گفت‌و‌گو با سید مجید پوراحمدی، مدیرعامل صندوق هنر
غافل از سختی معیشت هنرمندان نیستیم
جامعه هنری در کشور ما جامعه کم جمعیتی نیست؛ قشری که در برابر حوادث و التهاب‌ها آسیب‌پذیر و شکننده است و برای ادامه زندگی و فعالیت‌های هنری باید شرایطی آرام و دور از دغدغه معیشت داشته باشد. به پیشنهاد وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با تصویب هیأت وزیران در جلسه مورخ دوازدهم مرداد ۱۳۸۲ صندوق اعتباری حمایت از نویسندگان، روزنامه‌نگاران و هنرمندان با هدف حمایت از اهالی فرهنگ، هنر و رسانه کشور به طور رسمی تشکیل شد.
سعیده احسانی‌راد - گروه فرهنگی: صندوق اعتباری هنر به عنوان دستگاه محوری حمایت از هنرمندان، نویسندگان، روزنامه‌نگاران و فعالان قرآن و عترت با اقدامات جدی و نگاه به توانمندسازی هرچه بیشتر هنرمندان و شناساندن هنر ارزشمند ایران در عرصه‌های بین‌المللی بپردازد و با سودآور کردن تلاش‌های جامعه فرهیخته کشور، در این زمینه باید بیش از پیش فعال باشد. این نهاد حمایتی و خدماتی در مسیر رسیدن به این هدف موظف است با حذف موانع و توسعه زیرساخت‌ها تلاش کند امکان دسترسی گسترده فعالان فرهنگی و هنری سراسر کشور را به خدمات و حمایت‌های صندوق تسهیل کند. سید مجید پوراحمدی، مدیرعامل صندوق هنر با حضور در روزنامه ایران با بازدید از تحریریه ایران در گفت‌و‌گویی درباره اقداماتی که از زمان مسئولیتش در صندوق هنر صورت گرفته، برنامه‌های جدید و حمایت‌هایی که در طول جنگ تحمیلی ۱۲روزه ایران و اسرائیل توسط صندوق هنر انجام شد، مطالبی را به تفصیل بیان کرد که در گفت‌و‌گوی زیر می‌خوانید.
۴۰ طرح حمایتی برای هنرمندان برنامه‌ریزی شده، این طرح‌ها در چه حوزه‌هایی است؟
صندوق اعتباری هنر براساس حمایت از هنرمندان برای بیمه‌های پایه، تکمیلی و درمان از دهه ۸۰ راه‌اندازی شد و به‌تدریج هنرمندان با عضویت از بیمه درمان و تسهیلات کم‌بهره استفاده کردند.
طرح‌های حمایتی برای هنرمندان از آن زمان تا کنون افزایش پیدا کرده است، به عنوان مثال ۵ طرح در حوزه معیشت برای افراد بسیار ضعیفی که در حوزه معیشت مشکل دارند، ۶ طرح در حوزه درمان، ۳ طرح برای بیمه تکمیلی به اضافه طرح «مسیحا» اجرا شد که این طرح مشمول کسانی است که در مراکز درمانی گرفتار شدند و توانایی مالی بسیار پایین دارند.
در بخش مسکن برای هنرمندان و اهالی فرهنگ و هنر چند طرح داریم، طرح «سرا» برای افرادی که مشکل ودیعه مسکن و اجاره‌خانه دارند که در قالب تسهیلات کم‌بهره و پرداخت‌های ضروری بلاعوض است، پروژه خانه خبرنگاران و هنرمندان را از دو سال پیش در پرند شروع کردیم و ۱۰۰ نفر در این پروژه ثبت‌نام کردند که در حال حاضر این طرح در مرحله سفت‌کاری است.
در بخش خدمات یک‌سری طرح روی «هنرکارت» برای پروژه‌های مختلف داریم، مثل فروش کالاهای ضروری به صورت اقساطی که با تخفیف‌های ویژه صورت می‌گیرد.
