چرا ایرانی‌ها نولان را دوست دارند؟

صفیه رجائی - ایران آنلاین:‌ پس از اقدام بی‌سابقه استودیوی یونیورسال در ارائه بلیت برای نمایش‌های ویژه آی‌مکس ۷۰ میلی‌متری «اودیسه»، دقیقاً یک سال قبل از اولین نمایش آن در ۱۷ جولای ۲۰۲۶، محبوبیت کریستوفر نولان کارگردان آن موجب شد که تمام بلیت‌های افتتاحیه فیلم در عرض چند دقیقه در سراسر آمریکا به فروش برسد و برخی از کاربران رسانه‌های اجتماعی با خوشحالی رسید بلیت‌های خود را منتشر کنند.

نولان از جمله کارگردانانی است که بیشتر فیلم‌هایش جزو آثار پرفروش هستند و در میان مردم ایران نیز از محبوب خاصی برخوردار است که این موضوع می‌تواند از عوامل مختلفی نشات گرفته باشد. در همین رابطه، خبرنگار فرهنگی ایران‌ آنلاین گفت‌وگویی با امیر قادری منتقد سینما داشته است که در ادامه می‌خوانید:

نولان محبوب‌ترین کارگردان دنیاست

امیر قادری منتقد سینما در گفت‌وگو با خبرنگار فرهنگی ایران آنلاین در پاسخ به این پرسش که چرا ایرانی‌ها نولان را دوست دارند، اظهار کرد: به‌نظرم فقط علاقه‌مندان سینما در ایران نیستند که نولان را دوست دارند. او الان محبوب‌ترین کارگردان دنیاست.

وی افزود: این موضوع را حتی می‌توان از خبری که اعلام شد دید؛ مبنی بر اینکه پیش فروش بلیط‌های فیلم اودیسه نولان یک سال قبل از اکران آغاز شده. نولان فیلمسازی است که نه تنها در ایران بلکه در تمام دنیا محبوب است.

قادری در ادامه با بیان اینکه کریستوفر نولان فیلمسازی است که در حوزه‌های مختلف فیلم ساخته و موفق عمل کرده است،‌ عنوان کرد: درست است که ما در تاریخ سینمای جهان فیلمسازان معروفی از هاوارد هاکس گرفته تا استیون اسپیلبرگ داشته‌ایم که در ژانرهای مختلف، فیلم‌های موفق ساخته‌اند؛ اما دامنه‌ی موفقیت هیچ‌کدام‌شان، به‌اندازه‌ی نولان نبوده که توفیقی در این حد، هنگام ساختن فیلم‌هایی با این حد از تفاوت، داشته باشند. 

وی افزود: همین اخیرا، فیلم فالووینگ کریستوفر نولان را که اولین ساخته او در دورانی است که هنوز حرفه‌ای نشده، تماشا کرده‌ام. فیلمی که با امکانات بسیار محدودی ساخته شده؛ طوری‌که لوکیشن آن در خانه پدری نولان فیلمبرداری شده و عمویش ایفاگر یکی از نقش‌های فیلم است،‌ خودش نیز فیلم را نوشته و آن را فیلمبرداری و کارگردانی کرده است،‌ با این حال این فیلم با وجود گذشت سال‌ها از زمان پخش آن همچنان به‌روز و جذاب است.

منتقد سینما همچنین با اشاره به نگرش سیاسی پنهان نولان عنوان کرد: او فیلمسازی است که گرایش‌های سیاسی‌اش را پنهان می‌کند؛ و طرز تفکر و عقایدش کمک شایانی به ارتباط برقرار کردن اقشار مختلف با فیلم‌هایش کرده است.

قادری با بیان اینکه سینمای دنیا در ۱۰ سال اخیر ضعیف‌ترین دوران خود را پشت سر گذاشته، ‌اظهار کرد: وقتی در چنین شرایطی فیلمسازی مثل نولان با ویژگی‌هایی که دارد،‌ اقدام به ساخت آثاری در این سطح از کیفیت می‌کند؛ دل و ذهن علاقه‌مندان سینما را به‌دست می‌آورد.

وی خاطرنشان کرد: نکته دیگر اینکه نولان برای به دست آوردن مخاطب انبوه از عمق و کیفیت سوژه فیلم‌هایش نمی‌کاهد و این نکته بسیار مهمی است که در آثار او مشهود است، در حالی که برخی کارگردان‌ها تلاش می‌کنند تا به منظور جذب مخاطب بیشتر، پیچیدگی ماجرا را در فیلم‌های خود کم کنند. او تنها فیلمسازی است که می‌تواند فیلمی تا این حد تحربی مثل "دانکرک" را، در ابعاد بزرگ و با هزینه‌ی فراوان بسازرد، و تازه فروش هم بکند!

