مدیر کل دفتر هنرهای تجسمی از چارچوب طرح « هنر یکپارچه» به «ایران» گفت
هنر تجسمی، نه تفنن است، نه تجمل
نمی‌توانیم با نگاه سنتی و روش‌های قدیمی به نیازهای بازار هنر و هنرمندان پاسخ دهیم
تفاوت‌های ماهیتی هنرهای تجسمی با سایر رشته‌های هنری و تنوع و تکثر رشته‌ها در هنرهای تجسمی باعث شده شاهد چالش‌های زیادی در آن باشیم. در همین راستا گفت‌وگویی داشتیم با آیدین مهدی‌زاده تهرانی، مدیرکل دفتر هنرهای تجسمی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی که می‌خوانید
سعیده احسانی راد - گروه فرهنگی: دولت و به طور خاص وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، به عنوان نهاد متولی فرهنگ و هنر در ایران، نقش بسیار مهمی در شکل‌دهی و هدایت هنرهای تجسمی ایفا می‌کند که این نقش می‌تواند در ابعاد مختلفی مثل برگزاری جشنواره‌ها و نمایشگاه‌ها، اعطای جوایز و بورسیه‌ها، تخصیص بودجه به نهادهای فرهنگی و هنری، ایجاد زیرساخت‌ها، تعیین سیاست‌های فرهنگی، صدور راحت‌تر مجوزها برای برپایی رویدادهای هنری، حمایت از هنرمندان، برگزاری کارگاه‌ها و دوره‌های آموزشی به روز و معرفی هنرمندان به جامعه جهانی برای ارتقای جایگاه هنر ایران باشد. آیدین مهدی‌زاده تهرانی، مدیرکل دفتر هنرهای تجسمی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در گفت‌و‌گو با «ایران» درباره اقداماتی که در این مدت در حوزه تجسمی داشته و برنامه‌ریزی‌هایی که برای رفع مشکلات و چالش‌های پیش روی هنرهای تجسمی دارد توضیح داد.
از زمان آغاز مسئولیت در دفتر هنرهای تجسمی، با توجه به تغییرات پرچالش ماه‌های اخیر، چه راهبردهایی را برای بازتعریف جایگاه هنرهای تجسمی در سطح سیاست‌گذاری وزارت فرهنگ و مناسبات کلان فرهنگی کشور در نظر گرفته‌اید؟
در طرح راهبردی ارائه شده به مقام عالی وزارت و معاونت محترم هنری وزارت فرهنگ و ارشد با عنوان «هنر یکپارچه»، چهار حوزه اصلی را مدنظر قرار داده‌ایم:
تغییر رویکرد از اجرا به سیاست‌گذاری: اداره کل هنرهای تجسمی، قصد دارد در آینده بیشتر نقش سیاست‌گذار را ایفا کند و از مجری‌گری مستقیم در رویدادهایی مانند جشنواره‌ها و دوسالانه‌ها فاصله بگیرد. این تغییر رویکرد می‌تواند به افزایش مشارکت بخش خصوصی و انجمن‌های هنری بینجامد.
تمرکز بر اقتصاد هنر و بازار تجسمی: اداره کل هنرهای تجسمی در آینده احتمالاً بر پیوند هنر با اقتصاد و توسعه بازار هنر تأکید بیشتری خواهد داشت. این شامل حمایت از گالری‌ها، فروش آثار هنری در سطح داخلی و بین‌المللی و تسهیل تعامل هنرمندان با خریداران است.
شفاف‌سازی مالی و اصلاح ساختار جشنواره‌ها: این اداره کل قصد دارد گزارش‌های مالی جشنواره‌هایی مانند تجسمی فجر را به‌صورت شفاف منتشر کند. همچنین، ایجاد دبیرخانه‌های دائمی برای جشنواره‌ها در دستور کار قرار دارد تا از شتابزدگی در تصمیم‌گیری‌ها جلوگیری شود.
احیای هنرهای بومی و تمرکززدایی: یکی از اولویت‌های آینده، توجه به هنرهای تجسمی در استان‌ها و مناطق محروم است. در دوره قبلی، احیای جشنواره‌های منطقه‌ای و توزیع عادلانه بودجه مورد توجه قرار گرفت، اما تداوم این روند نیازمند برنامه‌ریزی پایدار است.
