اینجا همیشه پربازدید است

سعیده احسانی‌راد - گروه فرهنگی: در مرکز مجموعه سعدآباد عمارتی قاجاری به چشم می‌خورد که در جای جای آن تندیس‌هایی از استاد فرشچیان جانمایی شده و به نام موزه فرشچیان شناخته می‌شود. بنرهای عزا، شمع‌های سیاه، قاب عکس‌هایی از استاد با روبان مشکی، همه حکایت از سفر ابدی و جای خالی استاد دارند. موزه استاد فرشچیان دارای ۵۰ اثر نگارگری اوست، آثاری که هر بیننده را شیفته خود می‌کند. در بیست و سومین سالگرد افتتاح موزه به تاریخ ۲۶ مهر گفت‌و‌گویی با مهناز اسدالله مدیر موزه فرشچیان انجام داده‌ایم که در ادامه می‌خوانید.

چه شد که این عمارت قاجاری در سعدآباد در اختیار موزه فرشچیان قرار داده شد؟
در آخرین سال دوره نخست ریاست جمهوری محمد خاتمی، مرحوم فرشچیان تقاضای موزه‌ای برای نمایش آثار خود کرد که با توافق‌هایی که صورت گرفت این عمارت که کاربری انبار داشت به موزه تبدیل شد.

آثار چطور برای موزه انتخاب و جانمایی شدند؟
۳۶ اثر از بنیاد استاد فرشچیان به موزه هدیه و وقف شد، یک سری از آثار هم از جاهای دیگر امانت گرفته و به موزه منتقل شد. بعضی کارها را که استاد به نیت آستان قدس رضوی می‌کشیدند، یک سال در این موزه قرار می‌دادند و بعد به موزه آستان منتقل می‌شدند.

با توجه به اینکه موزه در یک مجموعه بزرگ با چند کاخ موزه قرار دارد چقدر مورد استقبال بازدیدکنندگان قرار می‌گیرد؟
موزه استاد فرشچیان بین موزه‌های هنری سعدآباد جزو پربازدیدها قرار دارد. در کنار بازدیدکنندگان عمومی بازدیدکننده‌هایی دارد که ماهی یک بار برای دیدن موزه می‌آیند و ساعت‌ها کنار آثار ایستاده حتی اشک می‌ریزند و احساس نزدیکی با آثار می‌کنند. حتی در روزهای تعطیل و اعیاد تعداد بازدیدکنندگان به دوهزار نفر هم می‌رسد. گروه‌های دانش‌آموزی در دوران مدرسه هم از بازدیدکنندگان دیگر موزه هستند.

تجربه‌های موزه‌داری هنری مثل موزه  استاد فرشچیان به چه شکل است؟
بازدیدکنندگان سعدآباد فقط با هدف دیدن کاخ‌های این مجموعه تاریخی نمی‌آیند؛ آنها در کنار تهیه تمام بلیت‌های کاخ موزه‌ها سری هم به موزه‌های هنری تخصصی می‌زنند. موزه استاد فرشچیان در مقایسه با موزه‌های هنری سعدآباد همیشه بازدیدکننده دارد چون شخصیت استاد برای نقاشان و نگارگرها شناخته شده و همیشه جزو موزه‌های هنری پربازدید است.

از زمان حضور استاد فرشچیان در موزه چه خاطراتی به جا مانده است؟
در تمام سال‌هایی که در موزه استاد فرشچیان کار کرده‌ام روزهای درخشانی را با حضور خود استاد شاهد بوده‌ام. چه صحنه‌های جالب و باورنکردنی بوده که من در این موزه دیدم، از جمله هنرمندانی که کارهای‌شان را برای استاد می‌آوردند تا استاد اشکالات آثارشان را بگیرد. روزهای اولی که به موزه فرشچیان آمدم مصادف شده بود با حضور خود استاد، فروتنی استادی بنام و چیره‌دست برایم خیلی جالب بود، استاد فرشچیان برای کسانی که نمی‌شناخت پدری می‌کرد و با دلسوزی برای‌شان وقت می‌گذاشت.

این موزه روزهای قشنگی با حضور استاد فرشچیان به خود دید. در آ‌یین‌های رونمایی که ۴۰۰- ۵۰۰ نفر می‌آمدند و گاه با تراکم فراوانی مواجه می شدیم، استاد که خیلی نسبت به بازدیدکنندگان موزه حساس بودند تذکر می‌دادند که به میهمانان من بی‌احترامی نشود.

خود استاد فرشچیان نسبت به موزه چه حسی داشتند؟
استاد فرشچیان در زمان حیات در جریان تمام اخبار موزه بودند. موزه برای‌شان خیلی مهم بود طوری که هر هفته زنگ می‌زدند و می‌خواستند درباره موزه توضیح بدهم. بازدیدکنندگان هم برای‌شان مهم بود و به همین دلیل، عکس و فیلم از استقبال‌کنندگان از موزه را مرتب برای‌شان می‌فرستادم.

بعد از فوت شان حال و هوای موزه چطور است؟
بعد از درگذشت استاد به‌شخصه خلأ بزرگی احساس می‌کنم؛ هر هفته با ایشان صحبت می‌کردم و قوت قلبی برای من بودند و حالا کارهای موزه را دختر استاد، لیلا فرشچیان و برادرزاده شان پروین‌دخت فرشچیان، پیگیری می‌کنند. من حالا عکس‌ها و فیلم‌های موزه را برای دخترشان می‌فرستم و با همسرشان هم برای کارهای موزه در ارتباطم.

شما بعد از فوت استاد چطور می‌خواهید به توصیه‌ها و دغدغه‌های استاد عمل کنید؟
صدای استاد فرشچیان در گوش من است. استاد همیشه می‌گفت فکر کن این آثار برای خودت است آن استرس و اضطرابی که در صدای‌شان بود در گوشم است؛ حس می‌کنم بار مسئولیتم خیلی زیاد شده است. استاد برای من خیلی عزیز بودند و دغدغه آثار از ذهنم پاک نمی‌شود.
این موزه ۵ سالن دارد و ۶۱ اثر در آن به نمایش گذاشته شده است.