آغاز سال تحصیلی جدید و ضرورت بازخوانی الگوهای حکمرانی آموزشی و تربیتی

ایران آنلاین: امروزه جهان دریافته است که آموزش و پرورش، سرمایه‌گذاری برای توسعه همه جانبه کشورهاست و هر کشوری که در مسیر توسعه یافتگی، سرمایه گذاری بیشتری داشته باشد، بدون‌شک از رشد و توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی بیشتر و توسعه پایدارتری در آینده برخوردار خواهد شد.

مسأله ای که سال هاست از سوی مقام معظم رهبری(مدظله العالی) مورد تأکید قرار گرفته و به دولت ها تذکر داده می شود که هزینه کردن در آموزش و پرورش، سرمایه گذاری برای آینده کشوراست؛ راهبردی که همواره مورد غفلت و کوچک انگاری از سوی دولت مردان قرار گرفته است.

اما سالی که گذشت، روایتی متفاوت از نگاه دولت به آموزش و پرورش داشت؛ علیرغم چالش های جدی اقتصادی کشور، مسایل آموزش و پرورش، در اولویت دولت چهاردهم و شخص رئیس جمهور محترم، جناب آقای دکتر پزشکیان قرار گرفت و جراحی را نقطه ای آغاز کرد که اطمینان بخش تر بود و با اهتمام جدی ایشان همه ظرفیت های موجود و همه دستگاه های اجرایی و مسؤولیت های اجتماعی، به کمک نظام تعلیم وتربیت آمدند تا یک بار برای همیشه با کاشتن «بذر توسعه و عدالت» به صورت ریشه ای به این ابر چالش کشور که ریشه اصلی عقب ماندگی جامعه است، درمان کنند.

بر این اساس، دوکلان برنامه در صدر برنامه های رئیس جمهور محترم قرار گرفت و با توجه جدی وزیر محترم آموزش و پرورش و پیگیری های مجدانه وی گام های مؤثر و اساسی در راستای اعتلا و ارتقای جایگاه نظام تعلیم و تربیت برداشته شد و موضوع «توسعه عدالت آموزشی» و «ارتقای کیفیت آموزشی و تربیتی» در سه محور «محرومیت زدایی از فضاهای آموزشی»؛ «کیفیت بخشی به آموزش ها» و «استقرار الگوی مدرسه تراز» و توانمندسازی مدیران و معلمان محترم مدارس در دستور کار آموزش و پرورش قرار گرفت و درهمین راستا بیش از ۵۵ نشست اختصاصی با عنوان نهضت توسعه عدالت آموزشی با حضور رئیس جمهور محترم برگزار شد که به برخی از نتایج این نگاه تحولی اشاره خواهم کرد:

ساماندهی مدارس کانکسی زیر ۱۰ نفر دانش آموز؛ ساخت و بهره برداری از ۲۴۱۲ فضای آموزشی و تربیتی با مشارکت مردم؛ ساخت و بهسازی۲۸۶۲فضای ورزشی درون مدرسه ای با اولویت مدارس مناطق محروم؛ تأمین تجهیزات آموزشی و کمک آموزشی مدارس مناطق محررم با اعتبار ۲.۲ همتی خیرین محترم مدرسه ساز؛ پرداخت ۲ مرحله سرانه بابت تأمین بخشی از نیازهای مدارس به میزان ۷۵۴میلیاردتومان؛ تأمین اعتبار و برنامه ریزی برای توزیع شیر مدارس؛ پرداخت بخش مهمی از پاداش بازنشستگان ۱۴۰۳ در شهریورماه و قبل از آغاز سال تحصیلی؛  تعیین تکلیف «۲۴۰۰۰ پرونده داوطلب آزمون‌های استخدامی» سال‌های ۱۴۰۲ و ۱۴۰۳؛ استقرار و اجرای الگوی مدرسه تراز در بیش از ۲۱۵۰۰ مدرسه دولتی متوسطه؛ ترسیم « اطلس‌ آسیب‌های اجتماعی» دانش‌آموزان و «ابلاغ نقشه راه پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی ـ روانی»، تنها بخش کوچکی از اقدامات آموزش و پرورش در «دولت وفاق ملی» برای آغاز استقرار حمکرانی خوب نظام تعلیم و تربیت در سال گذشته بود که همچنان استمرار دارد.