طرح‌های استانی را هم در قالب سفرهای استانی طرح تجلیل از مفاخر استانی عضو صندوق داریم که در روزهای آینده برنامه تجلیل از مفاخر استان آذربایجان‌غربی و قزوین اجرا می‌شود. در حال حاضر ۴۰ طرح در صندوق هنر داریم که روزبه‌روز هم افزایش پیدا می‌کند.
محورهای سه‌گانه فعالیت صندوق هنر شامل «حمایتی»، «خدماتی» و «توانمندسازی» است؛ در بحث توانمندسازی چه کارهایی انجام می‌دهید؟
اساس صندوق هنر بر پایه حمایت از هنرمندان و اهالی فرهنگ و هنر شکل گرفت، بعداً با راه‌اندازی هنرکارت و استفاده از خدمات تخفیفی، اقساطی، فروشگاهی، اقامتی و انواع کمپین‌ها ادامه پیدا کرد. توانمندسازی هنرمندان از تعاریف کلان صندوق هنر در بخش اقتصاد هنر به شمار می‌رود، هر چه این بخش تقویت شود زمینه تحرک مالی و فعل و انفعالات اقتصادی در زیست‌بوم حوزه فرهنگ و هنر فعال و عملاً اقتصاد هنر تقویت می‌شود.
برای توانمندسازی هم در چند سال اخیر با شعار ایجاد کسب‌وکار و درآمدزایی طرح «قاب هنر» با راه‌اندازی ۳ شرکت و اجرای چند طرح و پروژه عملیاتی شد که یکی از این شرکت‌ها با نام «پروانه» افراد مستعد را شناسایی کرد و به آنها کار سفارش داد، بیشتر هنرمندانی که از صندوق تقاضای کمک داشتند در این طرح شرکت کردند که آثار بعد از خریداری با بسته‌بندی‌های شکیل و به صورت هدایای شرکتی به بازار عرضه شدند.
بحث آموزش از بحث‌های دیگری بود که در این شرکت‌ها دنبال شد، به این صورت خیلی از هنرمندان حرفه‌ای که مهارت کسب درآمد از هنرشان را نداشتند، شناسایی و با گذراندن دوره‌های کوتاه‌مدت برپایی رویداد در مسیر درآمدزایی هدایت شدند. وزارت ارشاد هم در این زمینه فرهنگسرای نیاوران را در اختیار صندوق هنر قرار داد تا اهالی فرهنگ و هنر رویداد و نمایشگاه‌های‌شان را برگزار کنند.
منبع درآمدزایی تأمین هزینه‌های صندوق هنر از کجا ست؟
هزینه‌های «صندوق هنر» قابل‌توجه است و بعضاً از مسیر بودجه کشور تأمین می‌شود. صندوق برای اینکه وابستگی‌اش را از بودجه و دولت کم کند به فعالیت‌های اقتصاد هنر و شرکت‌های تابعه صندوق متوسل شد تا بخشی از هزینه‌های اداری، عمومی، جاری و حقوق و دستمزد را تأمین کند تا به دولت وابسته نباشد و منابع دولتی صندوق صرفاً برای حمایت از هنرمندان هزینه شود.
آیا تمام هنرمندان عضو صندوق هنر هستند و سمت هنرمندان در بیمه تأمین اجتماعی اصلاح شده است؟
هر هنرمند و اصحاب فرهنگ و هنری که شرایط و ویژگی‌های مبتنی بر آیین‌نامه عضویت در صندوق را داشته باشد می‌تواند عضو شود، با پیگیری‌هایی که با سازمان تأمین اجتماعی داشتیم در دولت چهاردهم عنوان بیمه هنرمندان اصلاح شد و در سایت تأمین اجتماعی عنوان‌ها به بیمه فرهنگ و هنر تغییر پیدا کرده است.
