نقدی بر طرح جدیدی که پشتوانه زنان را نشانه رفته است؛
مهریه، تنها تضمین زن برای رسیدن به حقوق خود
مهریه یک دین بر عهده مرد است و بر اساس قانون نحوه اجرای محکومیت‌های مالی، اگر مدیون به پرداخت آن مال اقدام نکند، جلب می‌شود و تا زمان پرداخت یا اثبات در ناتوانی پرداخت، در بازداشت می‌ماند. حالا چند وقتی است که موضوع کاهش سقف مهریه در مجلس شورای اسلامی شدت گرفته است.
ایران آنلاین: حالا چند وقتی است که موضوع کاهش سقف مهریه در مجلس شورای اسلامی شدت گرفته است، اتفاقی که یک بار هم در ابتدای دهه ۹۰ افتاد و برای این موضوع تا سقف ۱۱۰ سکه مشمول مقررات ماده ۲ قانون اجرای محکومیت مالی شد. این روزها صحبت کاهش دوباره این سقف به ۱۴ سکه به میان آمده است. این طرح به دلایل مختلفی از جمله کاهش آمار زندانیان و از میان برداشتن اهرم تهدید مردان در نظام خانواده، مطرح شده است. در واکنش به این موضوع هم چندی پیش زهرا بهروزآذر، معاون رئیس جمهوری در امور زنان و خانواده نسبت به اصلاح ماده ۲۲ قانون حمایت خانواده مصوب ۱۳۹۱ و کاهش سقف اجرایی مهریه از ۱۱۰ سکه به ۱۴ سکه هشدار داد و با نقد ابعاد فقهی، حقوقی و اجتماعی آن، پیشنهاد جایگزینی برای اصلاح این ماده ارائه کرد. جایگزین‌هایی با هدف تقویت نهاد خانواده، افزایش آگاهی حقوقی زوجین و ایجاد توازن میان حقوق زن و مرد.
زهرا نژادبهرام، فعال حوزه زنان با اشاره به اینکه مهریه موضوعی توافقی است، به «ایران» می‌گوید: «زن و مرد باید در خصوص مهریه با یکدیگر توافق داشته باشند، اصل مهریه بر این موضوع بنا نهاده شده است و کلاً طرحی که در مجلس مطرح شده است، موضوعیتی ندارد. این در حالی است که بسیاری از موارد مهم دیگری که چندین سال است در مجلس هستند، رسیدگی نمی‌شوند و به قولی خاک می‌خورند. موضوعی مانند لایحه منع خشونت علیه زنان باید نیمه کاره رها شود و موضوعات جدیدی مانند مهریه که موضوعیتی ندارند باید به میان آورده شوند.»
به گفته این پژوهشگر حوزه زنان، مسائل بسیار مهم‌تری در حوزه زنان وجود دارند که به آنها توجهی نمی‌شود. موضوعاتی مانند اشتغال زنان و مسأله امنیت اجتماعی زنان به کناری رانده شده‌اند. او در ادامه اضافه می‌کند: «ورود به مسأله مهریه، موضوعی خانوادگی و توافقی است، نتایج منفی و زیان باری را با خود به همراه دارد و در نهایت هم خانواده‌ها را دچار مشکلات عدیده‌ای خواهد کرد تا جایی که مجبور می‌شوند از روش‌های جایگزینی برای حل مشکل جدید مهریه استفاده کنند. تنها نتیجه‌ای که طرح جدید مهریه با خود به همراه دارد، همین نتایج منفی است.»