یکی از مطالبات جدی هنرمندان و فعالان حوزه تجسمی، مسأله بیمه درمانی، بازنشستگی و بیکاری است. نه تنها برای هنرمندان، بلکه برای دستیاران، گالری‌گردان‌ها و سایر شاغلان این اکوسیستم. آیا شما برنامه‌ای برای پیگیری این موضوع از طریق نهادهای مسئول (وزارت تعاون، تأمین اجتماعی، مجلس) داشته‌اید؟
از نظر ساختاری صندوق اعتباری هنر و شرکت‌های اقماری آن و سایر مسائل اقتصادی و معیشتی هنر تأسیس شده است. تا کنون نیز اقدامات بسیار خوبی از طریق همین صندوق و مسئولان و همکاران انجام شده است از جمله تقویت و تشویق هنرمندان به تأسیس مؤسسات فرهنگی و هنری تک منظوره به جهت رسمیت بخشی به بازار هنر و فعالیت‌های هنرمندان، تقویت و راه‌اندازی میز خدمت در راستای ارزشیابی هنرمندان و تشویق هنرمندان به درجه‌بندی هنری جهت تسهیل فرآیند معرفی هنرمندان به صندوق و اصلاح نظام ثبت و شناسنامه دار کردن آثار هنری به عنوان زیرساخت بیمه آثار هنرمندان و بسیاری اقدامات دیگری که بزودی اخبار بسیار امیدوار‌کننده‌ای از آنها خواهید شنید.
چالش نبود نظام رسمی اصالت‌سنجی، قیمت‌گذاری و ثبت آثار هنری سال‌هاست که فعالان بازار هنر را در وضعیت بی‌پشتوانه قرار داده است. در دوران مدیریت شما، آیا دفتر هنرهای تجسمی طرحی برای تأسیس یک نهاد قانونی یا سازوکار رسمی در این‌باره دارد؟ یا با نهادهای موجود در این زمینه وارد همکاری شده‌اید؟
قطعاً این موضوع جزئی از اولویت‌های دفتر خواهد بود. منتهی تأسیس نهاد قانونی به این منظور چالش‌های بسیار پیچیده‌ای دارد که مستلزم هم افزایی بسیار است. اما مقدمات بسیار خوبی به این منظور تدارک دیده شده است. مشکل این است که عناوین یادشده از سوی شما مثل اصالت سنجی و قیمت‌گذاری موضوعاتی است که روی کاغذ موضوعات ساده‌ای به نظر می‌رسند اما در مقام اجرا و تحقق دارای چالش‌های اساسی است. نه اینکه فقط کشور ما در این خصوص مشکل داشته باشد. این موضوعات چالش‌های جهانی است. بسیاری از بازارها با این مسائل درگیر هستند.
بازنگری و تکمیل «سند ملی هنرهای تجسمی» که از دولت قبل آغاز شد، در چه مرحله‌ای قرار دارد؟ و آیا قرار است این سند به ابزاری اجرایی برای سیاست‌گذاری و بودجه‌بندی هنر تبدیل شود یا در حد یک متن تزئینی باقی خواهد ماند؟
سند یادشده نیازمند بازنگری و اصلاح جدی بود. با همت معاونت هنری مفاد سند ملی هنرهای تجسمی با فعالان و اصناف درمیان گذاشته شد و موج جدی انتقادی را در بر داشت. نکات خوبی در این سند دیده شده بود اما واقعاً هدف از تنظیم آن در سایه‌ای از ابهام بود. کار‌گروه سه نفره ترکیبی از کارشناسان اداره کل، استادان و پژوهشگران این حوزه تشکیل شده است و سند را مورد بازنگری اساسی قرار داده‌اند.
برگزاری دوسالانه‌های هنری با کیفیت و انسجام حرفه‌ای یکی از دغدغه‌های مهم بدنه هنر معاصر ایران است. آیا برای ترمیم اعتماد جامعه هنری به این رویدادها و تبدیل آنها به بسترهای جدی تعامل داخلی و بین‌المللی، برنامه مشخصی دارید؟
احیای دوسالانه‌ها و به عبارت صحیح‌تر رویدادهای ملی تخصصی که به صورت دوسالانه برگزار می‌شود در دستور کار اداره کل است. به همین منظور آیین‌نامه اجرایی آن مورد بازنگری قرار گرفته است و سند مربوطه در حال ویرایش نهایی است.
انتهای پیام/