در حال حاضر ۱۷ هزار و ۷۷ نفر دارنده مدرک درجه یک هنری و ۲ هزار و ۷۰۰ نفر مستمری‌بگیر عضو صندوق هستند، بیش از ۶۸۰ نفر از دارندگان مدرک درجه یک هنری از طرح تکریم استفاده می‌کنند و بیش از ۴۸ هزار نفر هم بیمه درمان صندوق هستند.
در یک سال گذشته صندوق بیش از ۵۵۰۰ عضو جدید گرفت، بیش از ۴۲۰۰ نفر به تأمین اجتماعی معرفی شدند و جمعیت صندوق به بیش از ۶۵ هزار نفر رسید، حدود ۴۸ هزار نفر شهریور پارسال برای بیمه تکمیلی ثبت‌نام کردند و هزار نفر از دارندگان مدرک درجه یک هنری به صورت رایگان بیمه تکمیلی صندوق شدند و ۱۷۵ میلیارد تومان تسهیلات در این دوره یک‌ساله پرداخت شد.
صندوق هنر چند نوع بیمه دارد و این بیمه‌ها به چه شکل ارائه خدمات می‌دهند؟
در حال حاضر دو نوع بیمه داریم: بیمه تأمین اجتماعی که بیمه پایه است و بیش از ۶۵ هزار نفر به سازمان تأمین اجتماعی معرفی شدهاند و از خدمات بیمه صندوق هنر استفاده می‌کنند، نوع دوم بیمه تکمیلی درمان است و بیش از ۴۸ هزار نفر تحت پوشش خدمات بیمه تکمیلی صندوق هستند.
با مذاکراتی که در این دو ساله با بیمه‌های اصلی کشور و بیمه‌گرها داشتیم، بحث اضافه شدن خدمات بیمه‌ای به مسیر فعالیت‌های حمایتی صندوق افزوده شده که یکی از آنها بیمه زندگی است.
طرح‌های «امید»، «آرامش»، «رفاه» و «تکریم» که در صندوق هنر شاهد آنها هستیم چه خدماتی را ارائه می‌دهند؟
اینها طرح‌های سه‌گانه بیمه درمان است که متناسب با خواست و نیاز هنرمندان عضو صندوق طراحی شده است، هنرمندان از زمان مراجعه برای ثبت‌نام بیمه تکمیلی در جدول خدمات متفاوتی را مشاهده و براساس نیازشان آن خدمات را انتخاب می‌کنند.
مثلاً در بیمه تکمیلی صندوق هنر، هنرمند ۴۰ درصد از سهم کل بیمه‌شده را پرداخت می‌کند که این عدد در طرح‌های امید، آرامش و رفاه متفاوت است، برای طرح امید ۷۰ درصد، طرح آرامش ۶۰ درصد و طرح رفاه ۴۵ درصد از سهم کل بیمه‌شده را صندوق هنر می‌پردازد و بقیه توسط هنرمند پرداخت می‌شود.
در جنگ تحمیلی ۱۲روزه چه حمایت‌هایی از طریق صندوق هنر برای حمایت از هنرمندان آسیب‌دیده صورت گرفته است؟
بر اساس سیاست کلی در مجموعه دولت و تصمیم‌گیری برای شناسایی و حمایت از آسیب‌دیدگان جنگ تحمیلی اسرائیل علیه ملت ایران، برنامه منسجمی برنامه‌ریزی و اجرا شد، صندوق هنر به عنوان بخشی از جامعه فرهنگ و هنر با دستوری که از وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی گرفتیم از جایگاه وزارت ارشاد وارد شدیم و با شناسایی هنرمندانی که آسیب دیدند در حد توان و امکانات کمک کردیم و قرار شد بقیه خسارت‌ها از طریق بنیاد مسکن و شهرداری جبران شود.
