آلزایمر؛ عارضه ای که توانایی های مغز را چون موریانه میجود؛
هر ۷ دقیقه یک نفر قربانی فراموشی پیش رونده
۳۰ شهریورماه روز جهانی آلزایمر بود، بیماری که به گفته متخصصان هر ۷ دقیقه یک ایرانی را درگیر مشکلات ناشناخته فراوانی میکند.
محدثه جعفری: آلزایمر بهعنوان شایعترین نوع زوال عقل شناخته میشود، به طوریکه بیش از ۵۵ میلیون نفر را در سراسر جهان درگیر کرده و تخمین زده میشود تا دو سه دهه آینده بیش از ۳ برابر افزایش مییابد.
دکتر فرشید رضایی مسئول بیماریهای سالمندان در معاونت درمان وزارت بهداشت میگوید: «عمر آشنایی بشر با نام آلزایمر حدود صد و چند سال است، اما قرنهاست به مشکلات ذهنی کهنسالی و زوال عقل در تمدنهای مختلف اشاره شده است. در مقابل روند رو به افزایش آلزایمر در دنیا، اما خبرهای خوب و پیشرفتهای چشمگیر در سه ماه اخیر نشان میدهند که مسیر مبارزه با این بیماری در حال تغییر و پارادایم درمانی آن در حال تحول است و این تغییر از یک رویکرد منفعلانه و درمان علامتی به یک استراتژی فعال و پیشگیرانه، نویدبخش آیندهای روشنتر است.»
دکتر رضایی توضیح میدهد: «زمانی که علایم اولیه آن مشخص میشود یعنی ۲۰ سال دیر شده است چون ۲۰ سال اول آغاز بیماری بدون علامت واضح است که تاکنون نمیتوانستیم آن را تشخیص بدهیم. هرچند امروزه روشهای جدید آزمایشگاهی و تکنیکهایی با هوش مصنوعی کشف شدهاند که نشان میدهد؛ میتوان سالها قبل از شروع علائم واضح بیماری به وجود بیماری در بدن فرد پی برد.»
چرا آلزایمر میگیریم؟
دکتر رضایی آلزایمر را چنین توضیح میدهد: «رسوب برخی پروتئینهای غیرطبیعی در سلولهای عصبی مغز باعث میشود، آن سلولها عملکرد خود را از دست بدهند و طی سالها آرام آرام بخشهای مختلف مغز از بین میرود. هرچند این بیماری بهطور مستقیم کشنده نیست، اما بدنی که مغز و سیستم عصبیاش به درستی کار نکند به دلایل متعددی از بین خواهد رفت و منجر به مرگ بیمار میشود. اگر توانایی مغز را به پندار و گفتار و هدایت کردار دستهبندی کنیم شاید بتوان به این شکل روند بیماری آلزایمر را خیلی ساده بیان کرد که ابتدا پندار و گفتار را از بین میبرد و سپس کردار را مختل میکند. یعنی مهارتهای حافظه و شناختی و فکر کردن آسیب میبیند و فرد با اینکه خاطرات قدیم را تا حدی در ذهن دارد، اما خاطرات جدید را نمیتواند بسازد و چهرههای افراد را تشخیص نمیدهد. سپس برای حرف زدن کلمه کم میآورد و هنگام کارهای معمول زندگی مانند آشپزی کردن، مسیریابی در رانندگی و گفتوگو با دوستان مغزش یاری نمیکند.»
اهمیت سبک زندگی سالم در پیشگیری از آلزایمر
دکتر رضایی میگوید: «یکی از مهمترین درسهایی که علم روز به ما آموخته، اهمیت سبک زندگی در پیشگیری از آلزایمر است. در حالی که عوامل ژنتیکی نقش دارند و ژن APOE۴ یکی از عوامل خطر ابتلا به آلزایمر در سالمندی است، اما ژنتیک تنها تعیین کننده سرنوشت نهایی ما نیست. تحقیقات اخیر بر نقش کلیدی عواملی مانند خواب کافی و مدیریت استرس روزمره تأکید دارند. کم خوابی و استرس مزمن میتوانند به تجمع پروتئینهای مضر آمیلوئید و مهمتر از آن پروتئین تاو در مغز منجر شوند.»
پیشرفتهای چشمگیر در تشخیص و درمان
دکتر رضایی میگوید: «یکی از مهمترین این پیشرفتها، تأیید داروی جدیدی به نام دونانماب است. این دارو اولین در نوع خود است که میتواند با هدف قرار دادن مستقیم پلاکهای بتا-آمیلوئید، سرعت افت شناختی و زوال عقل را تا ۳۵ درصد کاهش دهد. ویژگی منحصربهفرد این دارو، قابلیت توقف درمان است، یعنی بر خلاف این روزها که باید درمان آلزایمر را تا آخر عمر ادامه داد، با این دارو پس از پاکسازی پلاکها میتوان مصرف دارو را قطع کرد، و این اتفاق یک تغییر پارادایم در رویکرد درمانی ایجاد میکند. چون درمان آلزایمر را از یک فرآیند مادامالعمر و درمان علامتی و کنترلی به یک رویکرد هدفمند و شخصیسازیشده تبدیل میکند. این داروی جدید زمانی بهترین اثر را دارد که در مراحل اولیه تشخیص آلزایمر تجویز شود.»
* متن کامل این گزارش را اینجا بخوانید.
انتهای پیام/