پاک‌آیین: اسرائیل در استفاده از حریم کشورها برای حمله به ایران خودسر است

ایران آنلاین: در جریان تجاوز ۱۲ روزه رژیم صهیونیستی به ایران، نیروی هوایی ارتش اشغالگر با نقض حریم هوایی برخی کشورهای همسایه، از آسمان آن‌ها برای عبور جنگنده‌ها و از خاکشان برای پرواز پهپادهای خود استفاده کرد. این اقدام که نقض آشکار حاکمیت ملی این کشورها به شمار می‌رود، بار دیگر واکنش مقامات کشورمان را به همراه داشت.

به گزارش ایرنا، «اسماعیل بقائی» سخنگوی وزارت امور خارجه در نشست خبری روز دوشنبه 9 تیرماه در پاسخ به پرسشی در رابطه با سوءاستفاده رژیم صهیونیستی از قلمرو سایر کشورها برای ارتکاب عمل تجاوز نظامی علیه جمهوری اسلامی ایران گفت: خبرهای زیادی در این زمینه منتشر شده است. ما این اطلاعات و بعضاً گمانه‌زنی‌ها را با کشورهای مربوطه در میان گذاشته‌ایم. کشورهای همسایه قطعاً به وظایف و تعهدات خود، هم در چارچوب سیاست حسن همجواری و هم طبق حقوق بین‌الملل، آگاه هستند.

وی با اشاره به اینکه بر اساس حقوق بین‌الملل، هیچ کشوری مجاز نیست و بلکه ممنوع است که قلمرو خود را در اختیار سایر کشورها برای اقدامات ایذایی قرار دهد، گفت: بدون استثناء، همه کشورهای همسایه به ما اطمینان داده‌اند که به هیچ عنوان اجازه سوءاستفاده رژیم صهیونیستی از فضای خود یا قلمرو خود برای اقدامات تجاوزکارانه علیه ایران را نخواهند داد. مواردی هم که در گزارش‌ها مطرح بوده، ما با این کشورها در میان گذاشته‌ایم و توضیحات آن‌ها را شنیده‌ایم. من در اینجا با قاطعیت عرض می‌کنم که همه مواردی که ما مطرح کرده‌ایم، از سوی کشورهای مربوطه به‌صورت صریح و قاطع رد شده و به ما اطمینان داده‌اند که نه تنها چنین اجازه‌ای داده نشده، بلکه در آینده نیز داده نخواهد شد. این موضوع کماکان در دست پیگیری است و مواردی از این دست، توسط نیروهای مسلح ما، مراجع امنیتی و نظامی با دقت رصد، گزارش و مستندسازی می‌شود و ما نیز در وزارت امور خارجه، آن‌ها را به‌صورت جدی پیگیری می‌کنیم.

برای بررسی این موضوع با محسن پاک‌آیین، سفیر پیشین ایران در آذربایجان و تحلیلگر سیاست خارجی گفت‌وگویی صورت گرفته است.

در جریان جنگ تحمیلی ۱۲ روزه، شاهد استفاده ارتش اشغالگر از حریم هوایی برخی کشورهای همسایه علیه کشورمان بودیم؛ تداوم بی توجهی به هشدارهای ایران در این خصوص، چه تبعاتی برای منطقه خواهد داشت؟

رژیم صهیونیستی نفوذ قابل‌توجهی در برخی از کشورهای همسایه دارد. برخی از این کشورها، اگرچه مخالف این رژیم هستند، اما توانایی مقابله با آن یا جلوگیری از استفاده این رژیم از خاک و فضای آن‌ها را ندارند. این رژیم، در صورت پیدا کردن فرصت، چه با هماهنگی و اجازه کشورهای مربوطه و چه بدون آن، اقداماتی علیه جمهوری اسلامی ایران انجام می‌دهد. برای مثال، در جنگ ۱۲ روزه اخیر، رژیم صهیونیستی و ایالات متحده از فضای عراق استفاده کردند، در حالی که دولت و مردم عراق مخالف حضور این رژیم و آمریکا هستند، اما عملاً کنترلی بر فضای خود ندارند و این موضوع به آن‌ها تحمیل می‌شود. به همین دلیل، عراق به سازمان ملل متحد نیز شکایت کرده است. یا مثلاً، جمهوری آذربایجان علاقه‌ای به استفاده رژیم صهیونیستی از فضای این کشور علیه ایران ندارد، اما در مقاطعی شاهد بودیم که این رژیم بدون هماهنگی با دولت آذربایجان اقداماتی انجام داده است.