کارهایی که از طریق صندوق برای حمایت و کمک به هنرمندان آسیب‌دیده صورت گرفت به این صورت بود که در گام اول ستادی در وزارت ارشاد تشکیل شد و یک لیست ۳۲ نفره از افراد آسیب‌دیده تهیه شد که همه از تهران بودند، نمایندگان صندوق تک‌تک مراجعه حضوری کردند، بازدید میدانی داشتند و در جلسه ستاد وزارت ارشاد گزارش‌ها ارائه شد و در قالب تسهیلات بدون بهره و کمک‌های بلاعوض به این افراد پرداخت شد که ۲۰ خانواده آسیب‌دیده از جنگ هم بعداً شناسایی شدند، تعدادی تسهیلات دریافت کردند و بقیه نیز به‌زودی تعیین‌تکلیف می‌شوند.
صندوق هنر به عنوان یک مجموعه خدماتی تحت هیچ شرایطی خدمات‌دهی‌اش به هنرمندان متوقف نشد، مرکز تماس و پاسخگویی و دفتر صندوق باز بود و مراجعات حضوری را می‌پذیرفتیم، با وجود اینکه اطراف دفتر صندوق هم مورد تهاجم رژیم صهیونیستی قرار گرفت.
پیامکی به حدود ۱۰۰ هزار نفر از اعضای صندوق ارسال شد که این شماره تماس ماست و دفتر باز است، هر کس خواست حضور پیدا کند که این کار زمینه آرامش‌بخشی را فراهم کرد، دوم اینکه با ۷۰۰ نفر از پیشکسوتان و دارندگان مدرک درجه یک هنری تماس گرفتیم و احوالپرسی کردیم.
در کنار حمایت مالی در شرایط اضطرار و خاص، تماس گرفتن اثر روانی بیشتری دارد، با اینکه یک‌سری از اهالی هنر بیمار بودند و امکان خروج از تهران را نداشتند به منزل‌شان رفتیم که در چند مورد خودم به آنها سر زدم.
صندوق هنر چقدر عضو دارد و تعداد اعضا افزایش پیدا کرده است؟
ورود هنرمندان به صندوق همیشه جریان دارد و خروجش هم به شیوه‌های مختلف است. حدود ۱۰۰ هزار و ۱۰۰ نفر عضو داریم و اعضا تا همیشه می‌توانند عضو صندوق باشند و از بیمه استفاده کنند، منتها این نکته‌ای دارد، آیین‌نامه ما به این صورت است که تا سه سال افراد باید گزارشی از فعالیت‌های هنری‌شان ارائه کنند. چون اصلی‌ترین فعالیت صندوق بحث بیمه تأمین اجتماعی است و بیمه متعلق به کسانی است که با فعالیت هنری‌شان کسب درآمد می‌کنند. آیین‌نامه طوری تنظیم شده که هر سه سال یک‌بار اعضا از هنرمند یا روزنامه‌نگار و نویسنده باید مدارک جدید از فعالیت‌شان را به صندوق ارائه دهند، اکنون بیش از ۲ هزار و ۶۵۸ نفر بیمه‌پردازی‌های‌شان کامل شده و از صندوق هنر بازنشسته شدهاند.
برنامه‌های جدید صندوق در چه راستایی است؟
صندوق در سه محور اصلی فعالیت دارد، هر ایده‌ای که طرح‌های حمایتی را فعال کند رویش کار می‌کنیم، البته با در نظر گرفتن منابع موجود.
تمرکز صندوق روی طرح بیمه‌های زندگی یا جبران بازنشستگی است، در بخش خدمات انعقاد قراردادهای جدید داریم و در این زمینه روی اپلیکیشن فروش کالا به نام «تارا» متمرکزیم که بیش از ۷ هزار نفر از طریق سایت هنرکارت اقدام کردند تا از خدمات فروش اقساطی کالا استفاده کنند، در زمینه توانمندسازی اکسپوهای استانی برنامه‌ریزی شده تا در هر یک از استان‌ها زمینه برپایی رویداد برای شرکت هنرمندان فراهم شود.
