ویژه هنر معاصر ایران
عربشاهی و درخشانی، گران‌ترین هنرمندان حراج بیست‌و چهارم تهران/ برگزاری برخط در مهرماه
بیست و چهارمین دوره «حراج تهران» ویژه هنر معاصر ایران مهرماه به صورت برخط برگزار می‌شود و «نقش برجسته» مسعود عربشاهی و «شکار زمستان زرفام» رضا درخشانی با برآورد قیمت ۱۲ تا ۱۴ میلیارد تومان گران‌ترین آثار این رویداد هستند.
ایران آنلاین: رواج تجارت الکترونیک فرصت‌های جدیدی را برای مبادلات آثار هنری فراهم کرده است. خرید آثار هنری به صورت آنلاین در سال‌های اخیر بسیار مورد اقبال علاقه‌مندان به هنر قرار گرفته و به تدریج سهم قابل توجهی از بازار هنر را به خود اختصاص داده است. خانه‌های حراج بزرگ دنیا مانند کریستیز، ساتبیز، فلیپس و بونامز به ویژه از زمان شیوع پاندمی کرونا به سمت حراج‌های آنلاین روی آورده‌اند تا سهولت و مزیت‌هایی را برای مبادلات آثار هنری فراهم کنند.
به گزارش ایرنا، حراج تهران نیز در جریان این روند، از سال ۱۴۰۲ حراج‌های آنلاین را آغاز کرده است و تاکنون هجدهمین و بیست و یکمین دوره حراج تهران ویژه «هنر معاصر ایران» به صورت آنلاین برگزار شدند و قرار است بیست و چهارمین دوره این رویداد ویژه هنر معاصر ایران مهرماه امسال به صورت آنلاین و برخط برگزار شود.
حراج تهران درباره چگونگی برگزاری حراج آنلاین اینگونه توضیح داده است: «حراج آنلاین تنها در نحوه شرکت در مزایده متفاوت است. آثار هنری در این نوع حراج همانند حراج‌های زنده به مدت دو روز در معرض دید عموم قرار دارد و همگان می‌توانند آثار را از نزدیک مشاهده کنند. در این مدت آثار در کاتالوگ و سایت حراج نیز قابل مشاهده هستند. ثبت‌نام‌کنندگان از لحظه نخست آغاز نمایشگاه تا زمان معرفی اثر در حراج آنلاین امکان حضور در مزایده را خواهند داشت. فرصت نهایی مزایده از ساعت ۱۸ روز جمعه (۱۱ مهرماه) آغاز می‌شود. بدین ترتیب زمان به مراتب بیشتری برای تصمیم‌گیری در مورد خرید آثار و شرکت در مزایده فراهم خواهد بود.»
۱۲۰ اثر نقاشی، نقاشیخط، حجم و عکس از هنرمندان بنام و پیشکسوت و جوان در بیست و چهارمین دوره حراج تهران ارایه شده است که سهم عمده‌ای از آن را زنان هنرمند تشکیل می‌دهند، نمایشگاه آثار این رویداد چهارشنبه و پنجشنبه (۹ و ۱۰ مهرماه) ساعت ۱۱ تا ۲۱ در هتل پارسیان آزادی تهران برپاست.
در این رویداد آثار هنرمندانی همچون فریدون آو، پروانه اعتمادی، نصرالله افجه‌ای، هانیبال الخاص، رسول اولیازاده، امیرعلی جوادیان، رضا بانگیز، ژاره تباتبایی، هوشنگ پزشک‌نیا، صادق تبریزی، محمدعلی ترقی‌جاه، پرویز تناولی، ابراهیم حقیقی، رضا درخشانی، کامبیز درم‌بخش، سهراب سپهری، جلال شباهنگی، کوروش شیشه‌گران، مونا پاد، افسانه پرچکانی، شیده تامی، منصوره حسینی، خسرو حسن‌زاده، رضوان صادق‌زاده، هایده زرین‌بال، مسعود عربشاهی، منصور قندریز، پرویز کلانتری، عباس کیارستمی، معصومه یاری، مصطفی گودرزی، فریده لاشایی، نیلوفر قادری‌نژاد، اردشیر محصص، منوچهر نیازی، مهرداد محب‌علی و کیومرث هارپا ارایه شده است.
گران‌ترین آثار حراج
گران‌ترین آثار بیست و چهارمین دوره حراج تهران متعلق به مسعود عربشاهی و رضا درخشانی با برآورد قیمت ۱۲ تا ۱۴ میلیارد تومان هستند؛ «نقش برجسته» ترکیب‌مواد روی بوم، در ابعاد ۲۰۰×۲۳۰ سانتیمتر، متعلق به سال ۱۳۵۷، اثر عربشاهی در این رویداد ارایه شده، این اثر در کتاب «پیشگامان هنر نوگرای ایران: مسعود عربشاهی» (صفحه ۷۷) به کوشش رویین پاکباز و یعقوب امدادیان توسط نشر ماهریز (۱۳۸۰) منتشر شده است.
