وضعیت بارش‌ها در استان‌های پربارش رضایتبخش نیست
10 استان کشور در شرایط ترسالی قرار گرفتند
سازمان هواشناسی از ورود سامانه جدید بارشی به کشور و ریزش برف سنگین در برخی استان ها خبر داد
ایران زمین - اگر بارش‌های آخرین هفته دی‌ماه نبود، میزان ریزش‌های آسمانی تا اول بهمن‌ماه امسال نسبت به میانگین بلندمدت، 24 درصد کاهش داشت که این به معنای تشدید خشکسالی ممتد 15 ساله در سال آبی جاری و چالش جدی در تأمین آب کشاورزی و شرب بسیاری از استان‌ها بود. بارش‌های آخرین هفته دی‌ماه این میانگین را 15 درصد بهبود داد. به‌طوری که تا اول بهمن‌ماه میزان بارش‌ها در سال آبی جاری نسبت به میانگین 54 سال، فقط 9 درصد کاهش یافته است. در حال حاضر هرچند بسیاری از استان‌ها بر لبه خشکسالی قرار دارند، اما تعداد استان‌هایی که در شرایط ترسالی هستند به عدد 10 رسیده است و در حال حاضر استان‌های بوشهر، یزد، کهکیلویه و بویر احمد ، فارس، کرمان، هرمزگان، اصفهان، خوزستان، چهارمحال و بختیاری و ایلام در شرایط ترسالی قرار دارند البته باید در نظر داشت استان‌های قم، سمنان، قزوین، آذربایجان شرقی، البرز و تهران همچنان در بدترین شرایط خود به نسبت میانگین 54 ساله قرار دارند.
براساس آمار بارش‌ها در کشور تا اول بهمن ۱۴۰۱، در حالی که قم با کاهش ۶۵ درصدی نسبت به میانگین درازمدت، بدترین خشکسالی را بین ۳۱ استان تجربه می‌کند، بوشهر با ۶۱ درصد بارندگی بیشتر از میانگین ۵۴ساله، وضعیت مناسبی دارد.
با این حال بر خلاف انتظار عموم، سهم استان‌های پربارش کشور از بارندگی‌های امسال، چندان رضایتبخش نیست و مدیران هواشناسی در سه استان گلستان، مازندران و چهارمحال و بختیاری خبرهای خوبی از کیفیت بارش‌ها و خروج این استان‌ها از شرایط خشکسالی نمی‌دهند.
بحران خشکسالی در شرق گلستان
به گفته مدیرکل هواشناسی گلستان، از ابتدای سال زراعی تا اول دی‌ماه ۱۱۴.۳ میلیمتر، بارش داشته‌ایم که نسبت به دوره آماری بارش‌ها در گلستان ۳۰ درصد کاهش داشته و در مقایسه با سال گذشته شاهد کاهش 5 درصدی بارندگی هستیم.
امان‌محمد کمالی افزود: بارش‌ها در دی‌ماه هم نسبت به دوره آماری کاهش قابل ملاحظه‌ای داشته و خشکسالی بسیار شدید در استان رخ داده است.
کمالی ادامه داد: در دی‌ماه، میانگین بارش استان ۱۱.۳ میلیمتر بوده، این نشان می‌دهد ۷۱ درصد نسبت به متوسط این ماه کاهش داشته و بیشترین میزان بارش در ایستگاه‌های سینوپتیک استان در مینودشت با ۲۱ میلیمتر به ثبت رسیده و کمترین میزان بارش ۶.۱ میلیمتر در بندرترکمن اتفاق افتاده است.
وی گفت: در دی‌ماه ۱۴۰۱ میانگین دمای استان ۵.۸ درجه سانتیگراد بوده و این نشان می دهد که ۱.۵ درجه نسبت به متوسط دی‌ماه کاهش داشته است.
مدیرکل هواشناسی گلستان ادامه داد: حداکثر دمای ثبت شده در ایستگاه‌های سینوپتیک استان ۲۳.۳ درجه در کلاله و حداقل دمای ثبت شده ۸.۸ درجه زیر صفر در اینچه‌برون به ثبت رسیده است.
کمالی گفت: در ایستگاه هواشناسی فرودگاه گرگان ۱۶ روز دمای حداقل مطلق زیر صفر درجه بوده و میانگین تعداد روزهای یخبندان ایستگاه‌های سینوپتیک استان در این ماه ۹ روز بوده و ۸۰ درصد نسبت به نرمال افزایش داشته است.
کاهش 25 درصدی ذخایر آبخوان‌ها
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای گلستان هم در این خصوص گفت: از اول مهرماه تا ۳۰ دی‌ماه ۱۴۰۱ در گلستان بر مبنای ارقام اعلام شده از سوی ایستگاه‌های شرکت آب منطقه‌ای، مقدار بارندگی تجمعی متوسط در استان ۱۴۰ میلیمتر بوده که نسبت به آمار بلندمدت با ۳۲ میلیمتر افت، ۱۸ درصد کاهش را نشان می‌دهد.
سیدمحسن حسینی در خصوص مقدار افزایش و کاهش بارش در هر حوضه آبریز نسبت به بلندمدت، گفت: در گرگانرود ۱۸ درصد کاهش، در اترک سفلی ۳۲ درصد کاهش نسبت به بلندمدت، در قره سو 5 درصد افزایش، در نکارود علیا ۱۵ درصد کاهش و در خلیج گرگان ۳۲ درصد افزایش نسبت به بلندمدت اتفاق افتاده است.
