حکم قضایی، هخامنشیان در تخت جمشید را نجات می‌دهد؟
تاریخ‌خواری به بهانه معدنکاوی!
زیست‌بوم / شهرداری مرودشت به‌رغم حکم قضایی توقف معدنکاوی در کوه رحمت(تخت‌جمشید)، در حال تخریب تاریخ هخامنشی و فراهخامنشی است. کوه رحمت تخت‌جمشید بویژه در دامنه شمالی و حد فاصل تخت جمشید تا شهر ساسانی استخر، مملو از آثار تاریخی و گورهای باستانی متعلق به دوره‌های هخامنشی، فراهخامنشی و ساسانی است؛ همین آثار هم به ثبت جهانی این کوه بزرگ در یونسکو منجر شد. خبر تخریب کوه رحمت را علیرضا عسکری چاوردی، مدیر پایگاه میراث جهانی تخت‌جمشید به «ایران» می‌دهد و می‌گوید:«معدن سنگ‌شکن مربوط به شهرداری مرودشت است که از سال ۱۳۷۵ تا ۱۳۹۵ فعالیت داشته و از همان ابتدا اداره میراث فرهنگی به ایشان تذکرات لازم را داده و در طول این سال‌ها بارها از معدن شکایت شده است تا اینکه سال ۱۳۹۵ با همکاری استانداری فارس فعالیت آن متوقف می‌شود. طی دو هفته اخیر، مجدداً این معدن شروع به کار می‌کند اما دستور توقف آن صادر شده و موضوع در محاکم قضایی پیگیری می‌شود.» در حکم صادره قضایی سال 1394 برای ممنوعیت فعالیت معدن سنگ‌شکن کوه رحمت تأکید شده است که باید تمامی ابزارآلات معدنی از این کوه جمع‌آوری شود. معدن سنگ‌شکن شهرداری مرودشت در حریم درجه ۲ و در فاصله ۶ کیلومتری تخت‌جمشید قرار دارد. براساس ضوابط ملی و بین‌المللی (درباره حرایم آثار تاریخی)، هرگونه استخراج معدنی، فعالیت عمرانی و توسعه‌ای در حریم درجه 2 بطور کامل ممنوع است. ضوابط اختصاصی کوهستان مهر (رحمت) که از سوی سازمان میراث فرهنگی ابلاغ شده، هم می‌گوید: «در سراسر کوهستان مهر (رحمت) و سایر کوهستان‌های واقع در محدوده چشم‌انداز، هر گونه دخل و تصرف شامل استخراج معدن، انفجار، کوهبری، جنگلکاری، احداث ساختمان، نصب دکل و امثال آن که موجب تغییر توپوگرافی و چشم‌انداز عمومی کوه شود، ممنوع است. همچنین باید معدن شن و ماسه شهرداری مرودشت در دامنه کوه مهر و در محدوده حریم درجه 2 در بخش جنوبی تخت‌جمشید برچیده شود.» با وجود این، نزدیک به یک دهه است این سؤال تکراری پرسیده می‌شود، چرا قانون اجرایی نمی‌شود؟ سوای قوانین مشخص ملی و بین‌المللی، این سؤال هم اذهان فعالان میراث فرهنگی و کارشناسان را می‌آزارد: آیا خبر فرونشستی که به جان دشت مرودشت افتاده و تا تخت‌جمشید و نقش رستم هم کشیده است به گوش شهرداری مرودشت نرسیده است؟ فرونشست، در دشت مرودشت به دلیل حفر چاه‌های عمیق و بهره‌برداری بی‌رویه اتفاق افتاده است. سال‌هاست که مسئولان پایگاه میراث جهانی تخت‌جمشید مجبورند برای جلوگیری از وقوع حادثه برای گردشگران از جمله افتادن در فرونشست‌ها، شکاف‌های زمین را با خاک پرکنند. کارشناسان فرونشست را مرگ سرزمینی می‌دانند و اعتقاد دارند، وقتی زمین به مرحله فرونشست می‌رسد دیگر امکان نجات و احیای دوباره آن نخواهد بود. از سوی دیگر کوه‌ها محل و منبع آب‌های منطقه‌ای هستند. همین موضوع باعث می‌شود تا این سؤال پرسیده شود، آخرین حد برداشت از منابع تجدیدناپذیر کجاست؟ آیا نباید به سمت برنامه‌ای برای توقف گسترش فرونشست‌ها رفت؟
از سوی دیگر معدن سنگ شهرداری، فقط هخامنشی‌ها و ساسانی‌ها را نمی‌آزارد. آلودگی ناشی از این فعالیت، 28 سال است که نفس کشیدن را برای اهالی روستای عزآباد سخت کرده، اینجا هم قانون تکلیف را مشخص کرده است. ماده ۲۰ قانون هوای پاک همجواری این معدن با روستا را خلاف قانون می‌داند. اهالی با استناد به قانون و به دلیل ایجاد آلودگی، معدن را محکوم به تعطیلی کرده و نزدیک به سه دهه است خواستار تعطیلی معدن شده‌اند. آنها هم مثل هخامنشی‌ها و ساسانی‌ها همچنان در حال یادآوری قانون به معدنکاوان کوه رحمت هستند و تا امروز به هدفشان نرسیده‌اند.