سقوط استارلینک‌ها، بحرانی تازه در فضا
این روزها آسمان شب در برخی نقاط مختلف جهان، صحنه‌ای شگفت‌انگیز و در عین حال نگران‌کننده را به نمایش گذاشته است؛ سقوط ماهواره‌های استارلینک ایلان ماسک یکی پس از دیگری به سمت زمین سقوط می‌کنند و در جو می‌سوزند.
برسام جنتی، گروه علم و فناوری: در حالی که تماشای این پدیده برای علاقه‌مندان نجوم و رهگذران شب‌زنده‌دار، جلوه‌ای خیال‌انگیز و چشم‌نواز دارد، گروهی از دانشمندان هشدار داده‌اند که این منظره زیبا، ممکن است نشانه آغاز بحرانی تازه در زیست‌کره زمین و امنیت فضایی باشد. درحال حاضر بیش از ۶ هزار ماهواره استارلینک فعال در مدار پایین زمین جای گرفته‌اند تا وظیفه ارسال اینترنت را به اقصی نقاط زمین برسانند و تعداد بی‌شمار این ماهواره‌ها، آنها را به بزرگ‌ترین صور فلکی ماهواره‌ای ساخته شده به دست بشر تبدیل کرده است. وقتی این ماهواره‌ها از مدار خارج می‌شوند، اصطکاک با جو باعث گرم شدن و متلاشی شدن آنها می‌شود. این سیستم که برای پوشش جهانی اینترنت طراحی شده، به چرخه ثابت پرتاب و خروج از مدار متکی است، زیرا ماهواره‌های قدیمی‌تر یا معیوب جایگزین می‌شوند. به گفته «جاناتان مک‌داول»، ستاره‌شناس هاروارد-اسمیتسونیان، روزانه چهار ماهواره استارلینک دوباره وارد جو زمین می‌شوند و هنگام فرود می‌سوزند. این محقق خاطرنشان کرد که این ماهواره‌ها به گونه‌ای طراحی شده‌اند که پس از حدود پنج سال فعالیت، به طور ایمن از مدار خارج شده و هنگام ورود مجدد کاملاً متلاشی شوند تا هیچ تهدید مستقیمی برای افراد روی زمین ایجاد نکنند.
نگرانی تازه دانشمندان
این تنها بخشی از ماجراست، پژوهشگران اکنون بیم دارند که سوختن پی‌درپی این ماهواره‌ها، پیامدهایی جدی برای جوّ زمین داشته باشد. هر ماهواره هنگام سوختن، ذراتی ریز از فلزاتی چون اکسید آلومینیوم را آزاد می‌کند؛ موادی که می‌توانند ترکیب شیمیایی لایه‌های بالایی جو، از جمله (اُزون) را تغییر دهند که سبب می‌شود نورخورشید را منعکس کند. برخی محققان هشدار می‌دهند که با برنامه‌ریزی برای پرتاب ده‌ها هزار ماهواره استارلینک دیگر، تأثیر تجمعی این ماهواره‌ها می‌تواند ترکیب مزوسفر را تغییر دهد. این نگرانی‌ها باعث شده تا کارشناسان خواستار وضع مقررات سختگیرانه‌تر و بهبود طراحی ماهواره‌ها برای به حداقل رساندن خطرات زیست‌محیطی بلندمدت شوند.
این محققان معتقدند زمان آن رسیده که پیش از تبدیل آسمان به آزمایشگاهی آلوده، درباره آینده فضای پیرامون زمین بازنگری کنیم. دانشمندان معتقدند بدون همکاری بین‌المللی، ممکن است در آینده نه‌چندان دور، مدار زمین به «زباله‌دان مدرن» تبدیل شود و خطرات برگشت‌ناپذیری برای محیط زیست و مأموریت‌های فضایی پدید آورد.
البته کارشناسان اسپیس‌ایکس با رد این ادعا می‌گویند همه ماهواره‌های از رده خارج شده، برای سوختن ایمن طراحی شده‌اند؛ موضوعی که همچنان محل جدال محققان و اسپیس ایکس است و کارشناسانی مانند «جاناتان مک‌داول» معتقدند شفافیت، اشتراک‌گذاری داده‌ها و نظارت مداوم در این ارتباط، از بروز بحرانی در مقیاس جهانی جلوگیری می‌کند.
انتهای پیام/