این فعال حوزه زنان با اشاره به اینکه مهریه مسأله‌ای خانوادگی، خصوصی و توافقی است، توضیح می‌دهد: «مهریه میان زن و مرد و بین خانواده دوطرف مطرح می‌شود، ورود دیگران به این عرصه‌ها بجز اینکه خانواده‌ها را دچار مشکل کند، آنها را مجبور می‌کند که از راه‌های دیگری این مسائل را پیگیری کنند. اصلاً این قضیه تا اندازه‌ای بزرگ نیست که قوه مقننه به آن ورود کند. درست است که تعداد و میزان مهریه می‌تواند آسیب‌هایی را با خود به دنبال داشته باشد. با این همه موضوعی است که به خانواده‌ها باز می‌گردد و جامعیتی هم به صورت کلی ندارد.»
به اعتقاد نژادبهرام، بسیاری از مسائل حوزه مهریه به موضوعات فرهنگی و اجتماعی باز می‌گردد و باید در آنها کارهای آموزشی را سرلوحه برنامه‌ریزی‌های این حوزه قرار دهیم و در بحث فرهنگ‌سازی و ارتباطات اجتماعی بررسی کنیم. او می‌گوید: «باید آموزش‌هایی را در پیش بگیریم که به استحکام و بقای خانواده‌ها کمک کند نه اینکه فوراً بخواهیم سراغ قانون برویم. قانونگذاری باید بر اساس نیازهای جامعه باشد و امکان اجرای آن هم وجود داشته باشد. این طور نیست که هر موضوع و مسأله‌ای پیش آمد، سراغ وضع قانون یا تغییر آن برویم. مسأله مهریه را به خانواده‌ها و عرف اجتماعی واگذار کنید و به مسائل بسیار مهم‌تری در حوزه زنان بپردازید. وقتی این حجم از خشونت علیه زنان زیاد شده و هر از چندگاهی شاهد قتل‌های فجیع زنان و دختران از سوی مردان هستیم، چنین موضوع مهمی به کنار رفته و بحث کاهش سقف مهریه مهم شده است. امروز نمایندگان، یک امر خصوصی درون خانواده‌ها را به دغدغه خود تبدیل کرده‌اند درحالی که مسائل بسیار مهم‌تری در این حوزه وجود دارد که باید و شایسته است به آنها پرداخته شود.»
این فعال و پژوهشگر حوزه زنان در ادامه توضیحات خود اضافه می‌کند: «مهریه تنها تضمین زنان برای رسیدن به حقوق خود در خانواده است. نباید این تنها حق را از آنها دریغ کرد و آنها را از یکی از حقوقی که شرع و قانون و عرف به آن پایبند است، محروم کرد. اینجا یک سؤال مهم را باید از نمایندگان مجلس پرسید که چگونه می‌توان حقوق زنان را با استفاده از ظرفیت‌هایی که قانون در اختیارتان قرار می‌دهد، به مسأله‌ای نگران کننده برای زنان و خانواده‌ها ایجاد کنید؟ بدون شک برای حل این مسأله هم زنان و خانواده‌های آنها راه‌های جایگزینی را انتخاب خواهند کرد و این مسأله ممکن است تبعات پیش‌بینی نشده‌ای را هم با خود به دنبال داشته باشد. از جمله اینکه خانواده دختر درخواست پشتوانه‌های جایگزین از مرد داشته باشند، چون نمی‌خواهند دخترشان بدون پشتوانه مالی ازدواج کند.»
نژادبهرام در پایان توضیح می‌دهد: «مسأله کاهش مهریه هم دختران و هم زنان را دچار دغدغه‌هایی درباره موضوع پشتوانه اقتصادی می‌کند و این اتفاق اصلاً پیامدهای خوبی را به دنبال ندارد. با این چنین فشاری بار حقوقی و اقتصادی زندگی کاملاً بر دوش زنان می‌افتد کما اینکه بار اجتماعی سنگینی هم در حال حاضر بر زنان تحمیل شده است. نباید و نمی‌شود یکطرفه رأی به نفع مردان صادر کرد و این بار سنگین اقتصادی، حقوقی و اجتماعی را تنها بر دوش زنان گذاشت، چون به هیچ عنوان منطقی و به صلاح بنیان خانواده‌ها نیست.»
انتهای پیام/