امیر قادری تاکید کرد: فاصله بین نولان با سایر فیلمسازان محبوب روز دنیا در حال افزایش است و کارگردانانی مثل مارتین اسکورسیزی و دیوید فینچر که از فیلمسازان مطرح دنیا در سال‌های اخیر بوده‌اند، نیز از او عقب مانده‌اند و مخاطبان ایرانی با فاصله زیاد بعد از نولان به آثار آن‌ها علاقه نشان می‌دهند. این دامنه‌ی شهرت و محبوبیت درباره‌ی فیلم‌سازی با دامنه‌ی نوگرایی و تجربه‌گرایی بالا مثل نولان، تا جایی رسیده که یادم هست دو سال پیش که فیلم اوپنهایمر در تهران بر روی پرده سینما اکران شد، شاهد ورود افراد کم سن و سالی به سالن بودیم که صرفا برای سلفی گرفتن با پرده سینما و اینکه بگویند این فیلم را تماشا کرده‌اند،‌ آمده‌ بودند! اتفاقی که در موارد مشابه و آثار دیگر کارگردان‌ها هیچ وقت اتفاق نمی‌افتد. این در شرایطی است که بعضی آثار نولان، قابلیت قرار گرفتن در در هر فهرست سخت‌گیرانه‌ی آثار منتخب سینما را دارند.

کریستوفر نولان را بیشتر بشناسیم

سِر کریستوفر ادوارد نولان (انگلیسی: Christopher Edward Nolan؛ در تاریخ ۳۰ ژوئیه سال ۱۹۷۰ در وست‌مینستر، لندن به دنیا آمد. پدرش، برندن، مجری تبلیغاتی اهل بریتانیا بود که به‌عنوان مدیر نوآوری کار می‌کرد. مادرش، کریستینا، مهماندار هواپیمای آمریکایی اهل اوانستون، ایلینوی بود که بعداً به‌عنوان معلم زبان انگلیسی مشغول به کار شد. او یک برادر بزرگتر به‌نام متیو و یک برادر کوچکتر به نام جاناتان دارد که او نیز فیلم‌ساز است.

نولان در کالج هایلیبری و امپریال سرویس (مدرسه‌ای مستقل در هرتفورد هیث، هرتفوردشر) تحصیل کرد و بعداً به کالج دانشگاهی لندن رفت و ادبیات انگلیسی را خواند. در حالی که از تحصیلات سینمایی سنتی صرف نظر کرد، او کسب «مدرک تحصیلی در چیزی که نامربوط است» را دنبال کرد. دلیل انتخاب این دانشگاه، واحدهای مجهز فیلم‌سازی‌اش بود. او در دوران دانشجویی رئیس انجمن فیلم دانشگاه بود و با دوست‌دخترش اما توماس، فیلم‌های ۳۵میلی‌متری (فریم ۳۵ میلی‌متری، فرمت استاندارد فیلم‌های سینمایی، تبلیغاتی و بسیاری از آثار تلویزیونی هست. ارتفاع هر فریم استاندارد ۳۵ میل، به اندازه چهار سوراخ مشبک است که در دو سمت قاب قرار گرفته. این نوع فرمت برای ساخت فیلم‌هایی با نسبت تصویر ۱.۷۸:۱ (که حدودا ۱۶:۹ هست) مناسب است.) نمایش می‌داد و با پول آن در تابستان، فیلم‌های ۱۶میلی‌متری (اندازه فیلم‌های ۱۶ میلی‌متری یک‌چهارم فیلم ۳۵ میلی‌متری است و این میزان فریم به ویژه در انیمیشن‌های دو بعدی و فیلم های سینمایی رایج است.) می‌ساخت.

نولان بابت ساخت بلاکباستر‌های هالیوودی با داستان‌گویی پیچیده مشهور است و فیلم‌سازی پیشتاز در سده بیست و یکم به‌شمار می‌رود. فیلم‌های او بیش از ۶٫۶ میلیارد دلار در سطح جهانی فروش داشته و نامش در میان پرفروش‌ترین کارگردان‌ها قرار دارد. نولان دریافت‌کننده افتخارات گوناگونی همچون دو جایزه اسکار، یک جایزه گلدن گلوب و دو جایزه فیلم بفتا بوده است. او در ۲۰۱۵ از سوی مجله تایم، یکی از ۱۰۰ شخص تأثیرگذار جهان نام گرفت و در سال ۲۰۲۴ به دریافت عنوان شوالیه مفتخر شد.

از جمله آثار او می‌توان به فیلم‌های زیر اشاره کرد:

فیلم اودیسه | در حال ساخت

فیلم اوپنهایمر | ۲۰۲۳ | Oppenheimer

فیلم تنت | ۲۰۲۰ | Tenet

فیلم دانکرک | ۲۰۱۷ | Dunkirk

فیلم میان‌ستاره‌ای | ۲۰۱۴ | Interstellar

فیلم شوالیه تاریکی برمی‌خیزد | ۲۰۱۲ | The Dark Knight Rises

فیلم تلقین یا اینسپشن | ۲۰۱۰ | Inception

فیلم شوالیه تاریکی | ۲۰۰۸ | The Dark Knight

فیلم پرستیژ | ۲۰۰۶ | The Prestige

فیلم بتمن آغاز می‌کند | ۲۰۰۵ | Batman Begins

فیلم بی‌خوابی | ۲۰۰۲ | Insomnia

فیلم ممنتو | ۲۰۰۱ | Memento

فیم تعقیب |۱۹۹۸| Following