عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران:
یک نفر از هر ۱۳ زن در ایران به سرطان سینه مبتلا می‌شود
هر ۴۰ دقیقه یک زن در کشور به سرطان سینه مبتلا می‌شود؛ آماری که ناهید نفیسی، رئیس انجمن بیماری‌های سینه ایران در اولین کنفرانس علمی جراحی پیشرفته سینه اعلام کرد.
محدثه جعفری - گروه اجتماعی: ۹ مهر تا ۹ آبان‌ماه، آگاهی‌رسانی سرطان سینه است. این نوع سرطان اگرچه شایع‌ترین سرطان در میان زنان محسوب می‌شود، اما یکی از معدود سرطان‌هایی است که با خودمراقبتی و اصلاح سبک زندگی می‌توان تا حد زیادی از آن پیشگیری کرد و با غربالگری و تشخیص زودهنگام بیماری، میزان موفقیت درمان آن را به صورت چشمگیری افزایش داد. براساس مطالعات جهانی، از هر ۸ زن در جهان، یک نفر به سرطان سینه مبتلا می‌شود که هدف از این آمار تنها اعلام بروز مرگ‌ومیر به خاطر این بیماری نیست، بلکه بار سنگینی است که بر زنان، خانواده‌ها و جامعه تحمیل می‌شود.
سرطان سینه به‌عنوان شایع‌ترین سرطان در میان زنان، به طور خاموش رشد می‌کند. دکتر مریم سرکرده، فلوشیپ جراحی سینه وعضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران، درباره اولین سرطان شایع در بانوان می‌گوید:«سرطان سینه، شایع‌ترین سرطان خانمها در همه دنیا محسوب می‌شود. طبق آمارهای جهانی، از هر ۸ زن، یک نفر به این بیماری مبتلا می‌شود، اما در ایران بر اساس مطالعات انجام شده، از هر ۱۳ زن، یک نفر مبتلا می‌شود. البته کم بودن آمار ابتلا در کشور به این معنا نیست که وضعیت زنان ما نسبت به آمارهای جهانی بهتر است، بلکه به دلیل تشخیص کمتر و دیرتر این اتفاق رخ داده است.»
سن ابتلا به سرطان سینه زنان ایرانی نسبت به آمارهای جهانی کمتر است. او با تأیید این موضوع توضیح میدهد:«همه دنیا غربالگری سرطان سینه را از ۴۰ سالگی آغاز می‌کنند، اما در ایران توصیه می‌شود خانمها از ۳۵ سالگی برای غربالگری اقدام کنند. اگر این بیماری در خانواده سابقه نداشته باشد، از ۴۰ سالگی توصیه می‌شود نسبت به چکاپهای سالانه سینه اقدام کنند.»
اگر روند ابتلا به سرطان سینه با این سرعت ادامه داشته باشد، آمار مبتلایان تا سال ۲۰۳۰ دو برابر خواهد شد. این عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران با اشاره به این موضوع می‌گوید:«سرطان سینه مانند همه سرطانها علت شناخته شدهای ندارد. اینکه بگویم به فلان علت، تعداد مبتلایان در حال افزایش است، درست نیست. عوامل متعددی برای ابتلای فرد به سرطان وجود دارد، اما به دلیل پیشرفت تکنولوژی در تشخیص و اطلاعرسانیهایی که در مورد این بیماری انجام می‌شود، می‌توان این طور توضیح داد که افزایشی بودن آمار ابتلا به این نوع سرطان، از تشخیص بیشتر آن ناشی می‌شود. یکی دیگر از عوامل مؤثر بر سیر افزایشی ابتلا به سرطان سینه، صنعتی شدن جوامع است. مثل همه سرطان‌هایی که با افزایش مصرف فستفودها، سوسیس، کالباس، کنسروها، کمتحرکی، چاقی، هوای آلوده و... افزایش پیدا کردهاند، سرطان سینه هم بیشتر شده است.»
دکتر سرکرده با بیان اینکه افزایش سن ازدواج و تأخیر در بارداری، یکی دیگر از فاکتورهای خطر در این نوع از سرطان میان خانمهاست، توضیح میدهد:«اگر فردی زیر ۳۰ سالگی بچهدار شود و شیردهی خوبی هم داشته، میتواند عاملی پیشگیرانه از ابتلا به سرطان سینه باشد. البته هیچ وقت نمیگویم خانمی که بچه شیر داده، به سرطان سینه مبتلا نمیشود، بلکه شیر دادن به بچه در اکثر مطالعات، عاملی پیشگیرانه مطرح شده است.»
۹۰ درصد ابتلا به سرطان سینه ژنتیکی نیست
به گفته این فلوشیپ جراحی سینه، نمیتوان آمار دقیقی در مورد تعداد مبتلایان به سرطان سینه در کشور اعلام کرد چون مطالعات دقیقی در این زمینه انجام نشده است. وی در این‌باره می‌گوید:«باید به این موضوع اشاره کنم که در یک سال گذشته فقط در بیمارستان امام خمینی که من فعالیت میکنم، حدود ۷۰۰ بیمار مبتلا به سرطان سینه را جراحی کرده‌ام. اگر همین آمار در مراکز دیگر هم ثبت شده باشد، تعداد مبتلایان بسیار بالا میرود.»