صندوق در تمام استان‌ها نمایندگی دارد و بخش زیادی از خدمات به صورت الکترونیکی است که از طریق اپلیکیشنی که برای صندوق طراحی شده کار ثبت‌نام و درخواست معرفی به تأمین اجتماعی و مانند آن به‌راحتی صورت می‌گیرد.
خدمات صندوق برای اهالی رسانه با اهالی هنر متفاوت است؟
هیچ تفاوتی نمی‌کند، افرادی که وارد صندوق می‌شوند در رشته‌های مختلف هنری (موسیقی، تجسمی، سینما) نویسندگان، روزنامه‌نگاران و فعالان قرآن و عترت وقتی عضو شدند از خدمات یک شکل متناسب با نیازشان استفاده می‌کنند.
عدالت فرهنگی در صندوق هنر چطور رعایت و لحاظ می‌شود؟
توزیع عدالت‌گونه خدمات از کارهای مهمی است که ساختار مدیریت کشور روی آن متمرکز است. ۶۷ درصد از اعضای صندوق در شهرستان‌ها هستند، هنرمندان فعالی که انتظار حمایتی مشابه خدمات ارائه‌شده به هنرمندان مرکز را دارند.
طرح‌های مختص این موضوع به صورت دقیق طراحی شده از جمله طرح مفاخر، در گذشته بسیاری از مراسم تجلیل‌ها در تهران متمرکز بود، ما این موضوع را به استان‌ها محول کردیم به این صورت که با شیوه و ساختار مشخص به اتفاق عده‌ای چهره به دیدن مفاخر در استان‌ها می‌رویم، پیشکسوتانی که بعضاً کمتر مورد توجه قرار گرفتند. مثلاً در سفر اخیر به اردبیل در قالب یک تیم چهار نفره در یک روز در ۹ شهرستان به منزل حدود ۴۱ هنرمند رفتیم.
از دیگر مواردی که می‌توان به آن اشاره کرد، تفویض اختیارات مدیرعامل به صورت متمرکز در صندوق برای بخش‌های حمایتی به همه مراکز است، به این شکل که ابتدای سال هنرمندان نیازمند را شناسایی و متناسب با عدد جمعیت در استان‌ها به مدیران کل ابلاغ می‌کنیم. در طرح قاب هنر هم سعی کردیم هنرمندانی که در مناطق کم‌برخوردار و ضعیف هستند بیشتر در این پروژه شرکت داده شوند.
چه خبر خوشی برای هنرمندان عضو صند وق هنر دارید؟
میانگین هزینه‌های صندوق ماهانه ۱۰۰ میلیون تومان است، چون نیمه اول با دوم متفاوت است، به دلیل قرارداد جدید بیمه تکمیلی که با هزینه‌های بالاتری اتفاق می‌افتد.
مهم‌ترین خبر یا عهدی که با اهالی فرهنگ و هنر می‌بندیم این است که مجموعه مدیریتی صندوق کاملاً صادقانه به هنرمندان خدمت می‌کند، بدون در نظر گرفتن اهداف شخصی و جمعی و براساس منافع و رفاه هنرمندان.
موضوع دومی که اهمیت دارد ارائه همین خدمات با بهترین کیفیت در کمترین زمان است و اگر همین میزان موفق باشیم بهترین کار را انجام داده‌ایم.
موضوع سومی که ان‌شاءالله در نیمه دوم سال عملیاتی خواهد شد و گام بسیار مهم در صندوق هنر است، بیمه زندگی و جبران بازنشستگی است. متأسفانه به دلایل متعدد بخش زیادی از هنرمندان بیمه تأمین اجتماعی حداقل دستمزد بیمه‌پردازی را دارند و وقتی به مرحله بازنشستگی می‌رسند حداقل حقوق بازنشستگی را می‌گیرند که از اعتراضات هنرمندان است. برای همین با بیمه‌ها صحبت کردیم تا هنرمندان از بیمه جبران بازنشستگی استفاده کنند.