عربشاهی به طور کامل از بیانیه سقاخانه، پیروی نمی‌کند اما حضور آثار او در کنار پیشگامان این جنبش، عربشاهی را نیز در میان هنرمندان نوسنت‌گرا قرار داده است، آثار عربشاهی از جمله «نقش برجسته» به واسطه تکنیک خاص استفاده از ورق آلومینیوم بر روی پنل چوبی و یا بوم، یادآور صفحه سرد و سخت سنگ‌های گرانیت و کنده‌کاری و حجاری‌های یادمانی در روزگار باستان است.
در این اثر، هنرمند پیش از گذاشتن ورق آلومینیوم، بستر نقاشی را با ابزار و متریال‌های مختلف برجسته‌سازی کرده و بدین‌ترتیب خطوط عمودی و افقی را بر زمینه به‌گونه‌ای مجسم می‌سازد که یادآور پلان‌ها و نقشه‌های ابنیه باستانی همچون کاخ‌ها، زیگورات‌ها و معابد مقدس باستانی است. اشکال هندسی پایه، همچون مربع، مثلث و دایره، در کنار نمادهایی همچون صلیب‌های چلیپایی، این پلان‌های باستانی را تکمیل کرده و حسی رمزگونه به آن می‌بخشند. سپس ورق درخشان آلومینیوم بر روی بوم کشیده شده و در مرحله بعد پتینه‌کاری با رنگ‌های تیره از جمله، سیاه، قهوه‌ای، آبی و سبز، نمایی سخت و گرانیتی به آن می‌بخشد. همچنین ایماژهای به‌کاررفته به دلیل استفاده کمینه از خط و سطح، یادآور سطح ناهموار سیاره است.
همچنین «شکار زمستان زرفام» رنگ‌روغن و خمیر طلایی روی بوم، دولته‌ای در ابعاد ۴۴۰×۱۹۰ سانتیمتر، متعلق به سال ۱۳۹۸ اثر رضا درخشانی با برآورد قیمت ۱۲ تا ۱۴ میلیارد تومان ارایه شده است، نقاشی‌های درخشانی سطوح وسیع و بزرگی از رنگ‌های درخشان است که در آن ادبیات و نقاشی به هم گره می‌خورد.
دلبستگی درخشانی به تأثیرات نوستالژیک تاریخ سرزمین مادری، سبب شده تلاش کند دستاوردهای کهن هنر ایران‌زمین را در قالبی نو و امروزی بازآفرینی کند؛ به طوری که از اواخر دهه شصت بخشی از مهمترین و شناخته‌شده‌ترین آثار او تحت‌تأثیر نگارگری، شعر، موسیقی و ادبیات ایرانی شکل گرفته‌اند. در میان نقاشی‌های درخشانی که بر محوریت تأثیر از نگارگری کهن ایران کار شده‌اند مجموعه «شکارگاه» پرتکرارترین آثار هنرمند هستند.
درخشانی در مجموعه شکارگاه نقش‌مایه‌های نگارگری قدیم ایرانی را در کنشی نقاشانه و در بوم‌های بزرگ بازآفرینی می‌کند که ادامه کوشش او برای دستیابی به یک سبک تلفیقی از هنر سنتی ایرانی و هنر معاصر غربی است. درخشانی واکاوی فرهنگ گذشتگان را راهگشای هنرش می‌داند و در این باره بیان کرده است: «میراث فرهنگی سرزمین مادری‌ام شبیه یک جعبه جادویی است، هر بار که آن را می‌گشایم چیزی را می‌یابم که می‌تواند مرا به فکر تازه‌ای هدایت کند. اما گاه چیزهای وحشتناکی را نیز آن‌جا می‌یابم.».
درخشانی به واسطه سال‌ها زندگی در غرب به خصوص آمریکا و فرانسه به خوبی با هنر اکسپرسیونیسم و آبستره آشنایی دارد اما هیچ‌گاه نتوانسته فرم فیگوراتیو را به کلی از اثر خود حذف کند. این حرکت میان هنر آبستره و فیگوراتیو، سبب شده فرم‌های انسانی، جانوری و گیاهی نگارگری نیز در دستان درخشانی راه به سوی تجریدی شدن ببرند. ساده‌سازی در فرم اشکال اسب در اثر «شکار زمستان زرفام» با تکرار مکرر فرم‌های مربع‌گونه بدن انسانی، دست‌های کشیده شده در روبه‌رو و سرهای متمایل به عقب، علاوه بر تکرار فرمیک و ایجاد ریتمی موسیقیایی، فرم انسانی و حیوانی را به شدت ساده کرده و به واسطه پرهیز از هر نوع عمق‌نمایی، اثر را در گستره دشتی زرفام در یک صبحگاه نشان می‌دهد.
