی؟ فردوسی به او جواب داد: خداوند برای یک بیت از شاهنامه این مقام را به من داد و آن بیت این بود: جهان را بلندی و پستی تویی، ندانم چه ای؟ هر چه هستی توئی.»
اسماعیلی با بیان اینکه «فردوسی چنین کسی است» اضافه کرد: «اگر اعتقاد می خواهیم، اگر اخلاق می خواهیم، اگر فرهنگ و ادب می‌خواهیم، باید به فردوسی و شاهنامه‌ی او بازگردیم، باید به به حماسه سرایی بازگردیم.»
شاهنامه، متنی برای شهروندان جهان
استاندار خراسان رضوی نیز شاهنامه را متنی برای یکایک شهروندان جهان دانست و گفت: «روزهای ملی، حلقه‌هایی برای یادآوری رویدادهایی به شمار می‌روند که زمینه همگرایی و پایداری ایران و ایرانیان را فراهم می‌آورند.»
غلامحسین مظفری، افزود: «فروردین و اردیبهشت را باید برجسته‌ترین ماه‌های فرهنگی خراسان بشمار آورد، یاد روزهای عطار، خیام و فردوسی دراین دو ماه واقع شده است.»
وی با طرح این سوال که «کارویژه های این روزهای ملی چیست؟ افزود: «چنانچه رویدادهای مربوط به این روزها صرفا به انجام مناسکی اداری محدود شود که برای ساعاتی محدود شهروندان معدود را به خویش مشغول دارد، نمی‌توان مدعی شد که به هدف تاسیس این روزها دست یافته‌ایم. این در حالی است که روزهای ملی همچون بهانه‌ای هستند که به یاد ما می‌آورند که در کدام نقطه از فرهنگ بوده‌ایم، به کجا رسیده‌ایم و رهسپار چه مقصدی هستیم.»
استاندار خراسان رضوی گفت: «در این بازبینی‌ها است که مجال توسعه نیز فراهم می‌گردد، زیرا راه توسعه نیز از واکاوی منتقدانه خویش می‌گذرد و چنین مجال‌هایی را باید غنیمت دانست.»
او یاد آوری کرد که سال حاضر سال سرمایه گذاری برای تولید نامگذاری شده است و گفت: «خطاست اگر مفهوم فربه سرمایه گذاری و تولید را صرفا به امور صنعتی فرو بکاهیم. باید با ارائه تفسیری جامع و روشن‌بینانه، حق علوم انسانی‌ای و فرهنگ و هنر را نیز در این مقوله به جای آوریم.»
مظفری با طرح این سوال که «یک کشور چقدر باید هزینه کند تا بتواند نمادهایی همسنگ فردوسی و خیام خلق کند و از آن رهگذر امکان بهره برداری را بیابد؟» اظهارکرد: «ما باید قدر این اندوخته‌های تاریخی را بدانیم و به واسطه آنان چراغ فرهنگ را شعله‌ورتر سازیم. حکیم توس به ما یاد داد که می‌توان میان دین و دانشپیوندی خجسته ایجاد کرد. او به ما آموزاند که شیر خدا و رستم دستان دو نشانه امکان همنشینی دو کلان فرهنگ ایرانی و اسلامی است.»
استاندار خراسان رضوی یادآوری کرد: «از دیگر آموزه‌های مهم و بنیادین فردوسی آن است که گفت: «به نیکی گرای و میازار کس، که نشان می‌دهد فردوسی نیکی و نیازردن دیگران را راه رستگاری می‌داند. بنگرید در جهان پرآشوب امروز، این آموزه تا چه اندازه می‌تواند راهگشا و الهام بخش باشد؟»
مظهری در مقام نتیجه گیری گفت: «امروز شاهنامه نه متنی برای شهروندان پارسی زبان، بلکه متنی برای یکایک شهروندان جهان است که از وجدانی بیدار وجهانی آگاه بهره مند هستند. این روز بر همگان مبارک باد.»
ایران آنلاینانتهای پیام/