آیا ایجاد کنسرسیوم در ایران می‌تواند به تقویت صنعت گردشگری منجر شود؟
بازیگردانی بخش خصوصی
زیست‌بوم / بخش خصوصی حوزه گردشگری، دبیرخانه دائمی «اتاق فکر گردشگری ایران» را با هدف توسعه و تقویت صنعت گردشگری تشکیل داد. چانه‌زنی‌ها در این اتاق به دنبال ایجاد تشکلی است که بتواند بازار جهانی ایران را گسترش دهد. اتاق فکر گردشگری ایران در نخستین جلسه خود روی تشکیل «کنسرسیوم گردشگری ایران» برای ایجاد تحول متمرکز شد. محمد محب‌خدایی، معاون سابق گردشگری و یکی از اعضای اتاق فکر گردشگری ایران، اعتقاد دارد کنسرسیوم گردشگری نه تنها به هماهنگی بیشتر میان بخش‌های مختلف این صنعت کمک می‌کند بلکه بستری نیز برای تدوین سیاست‌های کلان گردشگری فراهم می‌آورد. او دوبی را مثال می‌زند که با مدل کنسرسیوم گردشگری به یکی از مقاصد برتر گردشگری جهان تبدیل شده است. محب‌خدایی یکی از مشکلات صنعت گردشگری را فقدان زیرساخت کافی و مناسب می‌داند و اعتقاد دارد کنسرسیوم می‌تواند به توسعه زیرساخت‌های گردشگری توجه ویژه کند و تکمیل آنها را سرعت دهد. همچنین او معتقد است کنسرسیوم می‌تواند به عنوان نهاد مسئول در زمینه ارتقای تصویر بین‌المللی ایران نقش بازی کند. این فعال گردشگری به ظرفیت‌های بالقوه برگزاری رویدادهای بزرگ ورزشی، فرهنگی و اقتصادی کشور اشاره می‌کند و می‌گوید: کنسرسیوم باید برگزاری و پشتیبانی از چنین رویدادهایی را به عنوان یکی از اولویت‌های خود قرار بدهد تا هم به جذب گردشگر منجر شود و هم به بهبود ارتباطات بین‌المللی و معرفی ایران به عنوان یک مقصد مهم در عرصه جهانی کمک کند. محب‌خدایی در گفت‌و‌گو با «ایران» به پرسش‌هایی درباره چرایی و چگونگی تشکیل کنسرسیوم پاسخ داد.
چرا در کنسرسیوم، فضای رقابتی حفظ می‌شود، مداخلات صورت نمی‌پذیرد و استقلال مدیریتی و مالی مجموعه‌ها پایدار می‌ماند؟
برای درک بهتر این موضوع، کنسرسیوم را می‌توان به یک مجموعه تالار با ۵۰ سالن تشبیه کرد. در هر یک از این سالن‌ها ممکن است مراسم متفاوتی برگزار شود. نکته مهم این است که هر مراسم به طور مستقل اجرا می‌شود و نیاز نیست تعداد میهمانان یا نحوه برگزاری تمام مراسم یکسان باشد. هر عروسی می‌تواند بر اساس فرهنگ و سلیقه خاص خود برگزار شود و هر ختم نیز طبق رسوم متفاوتی صورت بگیرد. به همین ترتیب در کنسرسیوم، پروژه‌ها ممکن است مشابه به نظر برسند اما هر کدام به واسطه ایده‌ها، خلاقیت‌ها و نوآوری‌های مالکان خود، وجه تمایز و هویت ویژه‌ای دارند.
این استقلال خلاقانه باعث می‌شود هر پروژه‌‌ای بدون دخالت در دیگر پروژه‌ها به فعالیت خود ادامه دهد، در حالی که همه در یک فضای رقابتی سالم به دنبال بهبود و ارتقای عملکرد خود هستند. مانند یک مجموعه تالار که تمامی سالن‌ها از یک آشپزخانه مرکزی استفاده می‌کنند اما هزینه‌های هر مراسم بر اساس خدمات متفاوت است، در کنسرسیوم نیز حمایت‌ها و پشتیبانی‌ها ممکن است از منابع مشترک باشد، اما سهم هزینه‌ها بسته به نیاز و ماهیت هر پروژه متفاوت خواهد بود. این سیستم امکان حفظ استقلال مدیریتی و مالی هر واحد را فراهم کرده و در عین حال فضایی برای رقابت و رشد بین پروژه‌ها ایجاد می‌کند.
چرا کنسرسیوم فضایی ایده‌آل برای تبلور خلاقیت‌ها و ایده‌های نو فراهم می‌کند؟
یکی از مشکلات رایج برای صاحبان ایده، دسترسی به منابع کافی و تیم‌های اجرایی مناسب برای پیاده‌سازی نوآوری‌هایشان است که کنسرسیوم این چالش‌ها را به فرصتی برای رشد و شکوفایی تبدیل می‌کند. در کنسرسیوم، تمامی تخصص‌ها از رشته‌های مرتبط گرفته تا حوزه‌های غیرمرتبط، در یک ساختار ماتریسی و هماهنگ گرد هم آمده‌اند. این ساختار که مانند شبکه‌ای از گره‌های عصبی عمل می‌کند، امکان شناسایی سریع و کارآمد متخصصان و تیم‌های اجرایی مورد نیاز را برای صاحبان ایده فراهم می‌سازد. به لطف این ساختار، افراد می‌توانند در کمترین زمان ممکن، تیم‌های لازم را برای تمام مراحل پروژه، از تأمین منابع مالی و مشاوره‌های طراحی گرفته تا اجرا و عملیاتی‌سازی آن پیدا کنند. این فرآیند نه تنها هزینه‌های زمانی و مالی را به حداقل می‌رساند، بلکه باعث می‌شود صاحبان ایده بدون درگیری با موانع اجرایی، به شکل متمرکزتری روی نوآوری خود کار کنند.