همچنین «طبیعت بی‌جان» رنگ‌روغن روی تخته، در ابعاد ۲۴۷×۱۰۰ سانتیمتر، متعلق به سال ۱۳۵۹ اثر کوروش شیشه‌گران با برآورد قیمت ۱۰ تا ۱۲ میلیارد تومان، دیگر اثر گران‌قیمت بیست و چهارمین حراج تهران است. این اثر در کتاب «کوروش شیشه‌گران» (صفحه‌های ۱۸۳-۱۸۲) به کوشش حمید کشمیرشکن توسط انتشارات ساقی، لندن (۱۳۹۵) منتشر شده است.
جهان نقاشی‌های شیشه‌گران، ریشه در انواع هنرهای ایرانی دارد. کمپوزیسیون‌هایی که قرینه در بی‌قرینگی دارند، دید مرکزگرا، استفاده از رنگ‌های شفاف و گرم، سطوح تخت و حذف پرسپکتیو تنها بخشی از تأثیراتی است که او از انبان انواع هنرهای سنتی ایرانی اخذ کرده است. از این رو شیشه‌گران نقاشی‌های خطی خود را «به هلال‌ها و اسلیم‌هایی ارجاع می‌دهد که در دوره هنرستان ملهم از طرح‌های معماری و موزه می‌دیده و طراحی می‌کرده است»
اثر «طبیعت بی‌جان» به واسطه عرض زیاد و نامتعارف بوم، به خوبی گویای توانمندی هنرمند در استفاده از عناصر بصری ساده برای خلق تصویری پیچیده است. به لحاظ موضوعی، این اثر تجسم ساده‌شده از یک میز با گلدانی گل بر روی آن است. اشیای حاضر در صحنه، به واسطه حذف جزییات، بُعد، نورپردازی و سایه‌روشن، به سطوحی مینیمال تبدیل شده‌اند که صرفاً انطباق فرم میز و گلدان را به صورت ذهنی ممکن می‌سازند.
شیشه‌گران با حذف هر نوع ارجاع طبیعت‌گرایانه اعم از عمق، فضا و جنسیت‌سازی توانسته فرم گلدان، گل‌ها و میز را به سطوحی هندسی و مینیمال تقلیل دهد. با این حال آنچه این اثر را در میان دیگر آثار شیشه‌گران، خاص و دارای ارزشی مضاعف می‌کند، تفاوت مسیری است که هنرمند در روند رسیدن به فرم مینیمال میان گل و گلدان و میز قائل شده است.
در بیست و چهارمین دوره حراج تهران، از هنرمندان نقاش؛ پرویز کلانتری، فریده لاشایی و مهرداد محب‌علی هر کدام دو اثر ارایه شده است. در این رویداد ۲ اثر «بدون عنوان» از پرویز کلانتری عرضه شده، نخستین اثر اکریلیک روی بوم، در ابعاد ۱۵۰×۱۰۰ سانتیمتر، متعلق به سال ۱۳۹۲ با برآورد قیمت ۵ تا ۶ میلیارد تومان و دومین اثر اکریلیک و کاهگل روی بوم با ابعاد ۹۰×۶۰ سانتیمتر، متعلق به سال ۱۳۸۶ با برآورد قیمت ۳ تا ۴ میلیارد تومان است.
۲ اثر «بدون عنوان» از فریده لاشایی نیز در بیست و چهارمین حراج تهران عرضه شده، نخستین اثر رنگ‌روغن، پاستل و مداد روی مقوا، در ابعاد ۴۵×۶۰ سانتیمتر، متعلق به سال ۱۳۷۷ با برآورد قیمت ۷۰۰ تا ۹۰۰ میلیون تومان، دومین اثر رنگ‌روغن، اکریلیک و مداد روی بوم، در ابعاد ۹۸×۹۹ سانتیمتر، متعلق به سال ۱۳۸۷ با برآورد قیمت ۴ تا ۵ میلیارد تومان است، این اثر سال ۱۳۹۹ در سیزدهمین حراج تهران ارایه شده است.
همچنین ۲ اثر مهرداد محب‌علی شامل «تسلیم» اکریلیک روی بوم، در ابعاد ۱۹۰×۱۵۰ سانتیمتر، متعلق به سال ۱۳۹۰ با برآورد قیمت ۳ تا ۴ میلیارد تومان، «آقای سیاستمدار ۰۰۰» کلاژ و اکریلیک روی بوم، با ابعاد ۱۶۶×۱۱۸ سانتیمتر، متعلق به سال ۱۳۹۲ با برآورد قیمت ۲ تا ۳ میلیارد تومان است.
انتهای پیام/