وی بیان کرد: متوسط دمای اندازه‌گیری شده هم ۱۲.۴ درجه سانتیگراد بوده که نسبت به آمار بلندمدت با ۱۱.۹ درجه سانتیگراد، نیم درجه افزایش را نشان می‌دهد.
حسینی ادامه داد: رواناب اندازه‌گیری شده در ایستگاه‌های شاخص رودخانه‌های استان، حاکی از کاهش صد درصدی تا افزایش ۲۸ درصدی نسبت به آمار دوره بلندمدت است.
کاهش 44 درصدی بارندگی در مازندران
مدیرکل هواشناسی مازندران هم با اشاره به اینکه این استان با مشکل خشکسالی روبه‌رو است، گفت: وضعیت بارندگی در شرق استان مازندران بسیار ضعیف است.
محمدرضا رضوی با اظهار اینکه مازندران به استانی پرآب مشهور است، افزود: این در حالی است که اکثر بارش‌های استان در پاییز و زمستان رخ می‌دهد که چندان به آب نیاز نداریم.
وی با بیان اینکه امکان ذخیره‌سازی آب در استان پایین است، گفت: به دلیل از دست دادن آب‌بندان‌ها در حوزه ذخیره‌سازی آب دارای مشکل هستیم. وی با اشاره به اینکه ۱۰ درصد آب‌ها در سدها ذخیره می‌شود و بقیه وابسته به کوهستان و بارش برف است، اظهار داشت: در حال حاضر شاهد کاهش ۴۴ درصدی بارندگی در استان هستیم و از نظر حجم بارش در کشور از آخر دوم هستیم. رضوی بر لزوم و ضرورت مدیریت منابع آبی تأکید کرد و با اشاره به اینکه در ارتفاعات بارش برف اندک و کم عمق است، گفت: وضعیت شرق استان از نظر بارندگی بسیار ضعیف است و در ارتفاعات نیز بارشی نداریم.
مدیرکل هواشناسی مازندران با بیان اینکه با مشکل خشکسالی در استان روبه‌رو هستیم، در زمینه مهاجرت بر اثر آلودگی‌های آب و هوا گفت: آلودگی هوا در مناطق مختلف کشور سبب افزایش مهاجرت به استان می‌شود.
بارش‌ها جبران‌کننده 15 سال خشکسالی نیست
همچنین مدیرکل هواشناسی چهارمحال و بختیاری گفت: در مناطق خشک و نیمه‌خشک ناهنجاری‌های هواشناسی بالا است، پس نمی‌توان گفت که از خشکسالی خارج شده‌ایم.
مهران چراغ‌پور با اشاره به بارش‌ها در سال ۱۴۰۱ اظهار کرد: با وجود اینکه تا این لحظه نسبت به چند سال گذشته بارش‌های خوبی داشتیم اما این بارش‌ها از نظر کارشناسی در حد میانگین هستند و براساس آمار موجود 3 درصد بیشتر از میانگین است.وی با اشاره به اینکه کشور بیش از ۱۵ سال با خشکسالی مواجه بوده، تصریح کرد: همین موضوع سبب شده که این بارش‌ها نتواند کمبود بارش‌های این مدت خشکسالی را جبران کند. مدیرکل هواشناسی چهارمحال و بختیاری افزود: در تغییر اقلیم ناهنجاری‌های بسیاری دیده می‌شود و امسال هم به دلیل پایین آمدن فشار سیبری، بارش‌ها به شکل برف در آمدند. چراغ‌پور ادامه داد: این درحالی است که امسال شاهد ورود چند سامانه از جنوب غرب به کشور بودیم که این استان را نیز تحت تأثیر قرار داد. وی یادآور شد: در مناطق خشک و نیمه‌خشک ناهنجاری‌های هواشناسی بالا است و یک سال بارش‌ها خوب است و ممکن است سال بعد بارش کاهش یابد پس نمی‌توان گفت که از خشکسالی خارج شدیم.
بــــرش
ورود سامانه بارشی به کشور و هشدار هواشناسی برای بارش سنگین برف
سازمان هواشناسی با اعلام ورود سامانه بارشی جدید به کشور، از آغاز بارش برف، باران و وزش باد شدید خبر داد و نسبت به بارش سنگین برف در برخی استان‌ها هشدار داد.
سامانه بارشی امروز در شمال‌غرب، برخی مناطق غرب و استان‌های واقع در دامنه‌های البرز مرکزی و غربی و ارتفاعات زاگرس مرکزی باعث بارش برف، باران و وزش باد می‌شود.
روز دوشنبه گستره فعالیت سامانه بارشی علاوه بر مناطق ذکر شده به برخی مناطق جنوب‌غرب، غرب سواحل دریای خزر، اصفهان و بتدریج شمال شرق کشور کشیده می‌شود که باعث بارش برف، باران و در مناطق گرمسیر گاهی رعدوبرق و وزش باد شدید و در مناطق مستعد موجب بروز کولاک برف می‌شود.
روز سه‌شنبه هفته جاری با تشدید فعالیت سامانه بارشی علاوه بر مناطق ذکر شده، بارش‌ها دامنه‌های البرز شرقی در استان سمنان، خراسان رضوی و خراسان شمالی را فرا می‌گیرد، در این روز شدت بارش برای استان‌های واقع در غرب، مناطق جنوبی استان‌های شمال‌غرب، ارتفاعات البرز و زاگرس مرکزی است. بارش برف در امتداد رشته‌کوه‌های البرز و زاگرس بویژه در البرز مرکزی و زاگرس در استان کردستان تا چهارمحال و بختیاری نیمه‌سنگین و سنگین خواهد بود.