۱۰ نکته آماری از مصرف دخانیات در ایران

بهار خسروی - ایران آنلاین: امروز ۳۱ ماه می و روز جهانی بدون دخانیات است. ۱۰ نکته آماری از مصرف دخانیات در ایران را از زبان دکتر بهزاد ولی زاده - رئیس دبیرخانه ستاد کشوری کنترل و مبارزه با دخانیات وزارت بهداشت در گفت‌وگو با ایسنا بخوانید.

۱. آخرین مطالعه در ارتباط با بررسی عوامل خطر بیماری‌های غیرواگیر در سال ۱۴۰۰ انجام شده و گروه سنی بالای ۱۸ سال در این مطالعه مورد بررسی قرار گرفتند. آمار و ارقام این مطالعه بیانگر این است ۱۴ درصد گروه سنی بالای ۱۸ سال از انواع محصولات دخانی استعمال می‌کنند. حدود ۲۶ درصد از مصرف‌کنندگان محصولات دخانی را مردان و ۴.۵ درصد را زنان تشکیل می‌دهند.

۲. مطالعه پیشین بررسی عوامل بیماری‌های غیرواگیر در سال ۹۵ انجام شد. بررسی نتایج مطالعه سال‌های ۱۴۰۰ و ۱۳۹۵ بیانگر این است که میزان مصرف محصولات دخانی در میان مردان به میزان ۳ درصد و در میان زنان بالای ۱۸ سال نیز به میزان ۱۱ درصد افزایش یافته است.

۳. متاسفانه، افزایش مصرف در میان گروه‌های سنی «۱۸ تا ۲۴» و «۲۵ تا ۳۴» سال ملموس‌تر است. براساس اطلاعات منتشر شده، میزان مصرف محصولات دخانی در میان زنان و مردان ۱۸ تا ۲۴ ساله به ترتیب ۹۰ و ۳۴ درصد افزایش یافته است.

۴. بررسی آمار و ارقام مصرف محصولات دخانی نشان می‌دهد که جنسیت مصرف محصولات دخانی در حال تمایل به سمت زنان است؛ چرا که افزایش مصرف محصولات دخانی در میان زنان بیشتر است.

۵. میزان مصرف سیگار و قلیان در میان نوجوانان ۱۳ تا ۱۵ ساله به ترتیب ۳.۴ و ۵.۸ درصد است. اگرچه مطالعه‌ای در ارتباط با بررسی میزان مصرف در گروه‌های کمتر از ۱۳ سال انجام نشده اما سن شروع مصرف محصولات دخانی می‌تواند از ۱۳ سال نیز کمتر باشد.

۶. هزینه‌های ناشی از مصرف دخانیات در کشور حدود ۵۰ هزار میلیارد تومان برآورد شده که ۱۴ هزار میلیارد تومان از این مبلغ فقط در حوزه سلامت هزینه می‌شود. سایر حوزه‌های توسعه‌ای و بنیادی کشور به دلیل مرگ زودهنگام ناشی از مصرف دخانیات و غیبت از کار و ناتوانی‌های مرتبط نیز تحت تاثیر قرار می‌گیرند و هزینه‌های ناشی از این موضوع حدود ۳۵ هزار میلیارد تومان برآورد شده است.

۷. ۱۴ درصد از مرگ‌های کشور را ناشی از مصرف دخانیات در نظر گرفته‌اند؛ به این ترتیب سالانه حدود ۵۰ هزار نفر در کشور به دلیل مصرف دخانیات جان خود را از دست می‌دهند. منظور از مرگ زودهنگام این است که افراد در سنین جوانی جان خود را از دست می‌دهند و این در حالی است که در سنین بهره‌وری قرار دارند.

۸. دخانیات، تنها محصولی است که به صورت قانونی در کشور تولید می‌شود و نیمی از مصرف‌کنندگان خود را به کام مرگ می‌کشاند.

۹. اگرچه مجازات‌های مربوط به محصولات دخانی، ذکر شده در قانون جامع مبارزه با دخانیات، ۳ بار به‌روزرسانی شده و با نرخ تورم افزایش یافته اما بازهم به طور جامع نمی‌تواند از برخی تخلفات جلوگیری کند. به طور مثال، جرائم تبلیغات محصولات دخانی تا ۲۱۰ میلیون تومان، در صورت تکرار تخلف، افزایش یافته است. جریمه ۲۱۰ میلیون تومانی شاید برای یک واحد صنفی که به عرضه محصولات دخانی مشغول است، عدد بالایی باشد اما برای تهیه‌کنندگان آثار نمایش خانگی که به راحتی محصولات دخانی را ترویج می‌کنند، بسیار ناچیز است و موثر نیست.

۱۰. نرخ جریمه مصرف محصولات دخانی در اماکن عمومی نیز بسیار پایین است. اگرچه نرخ جرائم مصرف محصولات دخانی در اماکن عمومی افزایش یافته اما به دلیل اینکه نرخ پایه مصرف محصولات دخانی در امکان عمومی حدود ۵ تا ۱۰ هزار تومان بوده، جریمه مصرف محصولات دخانی در امکان عمومی با ۳ مرتبه افزایش به حدود ۲۱۰ هزار تومان رسیده است.