دو مخاطب اصلی پیام پزشکیان در آمریکا

حیدرعلی مسعودی، استاد روابط بینالملل دانشگاه در یادداشتی نوشت: گفتوگوی مسعود پزشکیان، رئیس جمهوری ایران با چهره رسانهای محافظهکار آمریکایی از دو منظر بستر زمانی و بستر محتوایی قابل بررسی است؛ از منظر زمانی، انجام و انتشار این مصاحبه دقیقاً در مقطعی صورت گرفت که همزمان با سفر بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر رژیم صهیونیستی به واشنگتن و دیدار او با دونالد ترامپ پس از حمله اسرائیل به خاک ایران بود.
ایران آنلاین: چنین تقارنی نمیتواند تصادفی تلقی شود و به نظر میرسد هدف اصلی این گفتوگو، تلاش ایران برای بهرهگیری از فشار بدنه اجتماعی ضدجنگ در میان حامیان ترامپ بهمنظور تجدیدنظر در همراهی ترامپ با سیاستهای ضدایرانی نتانیاهو باشد. در بستر محتوایی نیز چند نکته برجسته قابل تحلیل است.
در غیاب روابط دیپلماتیک رسمی میان تهران و واشنگتن، دولت آقای پزشکیان کوشیده است از ظرفیت یک روزنه رسانهای پرمخاطب مانند تاکر کارلسون بهره گیرد تا دیپلماسی عمومی ایران را فعال سازد. این تلاش بویژه در جهت ایجاد ارتباط با بدنه اجتماعی ضدجنگِ حامی ترامپ و حتی برخی از نخبگان محافظهکار نزدیک به او صورت گرفته است.
از این منظر، گفتوگو را میتوان مصداق نوعی «توازن نامتقارن دیپلماتیک» دانست؛ به این معنا که دولتها در نبود ابزارهای رسمی یا برابر، از همه امکانات موجود برای خنثیسازی اقدامات دیپلماتیک رقبا و دشمنان خود استفاده میکنند.
مخاطبان اصلی این گفتوگو را میتوان به دو دسته تقسیم کرد. دسته اول، بدنه اجتماعی ضدجنگ طرفدار ترامپ است که همواره نسبت به درگیریهای بیپایان در خاورمیانه و گسترش عملیات نظامی آمریکا در خارج از مرزها حساسیت دارد. پیامی که پزشکیان به این بخش از جامعه انتقال میدهد روشن است: نتانیاهو در حال تخریب دیپلماسی آمریکایی و سوقدادن این کشور به سوی درگیریهای فرسایشی است؛ درگیریهایی که نه به سود آمریکا، بلکه در راستای منافع سیاسی اسرائیل است. بنابراین، اگر ترامپ مایل است حمایت این بدنه اجتماعی را حفظ کند، باید منافع ملی آمریکا را در اولویت قرار دهد، نه منافع تلآویو را.
مخاطب دوم گفتوگو شخص ترامپ است. پیامهای پزشکیان برای او در چند محور قابل احصاست:
1 -تأکید بر باز بودن باب مذاکره با آمریکا، مشروط بر دریافت تضمین برای عدم تکرار تجاوز.
2 -هشدار نسبت به افتادن دوباره ترامپ در دام جنگطلبانه نتانیاهو.
3 -ضرورت تفکیک میان اولویتها و منافع امنیتی ایالات متحده و اسرائیل در قبال ایران.
4 -تلاش برای فروکاستن از جو منفی ناشی از تهدید پیشین ترامپ به ترور مقامات ایران.
5 -تحریک روحیه معاملهگری ترامپ از طریق تأکید بر امکان سرمایهگذاری آمریکاییها در ایران.
6 -یادآوری پتانسیل منحصربهفرد ترامپ در شکلدهی به جنگ یا صلح در منطقه خاورمیانه.
در مجموع، به نظر میرسد دولت پزشکیان، با اعلام آمادگی کامل نظامی در برابر هرگونه تهدید، تلاش دارد از تمام ابزارهای دیپلماسی عمومی برای ایجاد فشار اجتماعی و اقناع نخبگانی استفاده کند؛ فشاری که بتواند یا موجب فاصلهگذاری میان ترامپ و نتانیاهو شود، یا حداقل در همپوشانی کامل منافع امنیتی آمریکا و اسرائیل درباره ایران تردید ایجاد کند.
موفقیت یا ناکامی این سیاست، به عوامل متعددی بستگی دارد؛ از جمله تداوم این رویکرد از سوی ایران، هوشمندی در بهرهبرداری از فرصتهای رسانهای، و در نهایت ارزیابی دقیق ترامپ و نتانیاهو از هزینهها و منافع دو مسیر متفاوت: تقابل یا تعامل با ایران.
انتهای پیام/