این کار قرار است با همکاری صندوق بیمه و یک بانک عامل باشد که در ۴ سال حداقل یک مبلغ پرداخت شود و بعد تا آخر عمر توسط بیمه یک مبلغ ثابت توسط بیمه پرداخت شود، الان فقط دنبال یک بانک عامل هستیم که بخش مهمی از مبلغ اولیه از طریق تسهیلات کم‌بهره و بدون بهره و اقساطی پرداخت شود و فرد ماهانه اقساطی عدد کمی را در مدت ۵ سال پرداخت کند و بعد از آن سنوات طولانی تا آخر عمر یک عدد ثابت ماهانه بگیرد و به نظر می‌رسد آن عدد بسیار بزرگ‌تر از میزان حقوق بازنشستگی‌اش است.
آیا به هنرمندانی که بیماری خاص دارند خدمات خاصی می‌دهید؟
هنرمندانی که شرایط خاص دارند به ما معرفی می‌شوند و تحت پوشش بیمه درمان قرار می‌گیرند، اما مذاکراتی هم با صندوق بیماری‌های خاص وزارت بهداشت داشتیم تا هنرمندانی که بیماری خاص دارند و هزینه‌های درمان‌شان فراتر از بیمه تکمیلی است در قالب صندوق بیماری‌های خاص تحت حمایت قرار گیرند.
هنرمندانی که فوت می‌کنند بیمه خانواده‌های‌شان از صندوق قطع می‌شود؟
نه قطع نمی‌شود، طرحی به نام مستمری داریم و هنرمندان به هر دلیل به رحمت خدا بروند برای ورثه‌شان بیمه ادامه پیدا می‌کند.
بیشترین عضو از کدام قشر از هنرمندان است؟
از هنرهای تجسمی بیش از ۱۹ هزار نفر در صندوق هنر عضو هستند، از موسیقی بیش از ۱۷ هزار نفر، از هنرهای نمایشی بیش از ۱۵ هزار نفر، از نویسندگان بیش از ۱۴ هزار نفر، از سینمایی‌ها بیش از ۱۱ هزار نفر و از روزنامه‌نگاران بیش از ۱۰ هزار نفر عضو صندوق هستند.
برش
صندوق اعتباری هنر براساس حمایت از هنرمندان برای بیمه های پایه ، تکمیلی و درمان از دهه ۸۰ راه اندازی شد و به تدریج هنرمندان با عضویت از بیمه درمان و تسهیلات کم بهره استفاده کردند
با مذاکراتی که در این دو ساله با بیمه های اصلی کشور و بیمه گرها داشتیم بحث اضافه شدن خدمات بیمه ای به مسیر فعالیت های حمایتی صندوق افزوده شده که یکی از آنها بیمه زندگی است
مهم ترین خبر یا عهدی که با اهالی فرهنگ و هنر می بندیم این است که مجموعه مدیریتی صندوق کاملاً صادقانه به هنرمندان خدمت می‌کند بدون در نظر گرفتن اهداف شخصی و جمعی و براساس منافع و رفاه هنرمندان
در جنگ ۱۲ روزه صندوق هنر به عنوان یک مجموعه خدماتی تحت هیچ شرایطی خدمات دهی اش به هنرمندان متوقف نشد ، مرکز تماس و پاسخگویی و دفتر صندوق باز بود و مراجعات حضوری را می‌پذیرفتیم
در گذشته بسیاری از مراسم تجلیل ها متمرکز در تهران بود ما این موضوع را به استان ها محول کردیم به این صورت که با شیوه و ساختار مشخص به اتفاق عده ای چهره به دیدن مفاخر در استان ها می رویم
در بخش خدمات یک سری طرح روی «هنر کارت» برای پروژه های مختلف داریم مثل فروش کالاهای ضروری به صورت اقساطی که با تخفیف های ویژه صورت می گیرد
ایران آنلاینانتهای پیام/