۳۴ موسسه ایرانی در سیاهۀ مؤسسه‌های تأثیرگذار جهان قرار دارند

ایران آنلاین: در ویرایش پیشین این نظام رتبه‌بندی ۲۹ موسسه در میان موسسه‌های فعال در دستیابی به اهداف توسعه پایدار سازمان ملل جای گرفته بودند.

به گزارش ایرنا، در نمودار یک، روند سالانه شمار موسسه‌های ایرانی در نظام رتبه‌بندی جهانی تاثیر موسسه آموزش عالی تایمز گزارش شده است.

رتبه‌بندی تاثیر آموزش عالی تایمز، میزان موفقیت دانشگاه‌های جهان را در برآوردن اهداف توسعه پایدار سازمان ملل اندازه‌گیری می‌کند.

در ویرایش ۲۰۲۵ نظام رتبه‌بندی جهانی تاثیر «موسسه آموزش عالی تایمز»، روی هم، نام ۲۵۲۶ موسسه از ۱۳۰ کشور جهان در فهرست پایانی آمده است. در ویرایش پیشین این نظام رتبه‌بندی ۲۱۵۲ موسسه از ۱۲۵ کشور ارزیابی و رتبه‌بندی شده بودند.

رتبه‌بندی تاثیر آموزش عالی تایمز تنها نظامی است که دانشگاه‌ها را بر پایه اهداف توسعه پایدار سازمان ملل ارزیابی می‌کند. این نظام از شاخص‌هایی که به دقت طراحی شده‌اند برای ارائه مقایسه‌های جامع و متوازن در چهار حوزه گسترده پژوهش، مدیریت، تعامل، و آموزش بهره‌برداری می‌کند.

در این نظام رتبه‌بندی ۱۷ هدف توسعه پایدار سازمان ملل اندازه‌گیری می‌شود. دانشگاه‌ها می‌توانند داده‌های مربوط به هر تعداد از اهداف توسعه پایدار را تا جایی که بتوانند ارائه کنند. هر هدف دارای یک سری معیار است که برای ارزیابی عملکرد دانشگاه در آن هدف استفاده می‌شود. هر دانشگاهی که داده‌های مربوط به هدف ۱۷ و دست‌کم سه هدف دیگر را ارائه دهد، در رتبه‌بندی کلی گنجانده می‌شود.

در هر یک از اهداف توسعه پایدار سه نوع شاخص پیش‌بینی شده‌اند. نخست شاخص‌های ارزیابی پژوهش که از داده‌های ارائه شده توسط انتشارات الزویر استخراج می‌شوند. برای هر هدف، یک پرسمان طراحی شده که دامنه شاخص را به مقاله‌های مرتبط با آن هدف محدود می‌کند. این بخش با انتشارات شناسایی شده توسط هوش مصنوعی تکمیل می‌شود.

دوم، در شاخص‌های پیوسته میزان مشارکت در تاثیر را که به طور پیوسته در یک محدوده تغییر می‌کند، می‌سنجند؛ به عنوان مثال، شمار دانش‌آموختگان در حوزه علوم پزشکی. این شاخص‌ها بر اساس اندازه موسسه طبیعی سازی می‌شوند. سوم شاخص سیاست‌ها و اقدام‌ها با پشتوانه مدارک مستند است که در این موارد، دانشگاه‌ها باید مدارکی برای حمایت از ادعاهای خود ارایه دهند (مانند وجود برنامه‌های مشاوره). به این مدارک و عمومی بودن آن‌ها امتیاز داده می‌شود و این شاخص‌ها معمولاً بر اساس اندازه موسسه نرمال‌سازی نمی‌شوند.

امتیاز هر هدف به گونه‌ای محاسبه می‌شود که بالاترین امتیاز در هر هدف در محاسبات کلی ۱۰۰ و کمترین امتیاز صفر باشد. این روش برای تنظیم تفاوت‌های جزئی در محدوده امتیازدهی در هر هدف و اطمینان از اینکه با دانشگاه‌ها به طور عادلانه رفتار می‌شود، کارآمد است. امتیاز کلی یک دانشگاه در یک سال معین با ترکیب امتیازهای آن دانشگاه در چهار هدف (هدف شماره ۱۷ و سه هدف دیگر از ۱۶ هدف باقیمانده، که دانشگاه بیشترین امتیاز را در آنها آورده است).

هدف شماره ۱۷ به تنهایی ۲۲ درصد از کل امتیاز را پیش‌بینی می‌کند و سه هدف دیگر، هر کدام ۲۶ درصد امتیاز. این بدان معناست که دانشگاه‌های مختلف بر اساس مجموعه متفاوتی از اهداف امتیازدهی می‌شوند که بستگی به تمرکز آن‌ها بر اهداف معینی دارد. امتیاز رتبه‌بندی کلی، میانگین امتیازات کلی دو سال گذشته است.

این رتبه‌بندی هر دانشگاهی را که در دوره کارشناسی یا کارشناسی ارشد دارد، ارزیابی می‌کند. اگرچه آثار پژوهشی بخشی از روش‌شناسی این نظام هستند، داشتن تعداد مشخصی مقاله الزامی نیست. در جدول یک، رتبه‌های ملی و جهانی مؤسسه‌های ایرانی و در جدول ۲، امتیاز آنها در چهار هدف برترشان آمده‌اند.

بر پایه ویرایش ۲۰۲۵ میلادی نظام رتبه‌بندی تاثیر «موسسة آموزش عالی تایمز»، «Western Sydney University» پیشگام در جهان است و «University of Manchester»، «Kyungpook National University»، «Griffith University»، «University of Tasmania»، «Arizona State University (Tempe)»، «Queen’s University»، «University of Alberta»، «Aalborg University»، و «Universitas Airlangga» در جایگاه دوم تا دهم هستند.

در این نظام رتبه‌بندی، هند با ۱۳۵ موسسه در صدر کشورهای جهان است. پاکستان با ۱۲۰ موسسه، فیلیپین با ۱۱۳ موسسه، ترکیه با ۱۰۸ موسسه و عراق با ۸۸ موسسه در رتبه‌های بعدی جای گرفته‌اند.

اما در میان کشورهای منطقه، ایران با ۳۴ موسسه در جایگاه هفتم منطقه و بیست ویکم جهان ایستاده است.

در جدول سه، شمار موسسه‌های کشورهای منطقه در نظام رتبه‌بندی جهانی تاثیر «موسسه آموزش عالی تایمز» در سال ۲۰۲۵ میلادی گزارش شده است.