اما بحران‌ها و چالش‌های پیش‌روی این نهاد عظیم، به قدری وسیع بود که طعم شیرین دستاوردهای ارزشمند این نگاه توسعه گرایانه هنوز بر مذاق معلمان عزیزمان به خوبی حس نشده است؛ اما نیک اگر بنگریم آنچه در یک سال اخیر با شعار«توسعه عدلت ـ برای ایران؛ برای مدرسه» در این عرصه خطیراتفاق افتاد، بی نظیر اگر نبود، کم نظیر بود؛ این مسأله ضرورت بازخوانی الگوهای آموزشی و تربیتی و مسیرهای طی شده برای توسعه عدالت را دوچندان می کند؛ «توسعه فضاهای آموزشی»، «توانمندسازی مدیران، معلمان و مریبان نظام آموزشی»، اگر نتواند به کودکان ما سبک زندگی صحیح، علاقه مندی به هویت ملی و دینی، اعتماد وگفت‌وگو، خلاقیت و تخیل، صبر و مدارا، ایثار وگذشت، بازی و شادی، صلح و دوستی را بیاموزند، به بیراهه رفته ایم.

نباید فراموش کرد که توسعه همه جانبه کشور، بدون کاهش فقر و بیکاری و دستیابی به فرصت های برابر آموزشی، ارتباطات بهتر و هدفمندتر، ایجاد نظام اجتماعی مبتنی برعدالت و افزایش مشارکت مردم در امور سیاسی، اقتصادی و اجتماعی، غیر ممکن است.

پر واضح است چاره حل مسایل مذکور، جز در گرو توجه به قشر فرهنگی، معلمان، دانشمندان و نخبگان نظام تعلیم و تربیت، نخواهد بود؛ چرا که آموزش و پرورش از يک سو با آموزش های هدفمند، قابليت ها و توانمندی هاي نيروي انساني را ارتقا مي دهد و از سوي ديگر،زمینه تربیت نيروي کار ماهر، مستعد و متعهد را فراهم می سازد و براي استفاده بهتر از تکنولوژي و فناوری های نوین، آماده و مهيا مي کند.

 به همين سبب کشورهاي توسعه يافته، «آموزش و پرورش» را به عنوان یک از ارکان مهمی که بر همه نهادها و دستگاه های جامعه تأثیرمی گذارد، «محور توسعه» و «سنگ زیربنایی استقلال کشور» می دانند و به عنوان رکن اساسی و بنیان توسعه همه جانبه آرمان شهر خود، سرمایه گذاری بیشتری در اين حوزه می کنند.

امید است در سال پیش رو، با بهره مندی تجارب زیسته سال گذشته، آسیب شناسی وضع موجود و برنامه ریزی های بهتر، توسعه زیرساخت ها، شرایط مناسب تری برای درک نقش آموزش و پرورش؛ تغییر در شیوه های یاددهی و یادگیری؛ مبارزه با مشکلات آموزش و پرورش؛ بها دادن به نقش معلم؛ تغییر و تحول در برنامه درسی مدارس؛ توجه به انگیزه­ها و ارزش­ها و ارج نهادن به ارزش­های اخلاقی و معنوی را فراهم ساخته و بتوانیم استعدادهای بالقوه آینده سازان میهن عزیزمان را برای مشارکت هوشمندانه و پذیرش مسؤولیت بیشتر و حضور پر صلابت تر در عرصه رقابت های جهانی در امور علمی، پژوهشی، فرهنگی و ورزشی، شکوفا نماییم.