این اقدامات، که تحت رصد و رهگیری نیروهای مسلح توانمند ایران قرار گرفته‌اند، کاملاً مغایر با موازین و تعهدات دوجانبه میان کشورها بوده و باید محکوم شوند. جمهوری اسلامی ایران در این زمینه با جدیت تمام با کشورهای همسایه، به‌ویژه کشورهایی که احتمال سوءاستفاده رژیم صهیونیستی از خاک یا فضای آن‌ها وجود دارد، در حال مذاکره و رایزنی است. چنانچه برای ما ثابت شود که کشوری، چه با اجازه و چه بدون اجازه، به رژیم صهیونیستی امکان استفاده از خاک یا فضای خود علیه ایران را داده است، قطعاً اقدامات متقابل در سطوح مختلف بین‌المللی را دنبال خواهیم کرد. در اجلاس‌های بین‌المللی مانند اجلاس سازمان همکاری اسلامی ، این موضوع بارها مطرح شده است. فضای هوایی کشورهای همسایه، به‌ویژه از طریق دیده‌بان‌های نیروهای مسلح ایران، به‌دقت رصد می‌شود. اگر ثابت شود که سوءاستفاده‌ای صورت گرفته، اقدامات متقابل انجام خواهد شد.

در خصوص جمهوری آذربایجان در جریان جنگ اخیر نیز گمانه زنی هایی در خصوص سواستفاده رژیم صهیونیستی از حریم هوایی این کشور مطرح شد که البته از سوی مقام های باکو رد شده است؛ با توجه به حساسیت روابط تهران و باکو، این مساله چطور باید مورد بررسی قرار بگیرد؟

باید توجه داشت که رژیم صهیونیستی و برخی عوامل دیگر به دنبال تخریب روابط ایران و آذربایجان هستند. بنابراین، برخی اخبار منتشرشده ممکن است صحت نداشته باشند و باید به منبع و انگیزه انتشار خبر دقت کرد. مرزهای ایران و آذربایجان کاملاً به هم متصل است و رصد تحولات مرزی، چه در زمین و چه در هوا، برای ایران بسیار آسان است. معمولاً وقتی مرزهای دو کشور از هم فاصله داشته باشد یا مناطق بیابانی و کویری باشند، رصد دشوارتر می‌شود، اما ما بر مرزهای خود با آذربایجان اشراف کامل داریم. چنانچه ثابت شود تخلفی صورت گرفته، قطعاً واکنش نشان خواهیم داد. گفت‌وگویی که آقای دکتر پزشکیان با آقای الهام علی‌اف داشتند نیز در همین راستا بود تا دولت آذربایجان این موضوع را بررسی و راستی‌آزمایی کند. این به این معنا نیست که ما به نتیجه قطعی رسیده‌ایم.

ما به سیاست همسایگی اعتقاد داریم و کشورهایی مانند آذربایجان را دوست خود می‌دانیم و به دنبال توسعه روابط هستیم، اما در مسائل امنیتی نیز مواضع خود را صراحتاً اعلام می‌کنیم. تاکنون دولت آذربایجان اعلام کرده که اجازه نمی‌دهد و نخواهد داد که از خاک، زمین یا فضای این کشور علیه کشور دیگری استفاده شود. البته، همان‌طور که اشاره شد، رژیم صهیونیستی معمولاً بدون اجازه کشورها اقداماتی انجام می‌دهد. اما اگر برای ما ثابت شود که حتی بدون اجازه نیز اقدامی علیه ایران صورت گرفته، واکنش متقابل نشان خواهیم داد.

براساس آنچه در خصوص عوامل تخریب‌گر روابط تهران و باکو اشاره کردید، چگونه میتوان رابطه دو کشور را نسبت به این مسائل مصون نگه داشت؟

هرچه ارتباطات دو طرف افزایش یابد، رفت‌وآمدها بیشتر شود و گفت‌وگوهای رو در رو بین مقامات دو کشور انجام گیرد، سوءتفاهم‌ها کاهش خواهد یافت. هر دو طرف باید هوشیار باشند که برخی اخبار، به‌ویژه در فضای مجازی، ممکن است با هدف تخریب روابط منتشر شوند. فضای مجازی فضایی باز است و هر فرد می‌تواند اخباری را منتشر کند.

بنابراین، هر دو کشور باید مراقب اخباری باشند که ممکن است روابط آن‌ها را تضعیف کند. باید به منبع خبر، انگیزه انتشار آن و صحت آن توجه کرد. همچنین، با موضع‌گیری به‌موقع و ارائه روایت درست، می‌توان از تأثیر عملیات روانی که به دنبال تخریب روابط دو کشور است، جلوگیری کرد.