چرا عملکرد کنسرسیوم، هوشمند و زایشی است و به توسعه پایدار منجر می‌شود؟
در کنسرسیوم، شورای راهبردی مانند روح در بدن انسان عمل می‌کند و در واقع جایگاه روح را در ساختار سازمانی این مجموعه دارد. این شورا با ایجاد هماهنگی و نظارت بر عملکردهای مختلف، شرایطی پویا، دینامیک و سیال را فراهم می‌آورد. این نوع طراحی مفهومی، کنسرسیوم را به سیستمی هوشمند و خودسازنده تبدیل می‌کند که به طور مداوم در حال رشد و توسعه است.
به دلیل وجود این شورای راهبردی، هر لحظه شاهد زایش ایده‌ها و نوآوری‌های جدید هستیم. این فرآیند نه تنها مانع ایستایی و رکود می‌شود، بلکه بستری برای توسعه پایدار ایجاد کرده، زیرا هر بخش از کنسرسیوم در هماهنگی با سایر بخش‌ها به طور پیوسته به سمت رشد و بهبود حرکت می‌کند.
چرا شرکت‌های کنسرسیومی عملکردی تحولی و متمایز نسبت به شرکت‌های تجاری دارند؟
شرکت‌های تجاری معمولاً بر اساس سرمایه‌گذاری و کسب سود شکل می‌گیرند اما شرکت‌های کنسرسیومی بر پایه هم‌افزایی تخصص‌ها و دانش‌های مختلف به وجود می‌آیند. این تمایز اساسی باعث می‌شود شرکت‌های کنسرسیومی نه تنها بر قدرت سرمایه، بلکه بر توانایی‌های تخصصی و خلاقیت تیمی خود تکیه کنند. در واقع ممکن است یکی از اعضای کنسرسیوم، خود شامل چند شرکت تجاری باشد اما در چهارچوب کنسرسیوم به عنوان یک بخش از یک شبکه گسترده تخصصی عمل کند. یکی از ویژگی‌های کلیدی شرکت‌های کنسرسیومی، انعطاف‌پذیری بالا و تطبیق سریع با پروژه‌هاست و عمر و فعالیت آنها به پروژه‌های خاص و تکرار آنها وابسته است؛ این یعنی بر خلاف شرکت‌های تجاری که به طور مداوم به دنبال سودآوری هستند، شرکت‌های کنسرسیومی با هر پروژه می‌توانند ساختار جدیدی برای خود ایجاد کنند. این رویکرد مبتنی بر پروژه و تخصص، به آنها اجازه می‌دهد به سرعت با تحولات بازار و نیازهای جدید سازگار شوند.
کنسرسیوم با چه روشی به افزایش جذب گردشگری سلامت در بازارهای هدف کمک می‌کند؟
کنسرسیوم با بهره‌گیری از تخصص‌های مختلف و ایجاد همکاری‌های استراتژیک در حوزه‌های سلامت، بازاریابی، گردشگری، فناوری و استفاده از ظرفیت‌های نوین مانند تور اپراتورهای مجازی، نقش مهمی در جذب گردشگری سلامت ایفا می‌کند. این ساختار یکپارچه و خلاقانه به کنسرسیوم‌ها اجازه می‌دهد به شیوه‌ای هدفمند و کارآمد در بازارهای بین‌المللی فعالیت کنند و با ارائه خدمات منحصربه‌فرد، تجربه‌ای جذاب و مؤثر برای گردشگری سلامت رقم بزنند.
چرا ماهیت کنسرسیوم غیرانتفاعی است و هیچ سودی به سهامداران پرداخت نمی‌شود؟
ماهیت غیرانتفاعی کنسرسیوم بر اساس فلسفه‌ای شکل گرفته که تمرکز آن بر «همکاری و توسعه پایدار» به جای کسب سود برای سهامداران است. در این ساختار، هر سهامدار صرفنظر از میزان سرمایه‌گذاری یا ارزش سهام، تنها یک سهم دارد و همه در تصمیم‌گیری‌ها و فرآیندهای اجرایی به طور برابر مشارکت می‌کنند. این ساختار به طور خاص طراحی شده تا تمرکز اصلی بر تحقق اهداف جمعی و پیشرفت پروژه‌ها باشد، نه توزیع سود. پس از سرمایه‌گذاری اولیه برای دریافت سهم، اعضای کنسرسیوم به پرداخت «حق عضویت ماهانه» متعهد می‌شوند. درآمدهای حاصل از این حق عضویت و درصدهای به دست آمده از پروژه‌های تأیید شده، در حوزه‌هایی همچون تبلیغات، بازاریابی، تضمین‌های مالی، تحقیق و توسعه و سایر خدمات، مستقیماً در راستای رشد و پشتیبانی پروژه‌ها هزینه می‌شود.