قدوس، هدف پرس حریفان

آرمن ساروخانیان: یکی از تغییرات مهمی که در بازی‌های اخیر تیم ملی بوجود آمده، حضور سامان قدوس به عنوان یکی از دو هافبک میانی است. بازیکن برنتفورد که در دوره کی‌روش بیشتر به عنوان یکی از گوش‌ها بازی می‌کرد، با تصمیم قلعه‌نویی به عنوان زوج عزت‌اللهی در سیستم 1-1-4-4 تیم ملی انتخاب شد. این انتخاب با توجه به اصرار کادر فنی در بازیسازی از عقب زمین منطقی به نظر می‌رسید و قدوس ماموریت پیدا کرد که توپ‌های اول را از دفاع میانی بگیرد و مهره اصلی فرآیند بازیسازی باشد.

مهارت تکنیکی و قابلیت بازی قدوس در فضاهای کوچک در مقایسه با عزت‌اللهی او را به گزینه مناسبی برای انتقال سالم‌تر توپ‌ها تبدیل کرده است. وقتی خط دفاعی صاحب توپ می‌شود، قدوس کاملا عقب می‌نشیند تا گیرنده اولین توپ از یکی از مدافعان میانی باشد. عزت‌اللهی در این شرایط تقریبا از جریان بازی خارج است و در فضایی جلوتر از قدوس جایگیری می‌کند. این ابتکار کادر فنی در برابر حریفانی که ضعیف‌تر هستند و ترجیح می‌دهند بلوک دفاعی‌شان در زمین خودی باشد، کاملا موثر است. قدوس در این شرایط می‌تواند با کمترین فشار توپ بگیرد و بازیسازی روال عادی‌اش را طی می‌کند. مشکل زمانی است که حریف بخواهد از میانه زمین پرس کند و هافبک تیم ملی را تحت فشار قرار دهد. آنها قطعا با آنالیز بازی‌های تیم ملی متوجه می‌شوند که انتقال توپ به خط حمله از مسیر قدوس می‌گذرد و تمرکزشان را بیشتر روی او می‌گذارند.

هشدار بورکینافاسو

این اتفاقی است که در بازی دوستانه با بورکینافاسو هم دیده شد. هرچند تیم آفریقایی بدون بازیکنان اصلی‌اش به جزیره کیش سفر کرده بود، ولی هوبر ولود، سرمربی فرانسوی این تیم همچنان روی بازی با شدت بالا اصرار داشت. از لحظه شروع بازی دو هافبک بورکینافاسو نزدیک به قدوس بازی می‌کردند تا به محض دریافت توپ او را تحت فشار بگذارند. مدافعان میانی تیم ملی در این حالت چند بار از دادن پاس به قدوس امتناع ‌کردند، ولی سرانجام پاس کنعانی‌زادگان به بازیساز تیم ملی با پرس شدید حریف به قیمت از دست رفتن توپ و باز شدن دروازه بیرانوند تمام شد. پرس شدید روی قدوس بعد از گل بورکینافاسو کمتر شد، چرا که حریف ترجیح داد فشرده‌تر بازی کند و بازیکنان تهاجمی تیم بخصوص طارمی عقب‌تر می‌آمدند تا مدافعان میانی گزینه‌های پاس بیشتری داشته باشند.

منتظر راه حل جدید

سعید الهویی در مصاحبه بعد از بازی گفت: «روی گل بورکینافاسو چند اشتباه فردی داشتیم که این اشکالات را در پروسه تمرینی و جلسات آنالیز برطرف خواهیم کرد.» بررسی این صحنه به تیم ملی کمک می‌کند که چنین اشتباهاتی در جام ملت‌ها تکرار نشود. اگر قدوس تنها گزینه پاس برای مدافعان تیم ملی باشد، پرس او برای حریفان ساده‌تر خواهد شد و سامان تحت فشار دو هافبک ممکن است دوباره مرتکب اشتباه شود.

مشارکت بیشتر عزت‌اللهی در فرآیند بازیسازی می‌تواند توجه به قدوس را کمتر کند. همچنین مدافعان میانی باید هوشیار باشند که قدوس را تحت فشار صاحب توپ نکنند. یکی دیگر از راه‌حل‌ها می‌تواند اضافه شدن بازیکنی از سایر مناطق زمین به مرکز برای توپ‌گیری از خط دفاع باشد. گواردیولا اولین بار ایده حضور مدافعان کناری در کانال میانی را به کار گرفت و در بایرن مونیخ از فیلیپ لام می‌خواست که هنگام مالکیت توپ نقش هافبک دفاعی را به عهده بگیرد. او در منچسترسیتی هم این الگو را با جان استونز تکرار کرد. آرتتا در دو فصل گذشته چنین مسئولیتی را به زینچنکو، مدافع چپش سپرده و به تازگی لیورپول با آلکساندر آرنولد و منچستریونایتد با دیه‌گو دالو از این فرمول بهره می‌برند.

جا انداختن چنین مدلی در تیم ملی با توجه به زمان کوتاه تا شروع جام ملت‌ها غیرممکن به نظر می‌رسد، ولی می‌توان از طارمی و هافبک‌های کناری مثل جهانبخش یا محبی خواست که با عقب‌نشینی به خروج قدوس از زیر فشار کمک کنند.

فلسطین، اولین حریف تیم ملی هرچند مدعی نیست، ولی اصرار به پرس دارد و کادر فنی تیم ملی باید در یک هفته باقی‌مانده آلترناتیوهای دیگری برای بازیسازی را تست کند. ماموریت سخت‌تر برای تیم ملی در مراحل بالاتر و در برابر حریفانی مثل کره جنوبی است که پرس سنگینی را اجرا می‌کنند و هر اشتباهی در فرآیند بازیسازی می‌تواند جبران‌نشدنی باشد.