عامل وراثت یکی از فاکتورهای مهم در مورد سرطان سینه است. عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران در این‌باره می‌گوید:«بر اساس مطالعات انجام شده، حدود ۱۰ تا ۱۵ درصد عامل ژنتیک در ایجاد سرطان سینه مؤثر است که میتواند زنگ خطری برای کسانی محسوب شود که در اقوام درجه یک خود فرد مبتلا به سرطان سینه داشته‌اند. همچنین باید به افرادی که در نزدیکانشان فرد مبتلا به سرطان سینه ندارند، هشدار بدهم؛ ۹۰ درصد ابتلا به سرطان سینه ژنتیکی نیست و اگر در نزدیکان کسی به سرطان سینه مبتلا نبود هم باید غربالگریها را جدی بگیرند. ۹۰ درصد افراد مبتلا، خودشان نفر اول خانواده هستند که به این بیماری مبتلا میشوند.»
حالا چه زمانی باید عامل ژنتیک را جدی بگیریم. او در این‌باره می‌گوید:«اگر کسی در خانوادهاش، فردی مبتلا به سرطان سینه داشته باشد، حتماً افراد نزدیک مثل دختر، خواهر و خاله او باید بررسی شوند. اگر در خانوادهای دو نفر درجه یک و دو به این نوع سرطان مبتلا شده باشند، باید باقی اعضای خانواده هم نسبت به غربالگریها جدیتر عمل کنند. هر فردی که در خانوادهاش سرطان تخمدان وجود داشته باشد هم باید هوشیار عمل کند.»
این علائم را جدی بگیرید
تستهای ژنتیک راهی برای تشخیص ژن بیمار است. این فلوشیپ جراحی سینه با اشاره به اینکه افرادی که در خانواده سابقه سرطان سینه دارند، حتماً باید چکاپهای متفاوتی انجام بدهند، می‌گوید:«افرادی که چنین شرایطی دارند باید از ۲۵ سالگی برای غربالگری و چکاپ مراجعه کنند. به غیر از چکاپها و غربالگریها، هر خانمی باید از سن ۲۰ سالگی خودآزمایی در بدن خودش را شروع کند، به این شکل که بعد از دوران قاعدگی که بافت سینهها نرم می‌شود، سینههای خودش را جلوی آینه معاینه کند که انواع معاینهها هم در شبکههای مجازی وجود دارد. هدف این است که افراد، بافت سینههای خود را بشناسند و وقتی کوچکترین تغییری را متوجه شدند، به موقع برای بررسی تخصصی اقدام کنند.»
دکتر سرکرده درباره تغییرات احتمالی که در بافت سینهها به علت سرطان رخ میدهد، می‌گوید:«ایجاد توده در بافت سینه، تغییرات پوستی مثل فرورفتگی در سینه یا نوک سینهها، هر نوع حساسیت پوستی یا پوسته‌ریزی در نوک یا هاله سینه که به درمان پاسخ ندهد، تغییر رنگ، قرمزی یا ورم کردن سینه، عدم تقارن سینهها، ترشح خودبه‌خودی از نوک سینه و تغییر سایز، از اهمیت بالایی برخوردار است و اگر هر کدام از این موارد در فرد مشاهده شد، حتماً برای بررسی تخصصی به پزشک مراجعه کند.»
او در مورد نبود برنامه غربالگری کشوری برای سرطان سینه می‌گوید:«اگر برنامه‌ریزی کشوری انجام شود، به بیماران در بازه سنی مشخصی مثلاً ۴۰ سال فراخوان داده می‌شود تا برای معاینات اولیه مراجعه کنند، اما هنوز برنامه‌ریزی کشوری نداریم و غربالگریها برای افراد همراه با هزینه است. البته جلساتی با مسئولان وزارت بهداشت در رابطه با این موضوع داشته‌ایم که هنوز اجرایی نشده است.»
سرطان سینه اگر در مراحل ابتدایی تشخیص داده شود، قابل درمان است. این عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران با تأیید این موضوع توضیح میدهد:«تمرکز ما روی آگاهی‌رسانی به مردم، فقط برای شناسایی زودهنگام است. اگر بیماری در مراحل اولیه تشخیص داده شود، با درمانهای موجود کاملاً درمان می‌شود. اگر تومورها در مرحله اولیه و زیر یک سانت تشخیص داده شوند، ممکن است حتی به شیمی‌درمانی هم نیاز نداشته باشد. البته جراحی هم ترسی ندارد. اگر فرد به جراحی نیاز پیدا کند، همه اولویت ما حفظ سینه است و تمام تلاشمان را میکنیم که بیمار بعد از به هوش آمدن فکر نکند دچار نقصی در بدنش شده است. اما اگر به علت گستردگی تومور نتوانیم سینه را نگه داریم، راههای مختلفی برای بازسازی وجود دارد.»
یک درصد مردان به سرطان سینه مبتلا میشوند
دکتر سرکرده درباره شیوع این نوع سرطان در مردان می‌گوید:«سرطان سینه در آقایان حدود یک درصد رخ میدهد، اما مسأله مهمی است چون آقایان فکر می‌کنند این سرطان مخصوص خانمهاست و زمانی به ما مراجعه می‌کنند که بیماری پیشرفت کرده است. این را باید در نظر بگیریم که اگر مردی به این سرطان مبتلا شد، احتمال سابقه ژنتیکی در او بالا بوده است. به علت حجم کمتر سینه، معاینه در آقایان راحت است و اگر نشانههایی را که اشاره شد در خود دیدند، فوراً باید به پزشک مراجعه کنند.»
انتهای پیام/