واکاوی یک خرافه؛ پشت پرده خرید طلا در ۱۳ صفر چیست؟

صفیه رجائی - ایران آنلاین: در فرهنگ عامه و رسم و رسوم محلی، ایام خاصی در تقویم قمری وجود دارد که بین مردم به عنوان ایام مبارک یا شوم شناخته می‌شوند. باور عموم این است که ماه صفر ماه شومی است ولی سال گذشته ایده‌ای در مورد مناسب بودن سیزدهمین روز از این ماه برای خرید طلا به خصوص در شبکه‌های اجتماعی رایج شد که صف‌های طولانی در مقابل طلافروشی‌ها را در پی داشت. حال این پرسش پیش می‌آید که آیا این رسم ریشه در باورهای دینی دارد؟ و از منظر شرعی، حکم خرید طلا در روز ۱۳ صفر چگونه است؟

در همین رابطه، حجت‌الاسلام احمد اولیایی،‌ کارشناس مسائل دینی در گفت‌وگو با ایران آنلاین در خصوص شگون یا نحسی خرید در روز سیزدهم صفر اظهار کرد: ادله خاصی مبنی بر خوش یمن بودن یا منحوس بودن خرید در چنین روزی وجود ندارد و به نظر می‌رسد که چنین اعتقادی بر اثر دامن زدن به یک خرافه که معمولا در سطح اجتماعی رخ می‌دهد رایج شده است و یا اینکه عمدی برای گرم کردن بازار در آن روز خاص وجود داشته که تا امروز هم ادامه پیدا کرده است.

اولیایی ادامه داد: در طول زمان، همواره افرادی وجود داشته‌اند که با هدف قرار دادن اعتقادات مردم و همچنین استفاده از خرافه و خوشنام کردن یا بدنام چیزی در یک روز خاص از مردم سوءاستفاده می‌کردند که در طول تاریخ نیز نمونه‌های بارزی از این مسئله وجود دارد اما نکته اینجاست که باید از هر آنچه که ما را از عقلانیت دور می‌کند یا به عبارتی ما به سختی می‌توانیم از نظر عقلانی آن را باور کنیم با احتیاط بیشتری تصمیم‌گیری کنیم. زمانی که موضوع خرید و فروش یا به طور کلی بحث بازار در میان باشد،‌ این گمان وجود دارد که بحث منفعت یک شخص یا عده خاصی مطرح بوده که اقدام به خرافه‌پراکنی کرده‌اند.

کارشناس مسائل دینی با بیان اینکه در عرصه فرهنگی و نظام ارتباطات اجتماعی مردم سعی می‌کنند برای اقدامات خود پشتوانه پیدا کنند که گاهی اوقات این پشتوانه‌ها دینی است، گاهی عقلانی و گاهی اوقات تجربی و البته گاهی هم علمی است،‌ گفت: وقتی موضوعی به یک مقوله ماورایی نسبت داده می‌شود مردم نمی‌توانند آن را خدشه‌دار کنند، به همین دلیل استفاده از این مسئله زیاد مورد استفاده قرار می‌گیرد. در اینجا نیز خرید طلا در روز ۱۳ ماه نیز از یک موضوع ماورایی نشأت گرفته که هیچ کس نمی‌تواند با آن مقابله کند.

وی تاکید کرد: موضوع خرافه یا اعتقادات اجتماعی که در بین برخی از مردم وجود دارد گاهی اوقات ریشه‌ در عقاید دینی و مذهبی مردم دارد و گاهی ریشه‌ در عقاید خرافی که نه عقل آن را تایید می‌کند نه دین. در مورد نحسی ماه صفر و مشخصا سیزدهم این ماه که در بین مردم رایج است، ادله خاصی وجود ندارد اما برخی نقل کرده‌اند که به خاطر شهادت رسول خدا (ص)، امام حسن مجتبی (ع) و امام رضا (ع) در این ماه و بلایایی که در شهر کربلا و اتفاقاتی که برای خاندان اهل بیت در این ماه رخ داده، موجب شده که مردم اعمالی که موجب شادی و سرور آنها می‌شود را در این ماه انجام ندهند و رفته رفته هر چه افراد بیشتری از این موضوع تبعیت کردند،‌این طور بین مردم جا افتاد ماه صفر دارای نحسی‌هایی است.

کارشناس مسائل دینی در پایان با بیان اینکه هر گونه اقدامی مانند ازدواج،‌ خرید و فروش، خرید خانه،‌ تفریح و سفر و ... در ماه صفر هیچ گونه ممنوعیت دینی ندارد،‌ گفت: اما به دلیل محزون بودن دو ماه محرم و صفر،‌ ممکن است مردم از انجام برخی کارها خودداری کنند.